Hướng dẫn mới nhất về dịch vụ kinh doanh và chuyển nhượng chứng khoán
Bộ Tài chính chính thức ban hành Thông tư số 77/2025/TT-BTC, quy định chi tiết các dịch vụ kinh doanh chứng khoán và chuyển nhượng chứng khoán, nhằm triển khai Nghị định số 181/2025/NĐ-CP của Chính phủ - văn bản hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Thuế giá trị gia tăng (sửa đổi).
Thông tư này đóng vai trò quan trọng trong việc làm rõ phạm vi dịch vụ không chịu thuế GTGT, tạo sự thống nhất giữa pháp luật thuế và quy định chuyên ngành về chứng khoán, đồng thời tạo thuận lợi cho doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tài chính - chứng khoán.
Nhóm dịch vụ kinh doanh chứng khoán được quy định cụ thể tại Điều 4 khoản 4 điểm c của Nghị định 181/2025/NĐ-CP, Bộ Tài chính đã cụ thể hóa danh mục các dịch vụ kinh doanh chứng khoán, bao gồm 7 nhóm chính:
1. Môi giới và dịch vụ tại công ty chứng khoán
Môi giới chứng khoán tại công ty chứng khoán; Dịch vụ nhận ủy thác quản lý tài khoản giao dịch chứng khoán cho nhà đầu tư cá nhân; Giao dịch trực tuyến; Cho vay tiền mua chứng khoán, ứng trước tiền bán chứng khoán.
Đây là nhóm dịch vụ phổ biến nhất trong hoạt động chứng khoán hiện nay, đặc biệt trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang phát triển mạnh với số lượng tài khoản cá nhân tăng cao.
2. Dịch vụ tại sở giao dịch và tổng công ty lưu ký
Bao gồm các dịch vụ: Giao dịch chứng khoán, kết nối trực tuyến; Sử dụng thiết bị đầu cuối tại sở giao dịch; Lưu ký, bù trừ và thanh toán; Xử lý lỗi giao dịch, quản lý tài sản ký quỹ, quản lý vị thế giao dịch.
Đặc biệt, dịch vụ thanh toán gốc, lãi và tiền mua lại trái phiếu chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh, tín phiếu kho bạc… cũng được liệt kê rõ trong danh mục không chịu thuế GTGT.
3. Tự doanh chứng khoán và hoạt động tạo lập thị trường.
Tự doanh tại công ty chứng khoán; Đầu tư, phát hành, chào bán các sản phẩm tài chính; Giao dịch tạo lập thị trường, chứng quyền có bảo đảm.
Đây là những nghiệp vụ nâng cao, yêu cầu năng lực tài chính lớn và tuân thủ các điều kiện nghiêm ngặt về vốn và quản trị rủi ro.
4. Bảo lãnh phát hành chứng khoán
Gồm cả dịch vụ bảo lãnh lẻ và bảo lãnh theo hợp đồng. Hoạt động này được thực hiện theo quy định của Luật Chứng khoán 2019, góp phần tăng tính minh bạch và hiệu quả khi các doanh nghiệp phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu ra công chúng.
5. Tư vấn đầu tư chứng khoán
Đây là dịch vụ cung cấp thông tin, phân tích, đưa ra khuyến nghị đầu tư cho cá nhân hoặc tổ chức – một lĩnh vực ngày càng phát triển trong bối cảnh nhà đầu tư cá nhân chiếm tỷ trọng lớn trong thị trường Việt Nam.
6. Quản lý quỹ và danh mục đầu tư
Quản lý quỹ đầu tư chứng khoán;
Quản lý danh mục đầu tư chứng khoán cho từng khách hàng cụ thể.
Nhóm dịch vụ này chủ yếu do các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp cung cấp, đóng vai trò dẫn dắt dòng vốn và phân bổ hiệu quả nguồn lực tài chính.
Chuyển nhượng chứng khoán: Rộng hơn giao dịch trên sàn
Bên cạnh hoạt động kinh doanh chứng khoán, Thông tư 77/2025/TT-BTC cũng làm rõ các hình thức chuyển nhượng chứng khoán không chịu thuế giá trị gia tăng, bao gồm: Giao dịch trên hệ thống của Sở Giao dịch Chứng khoán; Chuyển quyền sở hữu chứng khoán ngoài hệ thống;Chuyển khoản chứng khoán, kể cả chuyển nhượng không thông qua mua bán.
Ngoài ra, các hình thức như: Đấu giá; Đấu thầu; Chào bán cạnh tranh; Dựng sổ (book building)… cũng được xem là các nghiệp vụ chuyển nhượng chứng khoán hợp lệ theo quy định, qua đó bảo đảm đầy đủ các hoạt động chuyên sâu của thị trường chứng khoán được điều chỉnh nhất quán trong chính sách thuế GTGT.
Việc ban hành Thông tư 77/2025/TT-BTC được đánh giá là kịp thời và cần thiết, trong bối cảnh thị trường chứng khoán đang phát triển mạnh, số lượng nhà đầu tư và giao dịch tăng cao, nhiều sản phẩm mới được triển khai như: chứng quyền, ETF, trái phiếu doanh nghiệp, thị trường phái sinh…
Thông tư không chỉ làm rõ phạm vi không chịu thuế GTGT, giúp doanh nghiệp hoạch toán chi phí đúng quy định, mà còn tạo điều kiện bình đẳng về thuế giữa các sản phẩm tài chính. Đồng thời, văn bản này giúp loại bỏ các vướng mắc trước đây về cách hiểu và áp dụng quy định thuế đối với dịch vụ tài chính - chứng khoán.
Với hiệu lực từ ngày 30/7/2025, Thông tư 77/2025/TT-BTC là văn bản pháp lý quan trọng, củng cố cơ sở pháp lý cho hoạt động tài chính - chứng khoán, đảm bảo phù hợp với quy định của Luật Chứng khoán, Luật Thuế GTGT và thông lệ quốc tế.
Thông tư cũng tạo điều kiện để các công ty chứng khoán, ngân hàng, tổ chức lưu ký, nhà đầu tư tổ chức và cá nhân chủ động xây dựng kế hoạch tài chính, thiết kế sản phẩm và quản lý chi phí thuế hiệu quả hơn.
Đồng thời, với việc làm rõ các dịch vụ không chịu thuế GTGT, Thông tư 77 sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch, ổn định và niềm tin vào thị trường chứng khoán Việt Nam trong giai đoạn tăng tốc và hội nhập.
