Chính phủ đề xuất điều chỉnh hàng loạt ngưỡng chịu thuế thu nhập cá nhân
Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, sáng 4/11, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, Quốc hội nghe Tờ trình của Chính phủ và Báo cáo thẩm tra của Uỷ ban Kinh tế và Tài chính về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).
Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Dự thảo Luật gồm 4 Chương, 29 Điều, quy định về người nộp thuế, thu nhập chịu thuế, thu nhập được miễn thuế, giảm thuế và căn cứ tính thuế.
Trong đó, dự thảo Luật đã nâng mức giảm trừ cho bản thân người nộp thuế lên 15,5 triệu đồng/tháng; mức giảm trừ cho mỗi người phụ thuộc lên 6,2 triệu đồng/tháng. Với mức giảm trừ mới này, cá nhân chưa phải nộp thuế nếu có thu nhập từ 17 triệu đồng/tháng (nếu không có người phụ thuộc) hoặc 24 triệu đồng/tháng (nếu có 1 người phụ thuộc) hoặc 31 triệu đồng/tháng (nếu có 2 người phụ thuộc).
Mức giảm trừ gia cảnh mới sẽ được thực hiện kể từ kỳ tính thuế năm 2026, theo đó, cá nhân sẽ được khấu trừ theo mức giảm trừ gia cảnh mới ngay từ tháng 1/2026.
Nhằm đẩy mạnh chủ trương phân cấp, phân quyền và đảm bảo linh hoạt, phù hợp với thực tế điều hành của Chính phủ, dự thảo Luật giao Chính phủ căn cứ biến động của giá cả, thu nhập để điều chỉnh mức giảm trừ này.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật điều chỉnh Biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng đối với cá nhân cư trú có thu nhập từ tiền lương, tiền công theo hướng giảm số bậc thuế từ 7 bậc thành 5 bậc và nới rộng khoảng cách giữa các bậc. Cơ quan soạn thảo dự kiến 2 Phương án về Biểu thuế:
Phương án 1: Sửa đổi Biểu thuế còn 5 bậc với khoảng cách giữa các bậc lần lượt là 10, 20, 20, 30 triệu đồng, 5 bậc tương ứng với các mức thuế suất là 5%, 15%, 25%, 30%, 35% và bậc thuế suất cuối cùng là 35% áp dụng đối với phần thu nhập tính thuế trên 80 triệu đồng/tháng.
Theo tính toán cùng với việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh mới, phương án điều chỉnh Biểu thuế này giảm thu khoảng 26.400 tỷ đồng/năm
Phương án 2: Sửa đổi Biểu thuế còn 5 bậc với khoảng cách giữa các bậc tăng dần đều 10, 20, 30, 40 triệu đồng và các mức thuế suất tương tự Phương án 1 là 5%, 15%, 25%, 30%, 35%, bậc thuế suất cuối cùng là 35% áp dụng đối với phần thu nhập tính thuế trên 100 triệu đồng/tháng.
Theo tính toán cùng với việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh mới, phương án điều chỉnh Biểu thuế này giảm thu khoảng 27.400 tỷ đồng/năm.
Hiện, Chính phủ trình Quốc hội theo Phương án 2 nêu trên.
Dự thảo Luật cũng bổ sung thêm một số khoản thu nhập vào thu nhập khác chịu thuế như: Thu nhập từ chuyển nhượng tên miền internet quốc gia Việt Nam “.vn”; thu nhập từ chuyển nhượng kết quả giảm pháp thải khí nhà kính, chuyển nhượng tín chỉ các-bon; thu nhập từ chuyển nhượng biển số xe ô tô trúng đấu giá theo quy định của pháp luật; thu nhập từ chuyển nhượng tài sản số, chuyển nhượng vàng miếng; thu nhập khác do Chính phủ quy định.
Đối với các giao dịch vàng miếng, theo quy định của pháp luật về kinh doanh vàng và pháp luật về đầu tư thì hoạt động kinh doanh vàng miếng là hoạt động kinh doanh có điều kiện, chỉ có doanh nghiệp, tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước cấp giấy phép kinh doanh mua bán vàng miếng mới được phép kinh doanh vàng miếng; hoạt động kinh doanh mua, bán vàng miếng không có giấy phép là hành vi vi phạm pháp luật trong hoạt động kinh doanh vàng.
Vì vậy, cá nhân không được phép kinh doanh vàng miếng, việc mua bán vàng miếng của cá nhân mà có thu nhập được xác định là thu nhập khác (không phải thu nhập từ kinh doanh).
Dự thảo Luật đề xuất thu thuế 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ và giao Chính phủ quy định cụ thể ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng.
Qua thẩm tra, Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết, về việc bổ sung quy định thu nhập từ chuyển nhượng vàng miếng vào diện thu nhập chịu thuế, nhiều ý kiến đề nghị cân nhắc thoả đáng việc áp thuế đối với chuyển nhượng vàng miếng để tránh bất cập cho người dân có hoạt động chuyển nhượng vàng không vì mục đích đầu cơ, kinh doanh.
Việc đánh thuế vào khoản tiết kiệm từ vàng của người dân có thể không mang ý nghĩa nhân văn, xã hội và quản lý kinh tế; đồng thời đề nghị Chính phủ cung cấp thông tin về thời điểm dự kiến áp dụng các quy định này.
Dự thảo Luật bổ sung quy định về mức doanh thu của cá nhân kinh doanh không phải chịu thuế (từ 200 triệu đồng/năm trở xuống, tương tự như quy định của Luật thuế giá trị gia tăng). Tuy nhiên, mức ngưỡng doanh thu không chịu thuế này là quá thấp so với thực tiễn kinh doanh và không bảo đảm sự công bằng khi so sánh với mức thu nhập của người làm công ăn lương được giảm trừ gia cảnh.
Vì vậy, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Cơ quan soạn thảo tính toán, điều chỉnh nâng mức doanh thu của cá nhân kinh doanh không phải chịu thuế để bình đẳng và phù hợp hơn với mức giảm trừ gia cảnh.
Cơ quan thẩm tra cũng cho rằng, quy định về mức giảm trừ gia cảnh là nội dung quan trọng và là một trong những căn cứ để người nộp thuế xác định nghĩa vụ thuế của mình, do đó, nhận được sự quan tâm đặc biệt của người dân và xã hội.
Thực tế thực hiện thời gian qua và kinh nghiệm các nước cho thấy mức giảm trừ gia cảnh trên thực tế không được điều chỉnh một cách quá thường xuyên, liên tục và không phải là những nội dung mang tính cấp bách cần giao Chính phủ quy định để bảo đảm tính linh hoạt, kịp thời.
Do đó, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị tiếp tục quy định cụ thể mức giảm trừ gia cảnh trong dự thảo Luật, đồng thời giao Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong trường hợp cần thiết, phù hợp với phù hợp nhu cầu thực tế như cách thể hiện của Luật Thuế Thu nhập cá nhân hiện hành.
