Thách thức nhân sự ngành F&B Việt: Vừa thừa vừa thiếu, đi tìm sự ổn định
Ngành F&B (Food & Beverage) Việt Nam, với sự phát triển nhanh chóng và tiềm năng to lớn, đang đối mặt với một nghịch lý về nhân sự: vừa thừa vừa thiếu.
Báo cáo mới nhất từ iPOS.vn cho thấy, mặc dù có khoảng 3 triệu người đang làm việc trong ngành, các doanh nghiệp vẫn gặp khó khăn trong việc tuyển dụng và giữ chân nhân tài phù hợp.
Ngành dịch vụ ăn uống (F&B) Việt Nam đang đối mặt với một nghịch lý nan giải: vừa thừa thãi nhân sự bán thời gian, vừa thiếu hụt trầm trọng lao động có kỹ năng và kinh nghiệm. Báo cáo mới nhất từ iPOS.vn cho thấy, dù có tới 3 triệu người đang làm việc trong ngành, nhưng phần lớn là sinh viên làm thêm, thiếu ổn định và kỹ năng chuyên môn. Trong khi đó, các vị trí toàn thời gian, đòi hỏi trình độ và kinh nghiệm, lại luôn trong tình trạng "cháy" người.
Khó khăn tuyển dụng: Không chỉ là vấn đề số lượng
Gần một nửa số doanh nghiệp F&B được khảo sát thừa nhận gặp khó khăn trong việc tuyển dụng nhân sự. Vấn đề không nằm ở số lượng ứng viên, mà ở chất lượng. Ngành F&B, với đặc thù là ngành dịch vụ, đòi hỏi nhân viên không chỉ có tay nghề vững vàng mà còn phải sở hữu những kỹ năng mềm xuất sắc như giao tiếp, ứng xử, giải quyết tình huống... Tuy nhiên, việc tìm kiếm những ứng viên đáp ứng được cả hai yêu cầu này đang là một thách thức lớn đối với các nhà tuyển dụng.
Một điểm đáng chú ý là phần lớn nhân sự trong ngành F&B là lao động bán thời gian (part-time), chủ yếu là học sinh, sinh viên làm thêm. Đây là một nguồn nhân lực dồi dào và chi phí thấp, nhưng lại thiếu tính ổn định và khó đáp ứng các yêu cầu về kỹ năng chuyên môn và kinh nghiệm. Trong khi đó, nhân sự làm toàn thời gian (full-time) vẫn còn khan hiếm, đặc biệt là ở các vị trí quản lý, bếp trưởng, và nhân viên phục vụ có tay nghề cao.
Mặc dù chỉ có một tỷ lệ nhỏ doanh nghiệp thừa nhận mức lương chưa đáp ứng được kỳ vọng của nhân viên, nhưng xu hướng sẵn sàng chi trả cao hơn để thu hút nhân tài có trình độ và kinh nghiệm đang ngày càng phổ biến trong ngành F&B. Điều này cho thấy, lương thưởng không phải là yếu tố duy nhất, nhưng vẫn đóng vai trò quan trọng trong việc thu hút và giữ chân nhân tài.
Tỷ lệ nghỉ việc cao: Một vòng luẩn quẩn
Tình trạng nhân viên nghỉ việc sau một thời gian ngắn là một vấn đề nhức nhối trong ngành F&B. Tỷ lệ nhân viên làm việc dưới một năm lên tới 84,4%, trong khi đó, chỉ có 4,1% gắn bó với công việc trên hai năm. Điều này tạo ra một vòng luẩn quẩn: doanh nghiệp liên tục phải tuyển dụng và đào tạo nhân viên mới, dẫn đến chi phí tăng cao và hiệu quả làm việc giảm sút.
Đặc thù của ngành F&B là thời gian làm việc không cố định, thường xuyên phải làm vào buổi tối, cuối tuần và ngày lễ. Điều này khiến nhiều người cảm thấy khó khăn để cân bằng giữa công việc và cuộc sống cá nhân, dẫn đến quyết định nghỉ việc.
Động lực làm việc: Không chỉ là tiền
Mặc dù lương thưởng và chế độ đãi ngộ là yếu tố quan trọng, nhưng không phải là động lực duy nhất khiến nhân sự gắn bó với ngành F&B. Cơ hội rèn luyện kỹ năng mềm, môi trường làm việc thân thiện và sự quan tâm từ phía quản lý cũng đóng vai trò quan trọng không kém.
Facebook và Zalo đang là kênh tuyển dụng phổ biến nhất trong ngành F&B. Các hội nhóm việc làm trên mạng xã hội là nơi các ứng viên và nhà tuyển dụng dễ dàng kết nối với nhau. Tuy nhiên, các kênh tuyển dụng truyền thống như môi giới việc làm hay các trang web tuyển dụng đang dần mất đi vị thế.
Với hơn 30.000 cửa hàng F&B đóng cửa chỉ trong nửa đầu năm 2023, rõ ràng ngành dịch vụ ăn uống Việt Nam đang đối mặt với nhiều thách thức. Để vượt qua khó khăn, các doanh nghiệp cần có những chiến lược nhân sự hiệu quả hơn, từ việc thu hút và giữ chân nhân tài, đến việc xây dựng môi trường làm việc hấp dẫn và tạo cơ hội phát triển cho nhân viên. Chỉ có như vậy, ngành F&B mới có thể phát triển bền vững và đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Bảo An
