Tiêu thụ sản phẩm OCOP: Vẫn còn nhiều khó khăn
Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã được triển khai được hơn 5 năm, với mục tiêu phát triển các sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế ở từng địa phương, từng vùng miền.
Tuy nhiên, việc tiêu thụ sản phẩm OCOP vẫn còn gặp nhiều khó khăn, đặc biệt là việc đưa sản phẩm vào các kênh phân phối hiện đại như siêu thị.
Sản phẩm OCOP chất lượng nhưng khó vào siêu thị
Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 490/QĐ-TTg ngày 7/5/2018 với mục tiêu phát triển các hình thức tổ chức sản xuất, kinh doanh, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập, đời sống cho nhân dân và công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn.
Đến hết tháng 10/2023, cả nước đã có 63/63 tỉnh, thành phố đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP. Đã có 10.322 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, trong đó 67,3% sản phẩm 3 sao, 31,2% sản phẩm 4 sao, 0,8% sản phẩm tiềm năng 5 sao và 42 sản phẩm 5 sao đã được Bộ NN&PTNT công nhận. Đã có 5.361 chủ thể OCOP, trong đó có 38,1% là HTX, 24,2% là doanh nghiệp, 34,9% là cơ sở sản xuất/hộ kinh doanh, còn lại là tổ hợp tác.
Để mở rộng thị phần tại các kênh phân phối bán lẻ, nhiều sản phẩm OCOP đã được đưa vào các hệ thống siêu thị lớn trên cả nước. Tuy nhiên, theo ông Đặng Quý Nhân, Phó Trưởng phòng quản lý Chương trình mỗi xã 1 sản phẩm, Văn phòng Điều phối Nông thôn mới (Bộ NN&PTNT), việc tiêu thụ sản phẩm OCOP qua các kênh phân phối hiện đại vẫn còn gặp nhiều khó khăn, thách thức.
Nhiều sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn chất lượng nhưng vẫn khó vào được siêu thị. Nguyên nhân là do các siêu thị thường có những yêu cầu khắt khe về chất lượng, mẫu mã, bao bì, giá cả, khả năng cung ứng ổn định… mà các chủ thể sản xuất OCOP chưa đáp ứng được.
Cụ thể, các khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm OCOP tại hệ thống siêu thị hiện đại bao gồm:
- Yêu cầu về chất lượng sản phẩm: Sản phẩm OCOP phải đạt tiêu chuẩn chất lượng cao, an toàn vệ sinh thực phẩm, có truy xuất nguồn gốc rõ ràng. Tuy nhiên, hiện nay, nhiều sản phẩm OCOP vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu này.
- Yêu cầu về mẫu mã, bao bì: Sản phẩm OCOP cần có mẫu mã, bao bì đẹp mắt, bắt mắt, phù hợp với tiêu chuẩn của siêu thị. Tuy nhiên, nhiều sản phẩm OCOP vẫn chưa chú trọng đến vấn đề này.
- Yêu cầu về số lượng, thời gian giao hàng: Siêu thị thường yêu cầu các nhà cung cấp cung cấp sản phẩm với số lượng lớn, thời gian giao hàng nhanh chóng. Tuy nhiên, do quy mô sản xuất còn nhỏ lẻ, nên nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã OCOP chưa đáp ứng được yêu cầu này.
Ngoài ra, các sản phẩm OCOP cũng gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại của các doanh nghiệp lớn, có tiềm lực tài chính mạnh.
Cần giải pháp đồng bộ từ nhiều phía
Để giải quyết khó khăn trong việc đưa sản phẩm OCOP vào siêu thị, các chuyên gia cho rằng cần có sự phối hợp đồng bộ từ nhiều phía.
Thứ nhất, các chủ thể sản xuất OCOP cần nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng các yêu cầu khắt khe của các siêu thị. Ngoài ra, cần chú trọng đầu tư vào mẫu mã, bao bì, thương hiệu để sản phẩm có sức cạnh tranh cao trên thị trường.
Thứ hai, các siêu thị cần có chính sách hỗ trợ phù hợp đối với các sản phẩm OCOP. Cụ thể, có thể áp dụng các chính sách ưu đãi về giá, chiết khấu, hỗ trợ quảng bá, giới thiệu sản phẩm…
Thứ ba, các cơ quan quản lý cần có các chính sách hỗ trợ, khuyến khích các chủ thể sản xuất OCOP kết nối với các kênh phân phối hiện đại.
Bên cạnh đó, cần đẩy mạnh công tác xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm OCOP, đặc biệt là trên các kênh truyền thông, thương mại điện tử.
Với sự vào cuộc của các cơ quan, đơn vị liên quan, cùng với sự nỗ lực của các chủ thể sản xuất OCOP, hy vọng rằng trong thời gian tới, sản phẩm OCOP sẽ được tiêu thụ rộng rãi hơn, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn.
Bảo Anh