Một thoáng thói quen uống trà của người Việt
Nếu rượu là nét đẹp của phương Tây thì với người Á Đông, tinh hoa văn hóa được thể hiện trong những tách trà. Uống trà không còn chỉ là thói quen hàng ngày của người Việt Nam mà còn là một nghệ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo của người pha trà và thưởng trà.
Trà giờ đây đã trở thành một phần trong văn hóa ứng xử của người Việt thể hiện lòng hiếu khách và sự tinh tế của người Việt. Trong bài viết, chúng tôi sẽ mang đến cho bạn đọc cái nhìn về thói quen lâu đời ở Việt Nam.
Uống trà là thói quen không thể thiếu của người Việt
Người Việt Nam thích uống trà. Đó là một thói quen tốt không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của người dân. Trà được uống ở mọi nơi, mọi lúc: ở nhà, nơi công sở, thậm chí ở những quán trà đá vỉa hè, trong những dịp trang trọng, lễ kỷ niệm, sự kiện hay đám tang, v.v.
Uống trà trong cuộc sống hàng ngàyNgười Việt Nam thường bắt đầu một ngày bằng việc pha trà. Sáng sớm thức dậy, việc đầu tiên họ làm là đun nước và pha một ấm trà. Theo một nghĩa nào đó, buổi sáng của người Việt Nam bắt đầu bằng một tách trà. Ngày nay, khi thế giới ngày càng bận rộn, trà vẫn được mọi người uống thường xuyên trong giờ giải lao.
Một ấm trà có thể quây quần mọi người bàn luận những vấn đề xã hội hay đơn giản là chia sẻ những câu chuyện trong cuộc sống hàng ngày. Đối với người Việt Nam, theo phong tục, chủ nhà mời trà ngon nhất cho vị khách danh dự.
Người Việt uống trà bất kể mùa nào. Một cốc trà đá trong ngày hè nóng nực không chỉ giúp giải khát, giải độc cơ thể. Vào mùa đông, một tách trà xanh nóng sẽ sưởi ấm bạn bên trong khiến cả ngày trở nên ấm áp hơn.
Uống trà ngày Tết
Tết là dịp sum họp của các gia đình Việt Nam. Mọi người luôn thăm hỏi người thân và chúc nhau sức khỏe. Trà luôn có mặt trong những giây phút kết nối vui vẻ trong Tết Việt. Tục uống trà từ xa xưa vẫn giữ được nét đẹp riêng.
Trà xuất hiện trong đám cưới
Trà là thứ không thể thiếu trong tiệc cưới của người Việt. Cô dâu chú rể mời trà để thể hiện sự tôn trọng với hai bên gia đình và những vị khách đến chia vui cùng gia đình. Phục vụ trà cho người lớn tuổi trong gia đình là một nghi thức quan trọng trong lễ cưới hỏi của người Việt Nam.
Dấu ấn văn hóa uống trà của người Việt
Văn hóa trà Việt Nam có lịch sử 4000 năm gắn liền với quá trình dựng nước và giữ nước. Tuy nhiên, phong cách uống trà của người Việt cũng có những thay đổi khi tiếp xúc với các nền văn hóa trà khác như Trung Quốc, Nhật Bản và phương Tây trong suốt 4000 năm này.
Ngày xưa, trà được coi là thức uống thượng hạng, chỉ được tiêu thụ bởi các vị vua hoặc được sử dụng bởi các gia đình thượng lưu và quý tộc. Do đó, các nghi thức pha và uống trà rất phức tạp. Họ uống trà trong những buổi đàm thơ, bàn chính sự hay đón tiếp những vị khách quý, v.v.
Tuy nhiên, càng về sau, văn hóa uống trà của người Việt lan rộng khắp cả nước, không phân biệt giàu nghèo. Dù quý tộc hay thường dân, trong quán chợ hay nhà hàng sang trọng…, ai cũng có thể thưởng thức một tách trà nóng. Người Việt dùng trà vào các dịp trọng đại như Tết, cưới hỏi, ma chay, giỗ chạp và cả những ngày bình thường.
Nghệ thuật thưởng thức trà ở Việt Nam khác với các nước châu Á. Người Nhật có nghệ thuật uống trà tinh tế bao gồm nhiều nghi thức quan trọng và đã trở thành một nghi thức thưởng trà nổi tiếng thế giới.
Mặc dù Trung Quốc không tuân thủ các tiêu chuẩn và quy tắc nghiêm ngặt như trà đạo Nhật Bản, nhưng vẻ đẹp và sự tinh tế luôn được ưu tiên hàng đầu. Còn ở Việt Nam, chúng ta thưởng thức trà bằng sự giản dị, gần gũi mà vẫn giữ được nét thanh tao. Điều đặc biệt trong văn hóa thưởng trà của người Việt là thể hiện sự tôn trọng, chân thành khi cùng nhau thưởng trà.
Cách pha một tách trà ngon
Pha trà kiểu Việt không phức tạp, không yêu cầu mọi người phải là chuyên gia. Tuy nhiên, cũng không đơn giản. Bạn cần ghi nhớ các bước pha trà cơ bản, bao gồm trà khô, được pha bằng nước sôi trong ấm trà và rót ra cốc để thưởng thức.
Chìa khóa để pha trà ngon là xem xét ba yếu tố: nhiệt độ nước, lượng trà và thời gian ngâm.
Các loại trà | Nhiệt độ nước | thời gian ngâm | lượng trà |
trà trắng | 80 – 85 độ C | 45 giây | 8g trà cho 300ml |
Chè xanh trung du (chè Thái Nguyên) | 60 – 65 độ C | < 5 giây | |
Chè xanh của cây chè Shan tuyết | 70 – 75 độ C | 30 giây | |
trà bán lên men 40% – 60% (trà ô long xanh) | 70-75 độ C | 30 giây | |
trà bán lên men 60% – 80% | 80 – 85 độ C | 30 giây | |
Trà lên men 100% (trà đen, trà bánh, trà thảo mộc) | 99 độ C | 45 – 60 giây |
Xin lưu ý rằng cách pha trà Việt Nam như trên chỉ là gợi ý; tùy theo bạn thích vị đậm hay nhạt mà có thể điều chỉnh thời gian ủ và lượng trà. Để tránh ngâm trà, hãy đổ tất cả nước trà ra khỏi ấm mỗi khi bạn pha trà.
Lần sau tiếp tục thực hiện các bước tương tự, bạn sẽ có những tách trà với hương vị khác nhau sau mỗi lần pha, làm tăng hứng thú khi uống trà.
Người Việt hay uống loại trà nào?
Có rất nhiều loại trà mà người Việt Nam thích uống. Dưới đây là 5 cái tên đáng chú ý:
Trà xanh
Những người sành trà luôn bị thu hút và mê mẩn bởi những loại trà xanh nổi tiếng của Việt Nam. Nước trà trong suốt, xanh nhạt và vàng bóng. Hương thơm chính hãng lan tỏa, nồng nàn và vô cùng quyến rũ. Vị chát tự nhiên, sau đó là vị ngọt đậm đà làm say lòng người.
Người Việt Nam thường uống trà xanh Thái Nguyên hoặc Hà Giang. Với quy trình sản xuất không bị oxy hóa, trà xanh rất giàu tanin và chất chống oxy hóa. Những chất này giúp chống lại bệnh ung thư, bệnh tim và cholesterol cao.
Việt Nam nổi tiếng với các loại trà có hương hoa như trà sen Tây Hồ, trà lài,… Vì người Việt Nam thích thưởng thức các loại trà có hương thơm dễ chịu từ các loại hoa. Loại trà được làm từ trà xanh và hoa.
Trà xanh là nguyên liệu chính để pha trà đá , trà chanh là những thức uống phổ biến và được giới trẻ yêu thích.
Trà đen
Nếu như trà xanh được sử dụng nhiều ở phương Đông thì trà đen lại là loại trà được yêu thích nhất ở phương Tây. Sau hàng trăm năm giao thoa văn hóa, giờ đây trà đen (hồng trà) đã trở thành thức uống quen thuộc trên toàn thế giới, vượt ra khỏi biên giới châu Âu và châu Mỹ.
Lá trà đen Việt Nam có thời hạn sử dụng lâu dài. Dịch truyền của nó có màu hổ phách hoặc đỏ đen với hương vị đậm đà. Ngày nay, người ta sử dụng trà đen như một thành phần chính để pha trà sữa.
Trà đen cũng nổi tiếng với hàm lượng caffein. Caffein trong trà đen nhiều hơn trà xanh hoặc trà trắng nhưng ít hơn nhiều so với cà phê. Nó chứa chất chống oxy hóa và các hợp chất có lợi cho sức khỏe.
Trà Oolong
Trà ô long bây giờ là một trong những thức uống nổi tiếng nhất của Việt Nam. Loại trà này được ưa chuộng vì sự đa dạng và dễ tiêu thụ. So với trà xanh, trà ô long nhạt hơn, có vị chát rất nhẹ. Nó có nhiều hương vị khác nhau, bao gồm hạt dẻ, mật ong, gỗ, v.v.
Trà ô long Việt Nam được mô tả là sự giao thoa giữa trà xanh và trà đen. Không giống như trà xanh không bị oxy hóa hay trà đen được lên men hoàn toàn, lá trà ô long chỉ được lên men bán phần trong quá trình sản xuất. Quá trình oxy hóa một nửa đặc trưng cho lá trà ô long.
Trà ô long rất tốt cho sức khỏe như chống oxy hóa, giảm cân, ung thư. Sự kết hợp giữa trà ô long với nhiều loại trái cây sẽ tạo nên một thức uống vừa thơm ngon vừa bổ dưỡng.
Trà thơm
Người Việt Nam thêm hoa vào trà truyền thống để làm cho thơm hơn. Các loại hoa được sử dụng phổ biến nhất trong trà ướp hương là hoa sen và hoa nhài, tạo ra hương vị riêng biệt và hấp dẫn.
Phải mất thời gian và công sức để pha trà sen Việt Nam . Để đảm bảo độ tươi của trà, các nghệ nhân Việt Nam hái hoa sen vào sáng sớm khi sương còn đọng trên lá.
Trà lài là một loại trà thơm đặc trưng khác của Việt Nam cần được pha chế đặc biệt. Để pha trà lài truyền thống, người ta hái hoa lài vào buổi tối muộn, khi hoa có mùi thơm nhất.
Trà thảo dược
Ở Việt Nam, trà thảo mộc là một loại trà phổ biến. Do có rất nhiều loại thảo mộc khác nhau mọc ở đây nên người Việt Nam thường xuyên sử dụng chúng trong các món ăn và đồ uống của mình. Đặc điểm chính của các loại thảo mộc là lợi ích sức khỏe và vẻ ngoài thẩm mỹ.
Khí hậu Việt Nam thích hợp trồng thảo mộc. Chính vì vậy, ở Việt Nam có rất nhiều loại trà thảo dược như trà gừng , trà sả, trà atiso , trà dâm bụt, trà hoa cúc , v.v.