Vì sao giá bất động sản vẫn không ngừng tăng?
Giá bất động sản tại Việt Nam vẫn liên tục tăng cao, bất chấp những biến động kinh tế và nỗ lực điều chỉnh từ Chính phủ. Đằng sau sự leo thang này là sự khan hiếm quỹ đất tại các đô thị lớn, chi phí xây dựng tăng cao, nhu cầu nhà ở bền vững và tâm lý đầu tư mạnh mẽ vào bất động sản.
Trong khi đó, tình trạng đầu cơ và các yếu tố thổi giá vẫn chưa được kiểm soát hiệu quả, đẩy giá nhà đất lên mức khó tiếp cận đối với phần lớn người dân. Liệu các biện pháp mới có thể giúp kiềm chế và đưa giá bất động sản về mức hợp lý hơn?
Nguyên nhân dẫn đến giá bất động sản tăng cao
Theo thống kê của Bộ Xây dựng, giá bất động sản tại một số địa phương trong quý III/2024 vẫn có xu hướng tăng, đặc biệt tại TP. Hà Nội, TP. HCM và các đô thị lớn. Hiện tượng tăng giá có tính cục bộ, xảy ra ở một số khu vực, một số loại hình, một số phân khúc bất động sản dẫn đến tác động làm tăng giá chung.
Bộ Xây dựng cho biết có nhiều nguyên nhân tác động làm tăng giá bất động sản nhà ở, trong đó có một số nguyên nhân cơ bản.
Thứ nhất, giá bán bất động sản tăng một phần do biến động tăng đối với chi phí liên quan đến đất đai gần đây cũng như tác động khi áp dụng phương pháp tính và bảng giá đất mới.
Đặc biệt tại một số địa phương, khu vực có hiện tượng đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm. Việc quản lý, thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất tại một số khu vực, địa phương chưa tốt; có hiện tượng nhiều nhà đầu tư thành lập hội, nhóm tham gia đấu giá; trả giá đất cao gấp nhiều lần so với giá khởi điểm, rồi có thể “bỏ cọc” sau khi trúng đấu giá đất nhằm mục đích thiết lập mặt bằng giá ảo tại khu vực để kiếm lời.
Thứ hai, thị trường có hiện tượng tạo giá ảo, thổi giá của giới đầu cơ và môi giới bất động sản; lợi dụng sự thiếu hiểu biết, đầu tư theo tâm lý đám đông của người dân để trục lợi.
Đây là các cá nhân hoạt động môi giới tự do, không có chứng chỉ môi giới bất động sản, yếu về chuyên môn, hiểu biết pháp luật hạn chế, chưa có tính chuyên nghiệp, yếu kém về đạo đức kinh doanh dẫn đến tình trạng làm ăn chụp giật, thông đồng làm giá, thổi giá cao so với giá trị thực tế, thao túng thị trường. Điều này gây thiệt hại cho khách hàng và làm giảm tính minh bạch của thị trường bất động sản.
Thứ ba là tình trạng thiếu nguồn cung bất động sản, nhà ở để đáp ứng nhu cầu đại bộ phận người dân, các đối tượng thu nhập thấp, thu nhập trung bình tại các khu vực đô thị, đặc biệt là Hà Nội và TP. HCM.
Nguyên nhân theo Bộ Xây dựng là do doanh nghiệp kinh doanh bất động sản gặp khó khăn, vướng mắc trong thủ tục pháp lý, đặc biệt là việc xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, giải phóng mặt bằng, giao đất.
Thứ tư, biến động của nền kinh tế trong thời gian qua liên quan đến thị trường chứng khoán, trái phiếu, vàng... đã tác động đến tâm lý của người dân, nhà đầu tư, dẫn đến xu hướng chuyển dịch dòng tiền của người dân, nhà đầu tư sang đầu tư nhà, đất để làm nơi trú ẩn an toàn cho nguồn tiền tích lũy, nguồn vốn đầu tư.
Giải pháp hỗ trợ thị trường bất động sản trong thời điểm giá tăng cao
Để hỗ trợ thị trường bất động sản trong bối cảnh giá tăng cao, các chuyên gia đề xuất một số giải pháp chủ yếu có thể giúp cân bằng cung-cầu và hỗ trợ người mua nhà, cụ thể:
Gia tăng nguồn cung cấp nhà ở xã hội và nhà ở vừa túi tiền: Sự thiếu hụt nguồn cung dành cho người thu nhập thấp và trung bình là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến việc tăng giá bất động sản. Để giải quyết vấn đề này, Chính phủ cần có sự hỗ trợ chính sách cho các nhà tư vấn phát triển nhà ở xã hội, có giới hạn như miễn, giảm thuế và giảm lãi suất vay cho các dự án này. Bên cạnh đó, thủ tục cấp phép xây dựng nhà ở xã hội nên được đơn giản hóa, rút ngắn thời gian khám phá, tạo điều kiện cho các dự án nhanh chóng phát triển khai báo. Khi nguồn cung phân khúc này tăng lên, áp lực tăng giá nhà ở sẽ giảm bớt, giúp điều chỉnh thị trường về mặt ổn định hơn.
Hỗ trợ tài chính cho người mua nhà: Ngoài việc tăng cường nguồn cung, cần có nguồn hỗ trợ chính về tài chính. Các ngân hàng thương mại có thể xem xét áp dụng các gói vay ưu đãi lãi suất dành riêng cho những người có thu nhập trung bình, giúp họ dễ dàng tiếp cận tiền vay mua nhà. Đặc biệt, việc cố định lãi suất các gói trong khoảng thời gian dài sẽ giúp người mua có kế hoạch ổn định chính, giảm thiểu áp lực từ biến động lãi suất trên thị trường.
Thắt chặt đầu cơ, kiểm soát giá ảo: Việc đầu cơ bất động sản và "thay giá" là nguyên nhân chính gây ra tình trạng bong bóng giá trên thị trường. Để giải quyết vấn đề này, cần có các biện pháp kiểm soát chặt chẽ các hoạt động cơ bản như áp dụng các mức thuế cao hơn đối với các giao dịch mua bán lại trong thời gian ngắn, tăng cường kiểm tra các giao dịch bất động sản phẩm tại những khu vực nhạy cảm về giá. Chính phủ cũng có thể áp dụng pháp luật đánh thuế bất động sản khai thác tăng chi phí sở hữu cho các nhà cơ sở, qua đó giảm bớt tình trạng lưu trữ và găm giữ tài sản để tăng giá.
Minh bạch thông tin thị trường và quy hoạch: Việc công khai thông tin về quy hoạch, dự án và phát triển khai báo là một yếu tố quan trọng giúp người dân đưa ra quyết định đầu tư hợp lý. Khi thông tin được minh bạch, các nhà tư vấn và người mua có cái nhìn toàn diện về triển vọng của thị trường, tránh bị tác động bởi các thông tin sai lệch hay từ các bên trung gian. Chính quyền địa phương và các tổ chức liên quan xây dựng cơ sở dữ liệu hệ thống về bất động sản, nơi dân dân và nhà tư vấn có thể nghiên cứu thông tin về pháp lý, giá trị thực của bất động sản .
Phát triển hạ tầng giao thông vùng: Sự phát triển của hạ tầng giao thông khu vực ven như các tuyến đường tốc độ cao, đường sắt đô thị hay cầu nối các khu vực ngoại thành với trung tâm thành phố không chỉ giảm tình trạng quá tải hạ tầng tại khu vực nội đô mà còn tạo động lực phát triển các dự án bất động sản khu vực. Khi cơ sở hạ tầng được hoàn thiện, các khu vực ven đô sẽ trở thành lựa chọn hấp dẫn cho người mua nhà với giá thành hợp lý hơn, góp phần giảm áp lực nhu cầu nhà ở tại trung tâm.
Hỗ trợ và cải thiện cách hoạt động chính trong dự án cấp phép: Chính quyền cần tạo điều kiện thuận lợi cho các dự án bất động sản thông qua việc cải cách thủ tục cấp phép, giảm thiểu các khâu trung gian không cần thiết. Đồng thời, việc đưa ra giải pháp giải quyết các vấn đề cho các dự án đang gặp câu hỏi cũng sẽ giúp các dự án này hoàn thành nhanh chóng và được đưa vào sử dụng, tăng nguồn cung cấp nhà ở và giảm áp lực giá thành.
Những giải pháp này không chỉ giúp điều tiết giá nhà ở mà còn tạo điều kiện cho thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, bền vững, góp phần ổn định xã hội và đáp ứng nhu cầu thực tế của người dân về phòng ở. Việc phát triển đồng bộ và quyết định các chính sách này sẽ giúp giải quyết những vấn đề còn tồn tại trong thời gian dài, đồng thời tạo niềm tin cho người dân vào một thị trường bất động sản minh bạch và công bằng.
Tiến Hoàng