Thị trường bán lẻ bước vào "mùa tiêu dùng" cuối năm
Không khí cuối năm lan tỏa từ phố xá đến các kênh mua sắm trực tuyến, kéo theo sự nhộn nhịp trên toàn bộ hệ thống phân phối. Nhịp tăng trưởng này không chỉ đến từ các chương trình ưu đãi, mà còn phản ánh thói quen, tâm lý và bản sắc tiêu dùng của người Việt trong thời khắc chuyển mình sang năm mới.
Những con số ấn tượng từ các báo cáo thị trường hàng năm luôn cho thấy sự chênh lệch rõ rệt giữa doanh thu cuối năm và những tháng còn lại. Nhiều doanh nghiệp bán lẻ có thể thu về 30% hoặc thậm chí hơn tổng doanh thu cả năm chỉ trong hai tháng cuối. Con số này không chỉ đến từ việc người tiêu dùng chi tiêu nhiều hơn mà còn từ sự gia tăng về tần suất mua sắm.
Nếu như trong những tháng bình thường, một gia đình có thể chỉ đi siêu thị 2 đến 3 lần mỗi tháng, thì vào cuối năm con số này có thể tăng lên gấp đôi hoặc gấp ba. Mỗi lần mua sắm, giá trị đơn hàng cũng cao hơn đáng kể khi người tiêu dùng không chỉ mua các nhu yếu phẩm thông thường mà còn tích trữ hàng hóa cho Tết, mua quà tặng và sắm sửa đồ mới.
Các doanh nghiệp bán lẻ đã chuẩn bị cho mùa cao điểm này từ rất sớm, thường là từ giữa năm hoặc thậm chí sớm hơn. Việc lập kế hoạch bài bản bao gồm đàm phán với nhà cung cấp để đảm bảo nguồn hàng dồi dào, thiết kế các chương trình khuyến mãi hấp dẫn, tăng cường nhân sự và nâng cấp cơ sở vật chất. Các trung tâm thương mại bắt đầu trang hoàng với đèn led rực rỡ, cây thông Noel và các biểu tượng Tết từ đầu tháng mười một, tạo nên không khí lễ hội thu hút người dân ghé thăm. Không gian mua sắm được thiết kế để kích thích cảm xúc và tạo trải nghiệm thú vị, khiến khách hàng muốn ở lại lâu hơn và chi tiêu nhiều hơn.
Ngành thời trang là một trong những lĩnh vực hưởng lợi nhiều nhất từ mùa mua sắm cuối năm. Quan niệm "diện đồ mới đón năm mới" đã ăn sâu vào văn hóa người Việt, khiến cho việc sắm quần áo mới cho cả gia đình trở thành điều bắt buộc. Các thương hiệu thời trang đua nhau tung ra những bộ sưu tập đặc biệt với màu sắc rực rỡ, họa tiết phù hợp với không khí Tết như màu đỏ, vàng hay các họa tiết hoa mai, hoa đào. Không chỉ người lớn, trẻ em cũng được sắm sửa trang phục mới từ đầu đến chân. Các cửa hàng thời trang thường áp dụng chiến lược giảm giá mạnh để thu hút khách hàng, với mức giảm có thể lên đến năm mươi hay bảy mươi phần trăm cho các sản phẩm mùa cũ, trong khi những mặt hàng mới nhất vẫn giữ giá nhưng được đẩy mạnh marketing để tạo cảm giác khan hiếm và độc quyền.
Ngành hàng điện tử và gia dụng cũng chứng kiến sự tăng trưởng vượt bậc trong giai đoạn này. Cuối năm là thời điểm nhiều người muốn thay mới đồ dùng trong nhà, từ tivi, tủ lạnh, máy giặt đến các thiết bị nhỏ hơn như nồi cơm điện, máy xay sinh tố hay robot hút bụi. Việc nhà cửa sạch sẽ, ngăn nắp và hiện đại là mong muốn của mọi gia đình trước khi đón Tết. Các thương hiệu điện tử lớn thường chọn thời điểm này để ra mắt sản phẩm mới hoặc thanh lý các mẫu cũ với giá ưu đãi. Chương trình trả góp không lãi suất, tặng kèm phiếu mua hàng hay các dịch vụ bảo hành mở rộng cũng là những chiêu thức quen thuộc để kích cầu mua sắm.
Thực phẩm và đồ uống là một mảng không thể thiếu trong bức tranh bán lẻ cuối năm. Người Việt có thói quen tích trữ thực phẩm cho dịp Tết, đặc biệt là các loại hạt, kẹo, mứt, bánh và đồ khô. Nhu cầu mua thực phẩm tươi sống cũng tăng cao để chuẩn bị cho các bữa ăn ngày Tết. Các siêu thị và chợ truyền thống đều tăng cường nguồn cung, mở rộng diện tích trưng bày và kéo dài giờ mở cửa để phục vụ lượng khách đông đảo. Đặc biệt, các sản phẩm cao cấp hay nhập khẩu như hải sản tươi sống, thịt bò Úc, trái cây ngoại cũng được ưa chuộng vì người tiêu dùng sẵn sàng chi tiêu nhiều hơn để làm bữa ăn Tết thêm phong phú và đặc biệt.
Mảng quà tặng cũng trở thành điểm sáng trong thị trường bán lẻ cuối năm. Văn hóa tặng quà trong dịp Tết và các dịp lễ cuối năm tạo nên một nhu cầu khổng lồ cho các sản phẩm như giỏ quà, hộp bánh kẹo cao cấp, rượu vang, trà cao cấp hay các sản phẩm chăm sóc sức khỏe. Các doanh nghiệp không chỉ bán sản phẩm mà còn cung cấp dịch vụ đóng gói quà đẹp mắt, giao hàng tận nơi và thậm chí viết thiệp theo yêu cầu của khách hàng. Phân khúc quà tặng doanh nghiệp cũng đặc biệt sôi động, khi các công ty đặt hàng số lượng lớn để tặng cho nhân viên, đối tác và khách hàng.
Sự cạnh tranh gay gắt giữa các kênh bán lẻ trong mùa cao điểm này cũng đáng chú ý. Bán lẻ truyền thống đang phải đối mặt với áp lực lớn từ thương mại điện tử, buộc họ phải đổi mới và tìm cách tạo ra giá trị khác biệt. Nhiều cửa hàng vật lý đã tích hợp công nghệ vào trải nghiệm mua sắm, từ thanh toán không tiền mặt, quét mã QR để nhận ưu đãi, đến sử dụng ứng dụng di động để tích điểm thành viên. Một số thương hiệu áp dụng mô hình kết hợp giữa online và offline, cho phép khách hàng đặt hàng trực tuyến và nhận tại cửa hàng, hoặc ngược lại, xem hàng tại cửa hàng rồi đặt mua trên ứng dụng với giá tốt hơn.
Mùa cao điểm cuối năm cũng đặt ra những thách thức không nhỏ cho các doanh nghiệp bán lẻ. Việc quản lý hàng tồn kho trở nên phức tạp khi phải dự đoán chính xác nhu cầu để tránh thiếu hàng hoặc dư thừa sau Tết. Áp lực về nguồn nhân lực cũng tăng cao, nhiều doanh nghiệp phải tuyển thêm nhân viên tạm thời hoặc tăng ca cho nhân viên hiện tại để đáp ứng lượng khách đông đảo. Hệ thống thanh toán, giao hàng và chăm sóc khách hàng đều phải hoạt động với công suất tối đa, đòi hỏi sự chuẩn bị chu đáo và khả năng xử lý linh hoạt.
Nhìn chung, mùa gặt cuối năm của thị trường bán lẻ không chỉ là cơ hội để các doanh nghiệp tăng trưởng doanh thu mà còn là thời điểm để họ khẳng định vị thế, xây dựng thương hiệu và tạo dựng mối quan hệ lâu dài với khách hàng. Những doanh nghiệp thành công là những đơn vị biết kết hợp giữa chiến lược kinh doanh thông minh, dịch vụ khách hàng xuất sắc và khả năng thích ứng nhanh với xu hướng thị trường. Khi màn đêm cuối năm buông xuống và những con số doanh thu được chốt sổ, thị trường bán lẻ sẽ lại bắt đầu chuẩn bị cho một chu kỳ mới, nhưng khoảnh khắc rực rỡ của mùa gặt này sẽ là động lực và là bài học quý giá cho cả năm tiếp theo.
Hoàng Nguyễn
