Phát triển nhà ở xã hội: Hướng tới kiến trúc đa chiều, tích hợp và bền vững
Vừa qua, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị (AMC) tổ chức Hội thảo “Nhà ở xã hội – Hướng tới kiến trúc đa chiều, tích hợp và bền vững” hướng tới chào mừng 75 năm ngày Kiến trúc Việt Nam (27/4/1948-27/4/2023) và 65 năm ngày truyền thống ngành Xây dựng (29/4/1958-29/4/2023).
Tới dự Hội thảo có đại diện các đơn vị trực thuộc Bộ Xây dựng và cơ quan, tổ chức, cá nhân trong các lĩnh vực quy hoạch, kiến trúc, cụ thể: Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Vụ Quy hoạch - Kiến trúc, Viện Kinh tế Xây dựng, Đại học Kiến trúc Hà Nội, Viện Nghiên cứu Luật - Đại học Quốc gia Seoul Hàn Quốc, nguyên Tổng Thư ký Hiệp hội các đô thị Việt Nam; nguyên Giám đốc UN Habitat Việt Nam; Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kiến trúc và Quy hoạch đô thị G8A (Thuỵ Sỹ) cùng nhiều cán bộ, giảng viên và kiến trúc sư trong và ngoài ngành Xây dựng.
Mục tiêu của Hội thảo là cung cấp những thông tin theo chuyên đề về mô hình nhà ở và nhà ở xã hội (NƠXH) tại Việt Nam, cơ hội và thách thức đối với Việt Nam trong tình hình hiện nay; NƠXH và nhà ở thu nhập thấp – Hành trình tương phản và gắn kết: Singapore, Thụy Sỹ và Việt Nam; Bài học kinh nghiệm quốc tế và Việt Nam về phát triển NƠXH.
Phát biểu tại Hội thảo, TS. Trần Hữu Hà, Giám đốc Học viện AMC cho biết: Phát triển NƠXH đang là vấn đề nhận được sự quan tâm lớn từ Đảng, Nhà nước và Chính phủ, trong đó, Bộ Xây dựng được giao nhiệm vụ xây dựng Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030” (đã được Thủ tướng phê duyệt tại Quyết định 338/QĐ-TTg ngày 03/4/2023), đáp ứng yêu cầu cho người dân có thu nhập thấp tiếp cận được nhà ở phù hợp với túi tiền.
Học viện AMC tổ chức Hội thảo với mong muốn nhận được nhiều góp ý và giải pháp từ các chuyên gia, nhà quản lý, diễn giả, qua đó thúc đẩy phát triển NƠXH theo đúng mục tiêu đề ra.
Ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) đánh giá cao việc tổ chức Hội thảo về NƠXH của Học viện AMC: “Qua diễn đàn này những ý kiến góp ý, giải pháp, bài học kinh nghiệm sẽ được các cơ quan quản lý tiếp thu và xem xét trong thời gian tới khi xây dựng các chính sách có liên quan”.
Cũng tại buổi Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Vũ Phương, Phó Giám đốc Học viện AMC đã trình bày tham luận về “mô hình nhà ở và NƠXH tại Việt Nam - Cơ hội và thách thức”. Trong đó, đề cập đến những nội dung cơ bản về thị trường nhà ở nói chung và NƠXH nói riêng ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, bao gồm các chính sách và văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến lĩnh vực này; các loại nhà ở đô thị; quá trình đô thị hóa tại Việt Nam...
Theo PGS.TS Nguyễn Vũ Phương, quá trình đô thị hóa và tốc độ đô thị hóa tại Việt Nam khiến cho nhu cầu về thị trường bất động sản rất lớn, đặc biệt là nhu cầu về nhà ở của người dân tại các đô thị có xu hướng tăng cao, tập trung ở nhóm nhà ở thu nhập thấp và nhà ở công nhân.
“Đối với việc phát triển NƠXH, nguồn cung đang không đủ đáp ứng nhu cầu, nhiều nhà đầu tư đang trốn tránh trách nhiệm xây dựng NƠXH và sử dụng quỹ đất để xây dựng NƠXH không đúng mục đích. Thậm chí, có những dự án chuyển đổi sang xây dựng nhà ở tái định cư, nhà ở thương mại hoặc đấu giá quyền sử dụng đất. Bên cạnh đó, những khó khăn về tài chính, thủ tục hành chính, sự cạnh tranh với BĐS thương mại khiến cho việc phát triển NƠXH không đáp ứng được nhu cầu thực tế của người dân”, PGS. TS Nguyễn Vũ Phương nhấn mạnh.
Trong bài tham luận cũng đề cập đến những cơ hội phát triển NƠXH với những tác động từ chính sách điều hành vĩ mô của Chính phủ và việc sửa đổi Luật Đất đai; Luật Nhà ở, Luật Đấu thầu đang được tích cực triển khai.
Chia sẻ tại Hội thảo này, TS Nguyễn Quang, nguyên Giám đốc UN-Habitat Việt Nam cũng nhấn mạnh về những thách thức và thay đổi nổi bật trong chính sách nhà ở, đất đai, kinh doanh BĐS ảnh hưởng đến quá trình phát triển NƠXH. Thời gian tới cần thu hút được doanh nghiệp, địa phương đầu tư phát triển vào phân khúc NƠXH.
Ngoài ra, chi phí xây dựng ngày càng cao, vượt quá khả năng chi trả của nhiều nhóm đối tượng thu nhập thấp; mô hình nhà ở chưa phù hợp, chất lượng chưa đảm bảo; quy hoạch và đầu tư còn phức tạp chồng chéo…
Ở góc nhìn khác, KTS Manuel Der Hagopian, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Kiến trúc và Quy hoạch đô thị G8A (Thụy Sỹ) phân tích những mô hình và kinh nghiệm phát triển nhà ở, NƠXH tại Singapore và Thụy Sỹ. Tại các quốc gia này rất quan tâm đến mặt bằng, quy hoạch, kiến trúc và thiết kế công trình và yếu tố, đặc điểm, điều kiện khí hậu để phát triển các mô hình NƠXH phù hợp...
Chương trình thảo luận tại Hội thảo diễn ra sôi nổi, hào hứng. Nhiều ý kiến, kinh nghiệm được đóng góp, chia sẻ nhằm hướng tới hoàn thiện giải pháp tốt nhất, phù hợp nhất để chương trình phát triển NƠXH tại nước ta theo hướng bền vững.
Minh Khánh