Ngành chè Việt Nam: Xây dựng thương hiệu, khẳng định chất lượng
“Trong tương lai chè Việt sẽ từng bước xây dựng được thương hiệu để bạn bè quốc tế biết đến nhiều hơn, thay vì xuất khẩu chè thô thì chúng ta hướng đến xây dựng thương hiệu chất lượng cho cho chè.
Việc này không thể làm trong ngày một ngày hai mà chúng ta đã đang và sẽ tiếp tục thực hiện mục tiêu đó”. Ông Hoàng Vĩnh Long - Tổng thư kí Hiệp hội chè Việt Nam chia sẻ.
PV: Thưa ông, xin ông cho biết khoảng thời gian nào là lí tưởng nhất cho vụ chè xuân?
Ông Hoàng Vĩnh Long: Vụ chè xuân là khởi đầu cho vòng thu hoạch của một năm, đây là mùa vụ rất quan trọng. Tuy sản lượng vụ chè xuân năng suất không bằng vụ chính mùa hạ, song hương vị chè xuân được cho là ngon nhất trong năm bởi nó kết tinh “khí trời vị đất vào xuân”. Vụ xuân thường bắt đầu từ tháng 3 cho đến tháng 4 hàng năm, sau khi đốn cành già búp non đâm chồi thì lúc đấy sẽ có mẻ trà xuân ngon nhất.
Thời điểm hiện tại, các doanh nghiệp đang sửa chữa máy móc, thiết bị và nhà xưởng nên chưa sản xuất vụ chè mới. Hầu hết các doanh nghiệp chưa bắt tay vào sản xuất niên vụ mới mà chăm sóc những đồi chè để cho năng suất tốt nhất. Các công ty có sẵn đơn hàng thì họ đang chú trọng tập trung để sản xuất đủ sản lượng để đáp ứng những đơn hàng đã đăng kí. Đa phần hiện nay các doanh nghiệp trong nước thường liên kết với nhau nên những công ty sản xuất chưa có đơn hàng ổn định thì vẫn có đơn hàng để sản xuất. Ví dụ đơn vị nào đó có đơn hàng xuất khẩu thì họ liên kết với các đơn vị sản xuất chưa có đơn hàng để họ cùng nhau làm, phục vụ cho các đơn hàng lớn.
PV: Thưa ông, Hiệp hội Chè Việt Nam là đơn vị tham mưu và định hướng cho rất nhiều đơn vị chè trong và ngoài nước. Với tổng quan chung đó, ông có đánh giá hay đưa ra một dự báo về xu hướng gì về ngành chè cả nước trong năm nay?
Ông Hoàng Vĩnh Long: Nhìn chung, ngành chè có mức độ ổn định tương đối tốt, kể cả thị trường nước ngoài hay sản xuất trong nước. Bởi vì các vùng sản xuất chè theo niên vụ, kéo dài trong vòng cả năm, nếu tháng nào đó có ảnh hưởng về biến đổi khí hậu thì sản lượng chỉ giảm ít và trong một thời gian ngắn, còn lại những tháng khác vẫn tiếp tục phát triển bình thường. Sản lượng bình quân của cả năm lên xuống không đáng kể.
Về thị trường, hiện nay chúng ta phát triển thị trường tương đối tốt, đặc biệt là trong thời gian vừa qua, các chủ trương chính sách của Bộ, ngành và địa phương liên quan đến vấn đề an toàn thực phẩm, liên quan đến vấn đề sản xuất bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu... các doanh nghiệp các địa phương đều đang có các chương trình giúp người dân phát triển bền vững và thích ứng với biến đổi khí hậu. Viện Nghiên cứu và Phát triển nông nghiệp đã nghiên cứu được một số giống chè thích ứng, có năng suất chất lượng tốt hơn phù hợp với từng vùng miền, các doanh nghiệp cũng rất quan tâm đến vấn đề này.
Điều đáng mừng là hiện nay các đơn vị sản xuất xuất hàng ra thị trường đều có chứng nhận, có thương hiệu đảm bảo an toàn. Kết hợp cùng các thông tin truyền thông, thông tin về khoa học kỹ thuật, thông tin nghiên cứu về y dược có lợi cho sức khỏe của trà thì người tiêu dùng càng yên tâm và họ sử dụng tốt hơn. Bên cạnh đó, những năm gần đây, trào lưu uống trà phát triển sôi nổi, văn hóa thưởng trà của người Việt không chỉ có người già mà còn lan tỏa đến các tầng lớp thuộc thế hệ trẻ, GenZ, các hội nhóm thưởng trà được thành lập nhiều hơn.... Tất cả đó góp phần giúp tiêu thụ trà tốt hơn và lan tỏa mạnh mẽ thông tin về trà Việt đến với mọi người trong và ngoài nước.
Đối với thị trường nước ngoài, hiện nay chúng ta có một số thị trường tiềm năng và đang phát huy tốt, ví dụ như thị trường: Mỹ, Pakitan, Afgantan, Đài Loan. Bên cạnh đó chúng ta đang phát triển thêm các thị trường châu Âu dựa trên hiệp định thương mại tự do. Các thị trường châu Á và Đông Nam Á như Nhật Bản, Indonexia, Malayxia chúng ta vẫn đang duy trì tốt, sản lượng xuất khẩu hàng năm tương đối ổn định.
Vấn đề hiện nay mà mọi người đều quan tâm là hỗ trợ người dân và doanh nghiệp để sản xuất ra sản phẩm có chất lượng tốt hơn, có chứng nhận tốt nhằm đảm bảo chất lượng để xuất sang những thị trường khó tính, cùng với đó là giá trị sản phẩm tốt hơn. Hiện nay, châu Âu rất quan tâm đến thực phẩm có nguồn gốc thảo dược an toàn có lợi cho sức khỏe, trong đó trà là mặt hàng lợi thế của Việt Nam. Bên cạnh đó, trong tương lai chúng ta sẽ từng bước xây dựng được thương hiệu chè Việt để bạn bè quốc tế biết đến nhiều hơn, yên tâm để sử dụng chè Việt. Thay vì xuất khẩu chè thô thì chúng ta hướng đến xây dựng thương hiệu chất lượng cho cho chè. Việc này không thể làm trơng ngày một ngày hai mà chúng ta đã đang và sẽ tiếp tục thực hiện mục tiêu đó.
PV: Một số doanh nghiệp Việt Nam có khối lượng chè lớn xuất đi châu Âu là những đơn vị nào? Đâu là thế mạnh của những đơn vị ấy?
Ông Hoàng Vĩnh Long: Hiện nay, chúng ta đang xuất khẩu cho tập đoàn Ulerver, một trong những tập đoàn có sản lượng phân phối ra thế giới tương đối lớn. Một số doanh nghiệp đang làm rất tốt như Mỹ Lâm, Á Châu, Hà Tĩnh.. trong đó Hà Tĩnh đã có những lô hàng xuất trực tiếp qua châu Âu mà không cần trung gian. Tổng công ty Chè Việt Nam đang phối kết hợp với một số đơn vị chè trong nước làm một số chứng nhận sản xuất an toàn hướng đến sản xuất bền vững để đáp ứng các tiêu chuẩn của châu Âu. Một số doanh nghiệp nước ta đã làm được điều này, sản phẩm chè xuất đến các thị trường này rất được đón nhận. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đang tổ chức sản xuất các sản phẩm thương phẩm để xuất sang các quốc gia như nhãn hàng Cozy.
Ngoài ra chúng ta có một số mặt hàng đặc sản mà nổi bật là chè Shan tuyết cổ thụ, trong đó thương hiệu Shanam và một số doanh nghiệp sản xuất chè Shan có trách nhiệm rất tốt đối với xã hội, đối với môi trường, trách nhiệm đối với sản xuất sản phẩm; vừa đa dạng hóa sản phẩm vừa nâng cao chất lượng sản phẩm, thể hiện uy tín đối với khách hàng. Các doanh nghiệp đang tiến đến đưa các sản phẩm của mình ra nước ngoài, các thị trường khó tính ví dụ như là châu Âu, Pháp, Anh... Điều đáng mừng là họ đón nhận rất tốt và có khá nhiều đơn hàng. Hi vọng trong tương lai tới, sản phẩm chè Shan đặc sản này có nhiều khách hàng thế giới biết đến hơn và họ sẽ mua với giá xứng đáng với giá trị của nó.
PV:Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!
Vương Anh