Tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn vệ sinh từ đồ ăn vặt cổng trường
Dường như các bậc phụ huynh chỉ chú ý đến những bữa ăn bán trú, đến kiểm soát an toàn thực phẩm tại bếp ăn tập thể trường học mà chưa thực sự quan tâm đến thịt viên, phô mai chiên, xúc xích rán, các loại nước uống màu sắc sặc sỡ... nơi cổng trường sau giờ tan học.
Trước mỗi cổng trường học là các cửa hàng bán đồ ăn, uống vặt cả cố định và di động, đối tượng phục vụ chủ yếu là cho học sinh. Bánh kẹo, nước giải khát, đồ ăn nhanh, trà sữa… đều là những món khoái khẩu, nhưng nguồn gốc xuất xứ những loại đồ ăn, thức uống này thì chỉ có “trời mới biết”. Điều này tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm rất cao, nhiều vụ ngộ độc xảy ra cho học sinh khi sử dụng loại đồ ăn, thức uống này.
Thực phẩm không rõ nguồn gốc bày bán tràn lan tại cổng trường
Quan sát của PV tại một số cổng trường trên địa bàn quận Đống Đa (TP. Hà Nội), khi tiếng trống trường vang lên ở tiết học cuối trong ngày cũng là lúc báo hiệu giờ "vàng" của các xe hàng rong bán đồ ăn vặt xung quanh cổng trường với đủ các loại thực phẩm và thức uống pha sẵn đã đến.
Điểm chung của các thực phẩm này là được chế biến ngay tại các cổng trường học trong thời tiết mùa hè nóng nực, khói bụi, thậm chí, nhiều hàng rong còn vô tư bày bán đồ ăn gần nơi tập kết rác thải, rất mất vệ sinh.
Trong vai người tiêu dùng, PV được tiếp cận gần với các loại món ăn như tôm viên, cá viên, bò viên, gà viên, phô mai chiên, xúc xích rán, thịt xiên nướng, nước uống màu đỏ cam... cùng các loại bánh kẹo, bim bim không nguồn gốc, không xuất xứ, không nhãn mác, không hạn sử dụng luôn cuốn hút học sinh và trở thành mối nguy hại cho sức khỏe của thế hệ tương lai.
Những chiếc xe hàng rong với đầy đủ các loại thức ăn, nước uống... không rõ nguồn gốc xuất xứ, không nhãn mác, bao bì, rất khó kiểm chứng về nguồn gốc và an toàn thực phẩm.
Các loại thực phẩm chiên rán vào xiên với giá chỉ 2.000 đồng/xiên nhỏ, 5.000 - 8000/xiên to; các loại nước chua ngọt màu sắc bắt mắt chỉ có giá 5.000 - 10.000 đồng 1 cốc. Với giá thành phù hợp với túi tiền của học sinh nên mỗi buổi tan trường là các em lại vây quanh các xe hàng rong để ăn cho đã cơn đói, cơn thèm.
Khi được hỏi về nguồn gốc và chất lượng các loại đồ ăn này, người bán hàng rong chỉ trả lời qua loa rằng, các mặt hàng này được các em học sinh ưa thích nên mới nhập về bán, mà người ta bán đầy ra, học sinh ăn bao lâu nay có sao đâu...
Dụng cụ hành nghề của các xe hàng rong khá đơn giản chỉ gồm một chiếc xe đạp hoặc máy hoặc xe đẩy nhỏ (để dễ dàng tránh lực lượng chức năng). Trên xe là chiếc bếp gas mini, chảo dầu, mỡ đã sử dụng nhiều lần cùng những thực phẩm đủ các thể loại màu sắc bắt mắt.
Vào cuối buổi bán hàng, khi mỡ nguội, họ thường trút vào chai để hôm sau dùng tiếp. Trong khi đó, mỡ chiên đi chiên lại nhiều lần gây biến chất, không tốt cho sức khỏe, gây đầy bụng, khó tiêu, nếu ăn nhiều có thể bị béo phì hoặc mắc bệnh tim mạch.
Trong vòng chưa đến 60 giây, người bán hàng rong không đeo găng tay đã cho ra lò ngay những xiên thịt vàng óng, thơm nức. Nhiều thực khách nhí sợ bỏng nên đã mua ngay (không cần chiên qua chảo dầu) những xiên thịt bày sẵn, nguội ngắt, đã rán từ lâu và được "tẩm ướp" vô vàn những hạt bụi bẩn...
Ngăn chặn đồ ăn "bẩn", không rõ nguồn gốc - Vấn đề còn nan giải
Ngăn chặn thực phẩm “bẩn”, không rõ nguồn gốc xâm phạm vào các trường học đòi hỏi sự chung tay vào cuộc của nhà trường, gia đình, học sinh và toàn xã hội. Mặc dù các ngành chức năng và nhà trường thường xuyên cảnh báo về nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm, hầu hết các trường còn chủ trương đóng cổng trường trong suốt buổi học, không cho học sinh ra ngoài, cấm học sinh ăn quà vặt và đánh nặng vào thành tích thi đua của từng học sinh, từng lớp, tuy nhiên, việc ngăn chặn, dẹp bỏ những hàng quán ăn vặt trước cổng trường đến nay vẫn là vấn đề nan giải.
Được biết, từ tháng 10/2018, Nghị định 115 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm đã tăng mức xử phạt từ 500 nghìn đến 1 triệu đồng với hành vi không sử dụng găng tay khi tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm chín, thức ăn ngay... Đây được xem là một trong những chế tài mạnh tay nhằm tăng cường quản lý, kiểm soát thực phẩm bẩn, đặc biệt trong tình trạng hàng rong, thức ăn chế biến sẵn trên đường phố, tại các khu công cộng và cổng trường đang tràn lan như hiện nay.
Tuy nhiên, đến nay, nhiều người bán hàng, nhất là những người bán hàng rong nơi cổng trường vẫn chưa biết hoặc biết mà chưa thực hiện đúng theo quy định. Còn các ngành chức năng liên quan chủ yếu mới dừng lại ở tuyên truyền, nhắc nhở hoặc tịch thu tang vật mà chưa tiến hành xử phạt.
Thiết nghĩ, việc ngăn chặn thực phẩm “bẩn”, không rõ nguồn gốc từ các quán bán đồ ăn vặt, hàng rong quanh khu vực cổng trường nhằm bảo vệ sức khỏe cho học sinh là việc làm cần thiết, trách nhiệm trước hết thuộc về các cấp chính quyền địa phương.
Vì tương lai con trẻ, để hạn chế nguy cơ mất vệ sinh an toàn thực phẩm từ các loại thực phẩm bày bán ở cổng trường, các ngành chức năng cần hành động cương quyết hơn; thường xuyên kiểm tra, xử lý đối với các cá nhân buôn bán hàng rong vi phạm về vệ sinh an toàn thực phẩm và cố tình lấn chiếm vỉa hè, lòng đường làm nơi bán hàng.
Có thể cấm vĩnh viễn những đối tượng bán hàng kém chất lượng, hàng không có nguồn gốc xuất xứ, hết hạn sử dụng, tác động tiêu cực đến sức khỏe của học sinh.
Đối với nhà trường, thông qua các buổi chào cờ, sinh hoạt lớp thường xuyên tiến hành tuyên truyền, giáo dục cho học sinh về công tác vệ sinh an toàn thực phẩm, đưa vào nội quy, quy định cấm học sinh mua đồ ăn vặt trước cổng trường, qua đó giúp học sinh nhận thức được mối nguy hại trong việc sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc, nhãn mác. Thành lập các tổ, đội sao đỏ thường xuyên trực ban ở cổng trường để nhắc nhở, kiểm tra các học sinh mua đồ ăn vặt mang vào trong trường, tiến hành xử lý kỷ luật các học sinh thường xuyên vi phạm quy định.
Với các bậc phụ huynh, để bảo vệ sức khỏe cho con, ngoài dặn dò con tránh xa những món ăn vặt ngoài cổng trường thì cha mẹ cũng không nên nuông chiều con và kiên quyết không cho con tiền tiêu vặt, tuyệt đối không mua quà cho con ở cổng trườngvì đó sẽ tạo thành tiền lệ xấu cho các con.
Thanh Phong