Người tiêu dùng hoang mang trước 'ma trận sữa cỏ'
Hiện nay, trên thị trường xuất hiện nhiều loại “sữa cỏ” không có thương hiệu, tiếng tăm. Những loại sữa này len vào ngóc ngách cuộc sóng của nguồi dân tại các vùng quê qua các cuộc hội thảo tặng quà... Tuy nhiên, chất lượng ra sao, nguồn gốc xuất xứ thế nào thì đến nay vẫn chưa được thẩm định.
“Sữa cỏ” được thổi phồng công dụng
Trên thực tế, “sữa cỏ” chỉ là một “thuật ngữ” được khai sinh bởi chính đội ngũ bán hàng, ý nói tới các sản phẩm sữa không có hoặc có rất ít tính thương hiệu trên thị trường. Nguyên liệu tạo nên “sữa cỏ” được nhập từ nước ngoài, sau đó đơn vị nhập về sẽ tự gia công, đóng hộp.
Hiện nay, chúng ta có thể thấy rất nhiều sản phẩm sữa được quảng cáo, buôn bán tràn lan trên thị trường với đa dạng chủng loại, màu sắc, kích thước. Các sản phẩm sữa thường xuất hiện dưới hình thức: Sữa không đường, có đường, ít đường, sữa đặc,... và những chế phẩm sữa như: Sữa chua, bơ, pho mát, bánh (kẹo) sữa.
Đặc biệt, trên các nền tảng mạng xã hội xuất hiện tràn lan quảng cáo nhiều loại sản phẩm bảo vệ sức khỏe như: sữa tăng chiều cao, sữa tăng cân, thậm chí nhiều loại thực phẩm chức năng được quảng cáo có công dụng chữa bệnh như “thần dược”. Đặc biệt, các sản phẩm này còn sử dụng hình ảnh các bác sĩ, dược sĩ, nghệ sĩ nổi tiếng để quảng cáo, khiến người tiêu dùng rơi vào “ma trận” khi tìm kiếm, lựa chọn sản phẩm.
Tìm hiểu qua fanpage chính hãng của dòng sữa H.U được biết đây là dòng sữa tăng chiều cao chuyên biệt dành cho trẻ từ 2-18 tuổi, có nguồn nguyên liệu nhập khẩu từ Hoa Kỳ và sản xuất tại Kim Bảng (Hà Nam). Fanpage này khẳng định chắc như “đinh đóng cột” rằng: “Trẻ sẽ tăng từ 3-5 cm sau 3 tháng sử dụng”.
Trên nhiều fanpage bán sản phẩm này, phóng viên nhận thấy tại đây đăng tải nhiều quảng cáo có hơi hướng “thổi phồng” công dụng sản phẩm. Nhiều nghệ sĩ nổi tiếng quảng cáo về sản phẩm với nhiều ngôn từ có cánh, như: “Uống là sẽ cao”, “uống là sẽ lớn bất chấp cả gen di truyền do bố mẹ thấp lùn”, “uống sữa H.U con sẽ cao như người mẫu, diễn viên”... Thậm chí, một số quảng cáo còn sử dụng hình ảnh bác sĩ, dược sĩ để quảng cáo về sản phẩm khiến người tiêu dùng khá hoang mang vì không đúng quy định của pháp luật.
Không chỉ các dòng sản phẩm tăng chiều cao, đánh vào tâm lý của nhiều phụ huynh có con còi cọc, nhiều nhãn hàng còn quảng cáo sữa tăng cân như một loại “thần dược”. Trên website của một loại sữa tăng cân H.W nhiều ngôn từ quảng cáo thể hiện sự thổi phồng công dụng: “Tăng 5-7 kg tại nhà với 2 ly sữa mỗi ngày”, “100% sữa non nhập khẩu từ Hoa Kỳ. Tăng 5-7 kg cho người gầy lâu năm. Tăng 2-3 kg sau 1 tháng...”. Tuy nhiên, trên thực tế, những sản phẩm này chỉ có tác dụng hỗ trợ, không thể có tính chất “thần dược” như những lời quảng cáo.
“Sữa cỏ” cũng được quảng cáo rất nhiều trên nền tảng TikTok. Chỉ cần gõ cụm từ “sữa tăng cân” sẽ cho ra hàng loạt tài khoản TikTok với những lời quảng cáo có cánh về các loại sữa tăng cân, giá “siêu rẻ”, chỉ vài trăm nghìn là có từ 3-5 hộp sữa.
Hãy là người tiêu dùng thông thái
Nhiều doanh nghiệp đã lợi dụng lòng tin của người tiêu dùng mà cho ra những sản phẩm sữa được quảng cáo là có công dụng “thần kỳ” nhưng chất lượng ra sao lại không có gì để đảm bảo.
Thậm chí, họ còn đăng tải các video quảng cáo gắn với các “bác sĩ”, “chuyên gia” mặc áo blouse so sánh các loại sữa khác nhau, đánh tráo khái niệm về sữa với tần suất dày đặc trên mạng xã hội. Tất cả những điều này đã gây hoang mang cho người tiêu dùng, lũng đoạn thị trường và gây thiệt hại cho những doanh nghiệp chân chính.
Trên Facebook, nhiều nhóm anti các loại “sữa cỏ” ra đời. Trong các hội nhóm này có rất nhiều loại sữa nguồn gốc, xuất xứ lạ được các “bà mẹ bỉm sữa” bóc phốt. Quả thật, phóng viên cũng choáng váng với rất nhiều loại sữa với tên gọi, công dụng khác nhau, chưa từng được nghe đến thương hiệu tại Việt Nam.
Nhiều bà mẹ truyền nhau kinh nghiệm mua sữa chính hãng tại các cửa hàng, siêu thị dành cho mẹ và bé, tránh các loại sữa quảng cáo “sản xuất theo công nghệ, tiêu chuẩn châu Âu”, “nguyên liệu nhập khẩu từ châu Âu”, “dây chuyền Nhật Bản”...
Ths Lê Hồng Dũng, Trưởng Khoa Hóa thực phẩm, Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho hay, trước nguy cơ từ sữa bột kém chất lượng, Bộ Y tế đã ban hành quy chuẩn kỹ thuật quốc gia đối với sữa dạng bột với các chỉ tiêu an toàn thực phẩm và yêu cầu quản lý đối với sản phẩm sữa dạng bột, bao gồm sữa bột, cream bột, whey bột và sữa bột gầy có bổ sung chất béo thực vật.
Theo Trưởng Khoa Hóa thực phẩm Viện Dinh dưỡng Quốc gia, căn cứ pháp lý cao nhất hiện nay với sữa bột là QCVN 5-2:2010/BYT quy định các chỉ tiêu lý hóa như độ ẩm, protein, hàm lượng chất béo... Đồng thời, Bộ Y tế cũng quy định giới hạn chất nhiễm bẩn như kim loại nặng (chì, thiếc, stibi, arsen...) độc tố vi nấm, melamin, dư lượng thuốc thú ý... Các sản phẩm sữa dạng bột cũng phải đảm bảo không nhiễm 5 loại vi khuẩn có hại.
Chuyên gia cho hay, các sản phẩm phải được ghi nhãn theo quy định, tổ chức, cá nhân nhập khẩu, sản xuất phải công bố hợp quy phù hợp các quy định kỹ thuật tại quy chuẩn này, đăng ký bản công bố hợp quy tại cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền theo phân cấp của Bộ Y tế và bảo đảm chất lượng, vệ sinh an toàn theo đúng nội dung đã công bố.
Công nghệ làm sữa giả, sữa nhái ngày nay rất tinh vi cho nên, người tiêu dùng rất khó để phân biệt thật giả. Vì thế, Ths Lê Hồng Dũng đưa ra lời khuyên, người tiêu dùng không nên lựa chọn sản phẩm quá rẻ tiền, bởi lẽ giá trị thật của sản phẩm luôn song hành cùng chất lượng. Đối với sữa thật được đầu tư cả về chất lượng sản phẩm và hình ảnh thì hoạt tiết được in trên vỏ hộp sữa sẽ sắc nét và đẹp mắt, không bị nhòe.
Tuy nhiên, đối với sữa giả do chi phí sản xuất thấp nên họa tiết in nhợt nhạt, nhòe nhoẹt. Một phương pháp nữa để kiểm tra nguồn gốc xuất xứ sản phẩm đấy là quét mã vạch. Khách hàng có thể cài các ứng dụng trên chợ ứng dụng của điện thoại và quét để ra thông tin sản phẩm.
Tất cả các sản phẩm phải có thông tin ngày sản xuất và hạn dùng in trên vỏ hộp, phải in rõ ràng và không bị nhòe đối với các sản phẩm thật và còn hạn sử dụng. Tuy nhiên, nếu các sản phẩm quá hạn sử dụng, hết date thì có thể cố tình bị tẩy xóa. Tốt nhất với các sản phẩm đã quá hạn sử dụng thì người tiêu dùng không nên sử dụng tiếp.
Đối với các sản phẩm nhập khẩu phải có tem phụ trên đó thể hiện địa chỉ rõ ràng về nhà nhập khẩu, phân phối, thông tin kiểm nghiệm và được cấp phép lưu hành sản phẩm. Nếu các thông tin này mập mờ, không rõ ràng thì người tiêu dùng không nên mua về sử dụng.
Quang Anh