Hà Nội: Thấy gì từ loạt gói thầu tại quận Đống Đa?
Nhiều nhà thầu thường xuyên trúng, tỷ lệ tiết kiệm ngân sách rất thấp, phần lớn các gói thầu không có sự cạnh tranh bởi chỉ một nhà thầu tham dự là thực trạng bức tranh đấu thầu tại quận Đống Đa, Hà Nội gần đây.
Để tìm hiểu về công tác tổ chức đấu thầu tại quận Đống Đa, Hà Nội trong khoảng 6 tháng cuối năm 2023 và tháng 01/2024, phóng viên đã khảo sát ngẫu nhiên qua 10 gói thầu lớn nhỏ chủ yếu là các gói thầu xây lắp, dự án đầu tư xây dựng, cải tạo 1 số trụ sở cơ quan, đường phố, mua sắm thiết bị trên địa bàn quận này.
Qua các gói thầu khảo sát, chúng tôi nhận thấy có một số đặc điểm chung như: Các gói thầu thường xuyên chỉ một nhà thầu đấu rồi trúng, tức là không có sự cạnh tranh về giá, một số đơn vị trúng thầu nhiều gói trên địa bàn quận (độc lập hoặc liên danh) như Công ty TNHH phòng cháy chữa cháy (PCCC) N.A.C, Công ty Cổ phần Phúc Nam Thành, Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng công trình điện - chiếu sáng Hapulico, Công ty Cổ phần Habaco Việt Nam, Công ty Cổ phần thiết bị cơ điện Thành Công…
Cụ thể, ngày 20/7/2023, Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Đống Đa (gọi tắt là Ban dự án Đống Đa) phê duyệt gói thầu thi công xây dựng công trình và cung cấp lắp đặt thiết bị dự án cải tạo nâng cấp trường THCS Cát Linh, đơn vị trúng thầu là liên danh Công ty Cổ phần tư vấn phát triển kỹ thuật xây dựng Minh Đức – Công ty TNHH PCCC N.A.C – Công ty Cổ phần Phúc Nam Thành – Công ty TNHH thang máy và thiết bị Nam Long. Giá trúng thầu là hơn 12,7 tỷ đồng, tiết kiệm ngân sách chỉ vẻn vẹn 88 triệu đồng, tỷ lệ là 0,69%, gói này chỉ một nhà thầu tham dự.
Ngày 31/8/2023, Ban dự án Đống Đa phê duyệt liên danh Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng Tản Đà – Công ty Cổ phần Quảng Tây - Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng công trình điện - chiếu sáng Hapulico – Công ty TNHH kỹ thuật và thương mại Việt Xanh trúng gói thầu thi công xây dựng lắp đặt thiết bị và đảm bảo an toàn giao thông thuộc dự án Chỉnh trang tuyến phố Xã Đàn – Ô Chợ Dừa, đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hè đường, cây xanh, chiếu sáng, thiết kế biển hiệu, biển quảng cáo. Giá trúng thầu là hơn 40,59 tỷ đồng, tiết kiệm 346 triệu đồng, tỷ lệ là 0,85%. Gói này chỉ 1 nhà thầu đấu rồi trúng.
Ngày 12/9/2023, Ban này giao gói thầu thi công xây dựng và cung cấp lắp đặt thiết bị dự án cải tạo THCS Láng Hạ, trị giá hơn 18,62 tỷ đồng cho Công ty Cổ phần xây dựng 201 – Công ty TNHH công nghệ An Nghĩa – Công ty Cổ phần thiết bị giáo dục và khoa học kỹ thuật Long Thành – Công ty Cổ phần thiết bị cơ điện Thành Công. Gói này tiết kiệm ngân sách chỉ hơn 51 triệu đồng, tỷ lệ là 0,28%, cũng như nhiều gói khác, gói này chỉ 1 nhà thầu tham dự rồi trúng.
Ngày 10/10/2023, Ban này giao gói thầu thi công xây dựng và cung cấp lắp đặt thiết bị dự án xây dựng trụ sở UBND phường Quốc Tử Giám trị giá 10,44 tỷ đồng cho liên danh Công ty cổ phần tư vấn đầu tư và kinh doanh xây dựng Hà Nội D&T – Công ty cổ phần PCCC và chuyển giao công nghệ Phương Đông – Công ty Cổ phần Phúc Nam Thành – Công ty Cổ phần Habaco Việt Nam. Gói thầu này tiết kiệm khoảng 30 triệu đồng, tỷ lệ là 0,29%, gói này cũng chỉ 1 nhà thầu tham dự.
Ngày 16/10/2023, Ban giao gói thầu trị giá hơn 137 tỷ đồng dự án xây dựng trường tiểu học Khương Thượng cho liên danh Công ty Cổ phần đầu tư phát triển nhà Hà Nội số 5 – Công ty Cổ phần xây dựng phát triển nhà và hạ tầng đô thị Hà Nội - TNHH PCCC N.A.C – Công ty TNHH Khánh An – Công ty TNHH MTV Việt Anh – Công ty Cổ phần thiết bị cơ điện Thành Công – Công ty Cổ phần đầu tư phát triển công nghiệp và hạ tầng – Công ty Cổ phần môi trường ETH – Công ty Cổ phần Habaco Việt Nam. Như nhiều gói thầu lớn khác, gói này chỉ 1 nhà thầu tham dự và trúng, do không có sự cạnh tranh về giá nên gói này chỉ tiết kiệm ngân sách chỉ hơn 106 triệu đồng, tỷ lệ là 0,08%.
Ngày 25/12/2023, Ban dự án Đống Đa phê duyệt liên danh Công ty Cổ phần Phúc Nam Thành – Công ty Cổ phần ETN Việt Nam trúng gói thầu mua sắm thiết bị công nghệ thông tin bộ phận tiếp nhận và trả kết quả tại UBND quận và 21 phường và 4 đoàn thể chính trị xã hội. Giá trúng thầu là hơn 17,19 tỷ đồng, tiết kiệm hơn 273 triệu đồng, tỷ lệ là 1,56%. Đây là 1 trong rất ít gói tỷ lệ tiết kiệm trên 1% nhưng cũng chỉ dưới 2% và cũng chỉ 1 nhà thầu đấu và trúng.
Cùng ngày 25/12/2023, Ban giao gói thi công xây dựng và cung cấp lắp đặt thiết bị và đảm bảo an toàn giao thông dự án chỉnh trang tuyến phố Nguyễn Văn Tuyết đồng bộ về hạ tầng kỹ thuật, hè đường, cây xanh, chiếu sáng, thiết kế biển hiệu, biển quảng cáo cho liên danh Công ty TNHH đầu tư và xây dựng Đức Phúc Phú Thọ - Công ty TNHH PCCC N.A.C - Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng công trình điện - chiếu sáng Hapulico – Công ty Cổ phần Vinaseen5 – Công ty Cổ phần dịch vụ và công nghệ Miền Bắc – Công ty Ccổ phân THH Quốc Tế với giá trúng hơn 24,4 tỷ đồng, gói này tiết kiệm ngân sách chưa đến 30 triệu đồng, tỷ lệ là 0,12%, như nhiều gói khác, gói này chỉ 1 nhà thầu tham dự.
Ngày 29/12/2023, Ban dự án Đống Đa phê duyệt gói thầu vệ sinh môi trường trên địa bàn quận Đống Đa 2024 – 2025, đơn vị trúng là Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hà Nội, giá trúng thầu là hơn 287,76 tỷ đồng, tiết kiệm chỉ hơn 278 triệu đồng, tỷ lệ là 0,097%. Đây là gói thầu có giá trị rất lớn, tuy nhiên không hiểu vì lý do gì chỉ có 1 nhà thầu tham dự và trúng thầu. Có lẽ chính vì không có đối thủ cạnh tranh nên không có cuộc đua về giá, bởi vậy nhà thầu này gần như đã biết chắc trúng thầu sau khi chốt danh sách số lượng nhà thầu tham dự, việc giảm giá có lẽ chỉ còn là 1 thủ tục mang tính hình thức, chiếu lệ?
Để tìm hiểu thông tin về công tác tổ chức đấu thầu trên địa bàn quận Đống Đa, phóng viên đã đặt lịch tại UBND quận Đống Đa nhưng chưa có phản hồi.
Qua dữ liệu phân tích ở trên có thể thấy, việc một số nhà thầu thường xuyên trúng thầu sát giá, mức tiết kiệm ngân sách rất thấp thường chỉ loanh quanh trên dưới 1% cộng với việc đấu thầu không có đối thủ cạnh tranh khiến người ta không khỏi băn khoăn về công tác tổ chức lựa chọn nhà thầu trên địa bàn quận này.
Theo Luật sư Lê Hữu Linh - Giám đốc Công ty Luật Atoz thì bản chất của đấu thầu qua mạng là tạo cơ hội cho tất cả các nhà thầu đủ điều kiện và quan tâm, mong muốn tham gia, tạo cơ chế cạnh tranh công bằng, tăng cường tính cạnh tranh lành mạnh cho các nhà thầu đặc biệt là tăng cường sự cạnh tranh về giá, chất lượng dịch vụ hướng tới lựa chọn đối tác chất lượng nhất mà giá cả tốt nhất. Tuy nhiên, nếu việc đấu thầu chỉ 1 đơn vị tham gia thì sự cạnh tranh bằng không, dẫn đến không có sự cạnh tranh về giám từ đó dẫn tới tiết kiệm ngân sách ở mức rất thấp, điều này khiến việc đấu thầu không đạt được hiệu quả cao nhất.
Qua đó, kiến nghị các cơ quan chức năng xem xét, rà soát công tác đấu thầu trên địa bàn quận Đống Đa, công khai thông tin, kịp thời tuyên dương tập thể, cá nhân nếu làm tốt, làm đúng, mang lại hiệu quả cho Nhà nước, ngân sách; ngược lại nếu còn thiếu sót cần kịp thời rút kinh nghiệm, xem xét xử lý theo quy định để làm gương, tránh trường hợp chủ quan, lơ là hoặc vì lợi ích cá nhân mà ảnh hưởng đến lợi ích chung của Nhà nước. Tuyệt đối tránh đi vào vết xe đổ như các vụ án nghiêm trọng liên quan đến đấu thầu, đấu giá thời gian qua như: Vụ Việt Á, vụ AIC, vụ đấu giá đất ở Đông Anh…