Đề nghị có chính sách kiểm soát, quản lý chặt chẽ giá nhà đất, giá bất động sản

Theo dõi KT&TD trên

Bộ Xây dựng nhận được kiến nghị của cử tri tỉnh Ninh Bình do Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội chuyển đến.

Nội dung kiến nghị như sau: “Hiện nay giá nhà đất, giá bất động sản tăng cao do giới đầu cơ, môi giới đẩy giá, tạo thị trường ảo, gây khó khăn cho người thực sự có nhu cầu. Đề nghị có chính sách kiểm soát, quản lý chặt chẽ lĩnh vực này, đồng thời có chính sách ưu đãi hơn nữa để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư nhiều dự án nhà ở xã hội, giá cả phù hợp với công nhân và người lao động thu nhập thấp”.

Sau khi nghiên cứu, Bộ Xây dựng trả lời như sau:

Về nội dung kiến nghị “Hiện nay giá nhà đất, giá bất động sản tăng cao do giới đầu cơ, môi giới đẩy giá, tạo thị trường ảo, gây khó khăn cho người thực sự có nhu cầu. Đề nghị có chính sách kiểm soát, quản lý chặt chẽ lĩnh vực này…”.

Trong những năm gần đây, thị trường bất động sản tại nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước, đặc biệt là tại các đô thị lớn và khu vực đang đô thị hóa nhanh, đã xuất hiện nhiều diễn biến phức tạp, có yếu tố bất ổn, gây ảnh hưởng khó khăn đến khả năng tiếp cận nhà ở của người dân và sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản. Giá nhà đất, giá bất động sản tăng cao trong thời gian qua do nhiều nguyên nhân như do mất cân đối cung cầu, tác động bởi thông tin quy hoạch chưa minh bạch, tâm lý đám đông...; trong đó có nguyên nhân do giới đầu cơ, môi giới đẩy giá, tạo thị trường ảo.

Để kiểm soát tình trạng đầu cơ, thổi giá, tạo thị trường ảo; kiềm chế, kiểm soát giá nhà ở, bất động sản cần có các chính sách, biện pháp đồng bộ. Bộ Xây dựng đã đề xuất các cơ quan thẩm quyền, yêu cầu các địa phương xây dựng các chính sách, thực hiện các biện pháp để kiểm soát, xử lý vấn đề nêu trên:

(1) Quản lý chặt chẽ hoạt động môi giới, yêu cầu các cá nhân môi giới phải có chứng chỉ hành nghề môi giới. Yêu cầu, đôn đốc các địa phương thường xuyên chủ động theo thẩm quyền, trách nhiệm thực hiện triển khai các biện pháp cần thiết để kiểm soát chặt chẽ việc cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản, hoạt động của sàn giao dịch, hoạt động kinh doanh dịch vụ môi giới bất động sản của các tổ chức, hành nghề môi giới bất động sản, của cá nhân để hạn chế các hoạt động thiếu kiểm soát, phòng ngừa, tránh gây bất ổn thị trường. Bên cạnh đó, yêu cầu chú trọng quản lý, nâng cao chất lượng các cơ sở đào tạo, hoạt động đào tạo nghiệp vụ môi giới bất động sản.

(2) Yêu cầu các địa phương tăng cường việc nắm bắt các thông tin, các hiện tượng thao túng thông tin, tung tin về quy hoạch không đúng; lợi dụng thông tin về quy hoạch, sắp xếp địa giới hành chính để tạo nhu cầu giả, lôi kéo đám đông giao dịch, liên kết đầu cơ, thổi giá giao dịch; xử lý nghiêm, kịp thời các hành vi vi phạm của các tổ chức, cá nhân.

(3) Thực hiện các biện pháp nhằm thúc đẩy, năng cao minh bạch hóa thông tin thị trường bất động sản. Bộ Xây dựng đang hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành Nghị định của Chính phủ quy định về xây dựng và quản lý hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu về nhà ở và thị trường bất động sản. Đây là công cụ để thực hiện giải pháp về xây dựng cơ sở dữ liệu giá giao dịch bất động sản thực tế; công khai thông tin về bất động sản, quy hoạch, pháp lý dự án, thông tin về chủ đầu tư…. Tiến tới số hóa dữ liệu về bất động sản, giao dịch bất động sản, dễ dàng, thuận tiện tra cứu thông tin bất động sản; khắc phục tình trạng thông tin thiếu minh bạch.

(4) Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Bộ Tài chính và các cơ quan có liên quan hoàn thiện Đề án thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước thành lập để báo cáo Chính phủ trình Quốc hội Nghị quyết thí điểm mô hình Trung tâm giao dịch bất động sản và quyền sử dụng đất do Nhà nước thành lập.

(5) Bộ Xây dựng phối hợp với các Bộ, ngành liên quan tiếp tục thúc đẩy thực hiện chính sách phát triển nhà ở xã hội tạo nguồn cung nhà ở cho thị trường.

Để kiềm chế, kiểm soát giá nhà ở, Bộ Xây dựng đã kiến nghị Thủ tướng Chính phủ một số nhóm giải pháp:

- Bộ Xây dựng tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện chính sách phát triển nhà ở giá phù hợp để đề xuất các nội dung đưa vào Luật sửa đổi Luật Nhà ở trong năm 2026.

- Giao Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tiếp tục rà soát, đánh giá các quy định về tín dụng liên quan đến lĩnh vực bất động sản để đề xuất biện pháp điều tiết về tín dụng bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn.

- Giao Bộ Tài chính tiếp tục rà soát, đánh giá các quy định về tài chính, thuế liên quan đến lĩnh vực bất động sản để đề xuất biện pháp điều tiết về tài chính, thuế bảo đảm phù hợp với tình hình thực tiễn và thời điểm thích hợp.

- Giao các Bộ, ngành liên quan rà soát, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền như đất đai, đầu tư, xây dựng, quy hoạch đô thị và nông thôn… để kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong triển khai thực hiện các dự án bất động sản.

Về nội dung kiến nghị “Đề nghị…, đồng thời có chính sách ưu đãi hơn nữa để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư nhiều dự án nhà ở xã hội, giá cả phù hợp với công nhân và người lao động thu nhập thấp”.

Trong thời gian qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng và Nhà nước ta quan tâm, chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương triển khai đồng bộ nhiều giải pháp để đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội.

Đối với việc hoàn thiện cơ chế chính sách, ngày 27/11/2023, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Nhà ở số 27/2023/QH15 với nhiều quy định mới đối với chính sách nhà ở xã hội nhằm khuyến khích, đẩy mạnh đầu tư, phát triển và giảm giá bán, giá cho thuê mua, giá thuê nhà ở xã hội ở mức vừa phải để người thu nhập thấp, công nhân lao động có thể tiếp cận mua, thuê mua, thuê nhà ở để ổn định cuộc sống. Đặc biệt là, Luật Nhà ở năm 2023 đã bổ sung 01 Chương về nhà lưu trú công nhân trong khu công nghiệp nhằm thúc đẩy nguồn cung nhà ở xã hội.

Để tiếp tục giải quyết những vướng mắc, khó khăn và đẩy mạnh thực hiện Đề án 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội, thời gian qua, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành và ban hành theo thẩm quyền hàng loạt văn bản quy phạm pháp luật, cụ thể là:

Nghị quyết số 201/2025/QH15 ngày 29/5/2025 của Quốc hội; (ii) Nghị định số 192/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 của Chính phủ; (iii) Nghị định số 261/2025/NĐ-CP ngày 10/10/2025 của Chính phủ; (iv) Nghị định số 302/2025/NĐ-CP ngày 19/11/2025 của Chính phủ ; (v) Thông tư số 32/2025/TT-BXD ngày 10/11/2025 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng.

Những quy định trên đã góp phần thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về cải cách triệt để thủ tục hành chính, cụ thể:

Không thực hiện thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định của pháp luật về đầu tư mà thực hiện giao chủ đầu tư không thông qua đấu thầu. Theo đó, cắt giảm được khoảng 200 ngày, tương ứng khoảng 70% thời gian thực hiện so với quy định hiện hành.

Không yêu cầu thực hiện bước lập, thẩm định, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch chi tiết, theo đó cắt giảm được 65 ngày so với quy định hiện hành (bằng 100%).

Bỏ thủ tục thẩm định Báo cáo nghiên cứu khả thi đầu tư xây dựng tại cơ quan chuyên môn về xây dựng, theo đó cắt giảm được từ 15 - 35 ngày so với quy định hiện hành (100%).

Không yêu cầu thực hiện quy trình đấu thầu rộng rãi đối với các gói thầu lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng mà được áp dụng quy trình chỉ định thầu rút gọn, theo đó cắt giảm được từ 45 - 105 ngày so với quy định hiện hành (75-90%).

Miễn giấy phép xây dựng đối với trường hợp áp dụng thiết kế mẫu, thiết kế điển hình, theo đó cắt giảm được 20 - 30 ngày so với quy định hiện hành (100%).

Không yêu cầu thẩm định giá bán, giá thuê mua nhà ở xã hội tại cơ quan chuyên môn cấp tỉnh mà do chủ đầu tư tự xây dựng, phê duyệt; sau khi hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng, chủ đầu tư có trách nhiệm thực hiện kiểm toán, quyết toán và gửi hồ sơ đến cơ quan chuyên môn cấp tỉnh để kiểm tra. Theo đó, quy định này cắt giảm được ít nhất 30 ngày so với quy định hiện hành (100%).

Minh bạch thủ tục hành chính trong việc mua, thuê mua, thuê nhà ở xã hội của người dân (trong đó có công nhân, người lao động thu nhập thấp).

Về hoàn thiện thể chế, chính sách: Bộ Xây dựng đang tham mưu, trình Chính phủ ban hành: (i) Nghị quyết của Chính phủ về một số cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật về phát triển nhà ở xã hội (đã trình Chính phủ tại Tờ trình số 143/TTr-BXD ngày 15/11/2025); (ii) Nghị quyết của Chính phủ về việc triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp và chỉ tiêu đột phá phát triển nhà ở xã hội giai đoạn từ năm 2026 đến năm 2030; (iii) Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định trong lĩnh vực nhà ở, kinh doanh bất động sản.

Trong đó, tiếp tục rà soát, đề xuất kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định về trình tự, thủ tục hành chính theo hướng đơn giản hóa, thực hiện trực tuyến 100%, số hóa dữ liệu giấy tờ thành phần hồ sơ nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho tổ chức, cá nhân tham gia lĩnh vực nhà ở, trong đó có nhà ở xã hội.

Để giải quyết những vướng mắc khó khăn và đẩy mạnh thực hiện Đề án 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội, trong thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương, đôn đốc triển khai thực hiện Đề án theo nhiệm vụ được Thủ tướng Chính phủ giao tại Quyết định số 444/QĐ-TTg ngày 27/2/2025 giao chỉ tiêu hoàn thành nhà ở xã hội trong năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030 để các địa phương bổ sung vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội.