HoREA kiến nghị giải pháp đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội

Theo dõi KT&TD trên

HoREA hoan nghênh ý kiến chỉ đạo rất toàn diện, cụ thể của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tại “Hội nghị trực tuyến của Chính phủ với các địa phương về tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy triển khai các dự án NƠXH”.

Quy trình thủ tục đầu tư NƠXH khó "gấp đôi" NƠTM

Theo HoREA, nếu quy trình thủ tục đầu tư xây dựng dự án nhà ở thương mại (NƠTM) đã "khó một" thì đối với dự án NƠXH lại "khó gấp đôi", nên đã dẫn đến kết quả thực hiện kế hoạch phát triển NƠXH giai đoạn 2016 - 2020 của cả nước chỉ đạt khoảng 41%.

Trong đó, Thành phố Hồ Chí Minh tuy đạt 75% kế hoạch nhưng số lượng thực tế chỉ có 15.000 căn NƠXH (bình quân 3.000 căn/năm) chưa đáp ứng nhu cầu rất lớn về NƠXH.

Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu cho biết: Trong giai đoạn 2021 - 2023, cả nước chỉ mới hoàn thành 72 dự án NƠXH với 38.128 căn hộ chỉ đạt gần 9% kế hoạch 5 năm 2021 - 2025 là 446.000 căn. Trong đó, Thành phố Hồ Chí Minh chỉ hoàn thành đưa vào sử dụng 2 dự án NƠXH với 623 căn hộ (chuyển tiếp từ giai đoạn 2016 - 2020) và đã khởi công 7 dự án NƠXH với 4.996 căn hộ, nhưng bị vướng mắc về pháp lý nên gần như chưa thể triển khai thi công.

Còn đối với các dự án NƠXH do doanh nghiệp tự tạo lập quỹ đất thì bị "ách tắc" ngay từ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư do bất cập của điểm c khoản 7 Điều 31 Nghị định 31/2021/NĐ-CP quy định, trường hợp quy hoạch chi tiết, quy hoạch phân khu chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt thì đánh giá sự phù hợp của dự án đầu tư với quy hoạch chung.

“Quy định này đã dẫn đến hệ quả làm "ách tắc" gần như toàn bộ thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư đối với tất cả các dự án NƠXH và kể cả nhiều dự án NƠTM. Đây lại là thủ tục đầu tiên nếu các nhà đầu tư không làm được thủ tục này thì tắc tất cả cả thủ tục đầu tư xây dựng tiếp theo”, ông Lê Hoàng Châu nhận định.

Chính vì vướng mắc thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư đối với các dự án NƠXH do điểm C khoản 7 điều 31 Nghị định 31/2021/NĐ-CP mà Quốc hội đã phải ban hành Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh.

Tuy nhiên, việc này mới chỉ tháo gỡ vướng mắc về việc thẩm định sự phù hợp của dự án đầu tư với các quy hoạch đối với các dự án NƠXH tại Thành phố Hồ Chí Minh nên các dự án NƠXH tại 62 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương vẫn còn bị "vướng".

Một số giải pháp gỡ "vướng"

Để góp phần xây dựng hoàn thiện các cơ chế chính sách, pháp luật và xác định các giải pháp tháo gỡ khó khăn cho các chủ đầu tư đẩy mạnh triển khai, thực hiện các dự án NƠXH nhanh hơn, tăng nguồn cung sản phẩm NƠXH nhiều hơn, từng bước đáp ứng nhu cầu NƠXH cho cán bộ, công chức, viên chức nhà nước, cán bộ lực lượng vũ trang, công nhân, lao động, người thu nhập thấp đô thị, góp phần bảo đảm an sinh xã hội về nhà ở, HoREA đề xuất một số giải pháp cấp thiết, cụ thể.

Thứ nhất, Hiệp hội đề nghị tháo gỡ ngay thủ tục về chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư đối với tất cả dự án NƠXH và cả dự án NƠTM trong phạm vi cả nước. HoREA đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung điểm C khoản 7 điều 31 Nghị định 31/2021/NĐ-CP.

Đồng thời để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, Hiệp hội đề nghị Bộ Xây dựng xem xét trình Chính phủ sửa đổi, bổ sung khoản 3 điều 1 Nghị định 30/2021/NĐ-CP tương tự như sửa đổi bổ sung điểm C khoản 7 điều 31 Nghị định 31/2021/NĐ-CP.

Thứ hai, trên cơ sở sửa đổi bổ sung điểm C khoản 7 điều 31 Nghị định 31/2021/NĐ-CP và khoản 3 điều 1 Nghị định 30/2021/NĐ-CP (nêu trên), HoREA đề nghị Bộ Xây dựng chỉ đạo Sở Xây dựng (Sở Quy hoạch Kiến trúc) các địa phương thẩm định, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 dự án NƠXH (kể cả dự án NƠTM) đã có chấp thuận chủ trương đầu tư đồng thời với chấp thuận nhà đầu tư vận dụng theo quy định tại Điểm B Khoản 3 Điều 6 Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội.

Thứ ba, về quỹ đất để phát triển NƠXH, HoREA đề nghị các địa phương triển khai đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất đối với dự án NƠXH theo quy định của Luật Đấu thầu 2023, để lựa chọn được nhà đầu tư có năng lực và khai thác sử dụng hiệu quả "quỹ đất công (đất sạch)" đã được quy hoạch để phát triển NƠXH, khắc phục tình trạng lãng phí nguồn lực đất đai như đã xảy ra trước đây.

Khi Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành thì các địa phương còn có thể triển khai đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất đối với dự án NƠXH trong trường hợp khu đất chưa giải phóng mặt bằng, xen cài đất công với đất tư theo quy định tại Điều 126 Luật Đất đai 2024.

Thứ tư, về nguồn vốn tín dụng ưu đãi để thực hiện chính sách NƠXH, HoREA đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét bố trí nguồn vốn chi ngân sách Nhà nước trung hạn để thực hiện chính sách NƠXH, để bố trí tái cấp vốn cho Ngân hàng chính sách xã hội hoặc cấp bù lãi suất cho 4 ngân hàng thương mại (Vietinbank, Vietcombank, Agribank, BIDV) được Ngân hàng Nhà nước chỉ định thực hiện chính sách ưu đãi tín dụng NƠXH.

Thứ năm, Hiệp hội đề nghị bổ sung hoặc tăng thêm chính sách ưu đãi đối với chủ đầu tư dự án NƠXH để khuyến khích và thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia thực hiện các dự án NƠXH hơn, như ưu đãi về lợi nhuận định mức, vay vốn ưu đãi, thuế...

Thứ sáu, bất cập, vướng mắc liên quan đến xử lý chuyển tiếp về nghĩa vụ của chủ đầu tư dự án NƠTM dành một phần quỹ đất (quỹ đất 20%) của dự án để phát triển NƠXH, bởi lẽ Nghị định 100/2015/NĐ-CP quy định dự án từ 10ha trở lên thì phải xây dựng NƠXH trong dự án; dự án dưới 10ha thì chủ đầu tư được xây NƠXH trong dự án hoặc hoán đổi quỹ NƠXH có giá trị tương đương hoặc thanh toán bằng tiền.

Do đó, HoREA đề nghị Bộ Xây dựng trình Chính phủ xem xét bổ sung quy định chuyển tiếp trong dự thảo Nghị định về quản lý, phát triển NƠXH để xử lý bất cập trên đây theo nguyên tắc được áp dụng trở về trước (hồi tố) đối với các quy định pháp luật có lợi cho các đối tượng bị tác động theo quy định của pháp luật về ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015.

Hiệp hội cũng đề nghị Bộ Xây dựng xem xét đề xuất Chính phủ và cấp có thẩm quyền xem xét bổ sung đối tượng chủ nhà trọ được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở khi tự xây dựng hoặc cải tạo, sửa chữa nhà ở phù hợp với thực tiễn của từng địa phương…

Đồng thời, Hiệp hội đề nghị Bộ Tài chính xem xét đề xuất Chính phủ và cấp có thẩm quyền xem xét quy định mức “thuế khoán” thuế thu nhập cá nhân đối với các chủ nhà trọ bằng 5%/doanh thu thì hợp tình hợp lý hơn.

Cuối cùng, HoREA đề nghị Bộ Xây dựng xem xét sửa đổi Quyết định số 510/QĐ-BXD ngày 19/5/2023 công bố suất vốn đầu tư xây dựng công trình và giá xây dựng tổng hợp bộ phận kết cấu công trình năm 2022 đối với suất vốn đầu tư xây dựng công trình NƠXH theo hướng bảo đảm tương đương với suất vốn đầu tư xây dựng công trình NƠTM.

HoREA đồng thời đề nghị Bộ Xây dựng phối hợp với các Bộ, ngành và cơ quan có thẩm quyền để nghiên cứu ban hành chính sách tín dụng cho vay sửa chữa, xây dựng mới nhà ở cho hộ nghèo, cận nghèo trên địa bàn khu vực nông thôn để thực hiện Nghị quyết 01/NQ-CP ngày 05/01/2024 của Chính phủ và hướng dẫn, hỗ trợ các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện thành công chỉ tiêu kế hoạch phát triển NƠXH năm 2024 của địa phương theo Công văn 788/BXD-QLN ngày 27/02/2024 của Bộ Xây dựng.