Gạo xuất khẩu Việt Nam sụt giá mạnh dù sản lượng tăng
Giá gạo xuất khẩu bình quân nửa đầu năm 2025 giảm gần 20% so với cùng kỳ, khiến kim ngạch toàn ngành thu hẹp dù sản lượng gạo bán ra nước ngoài vẫn tăng.
Nửa đầu năm 2025, ngành gạo Việt Nam ghi nhận nghịch lý khi sản lượng xuất khẩu tăng nhưng kim ngạch thu về lại sụt giảm đáng kể. Nguyên nhân chủ yếu đến từ giá gạo xuất khẩu lao dốc sau một thời gian dài duy trì ở mức cao.
Theo thống kê từ Tổng cục Hải quan, trong tháng 6/2025, Việt Nam xuất khẩu khoảng 700.000 tấn gạo, thu về 364,4 triệu USD. Lũy kế 6 tháng đầu năm, tổng sản lượng gạo xuất khẩu đạt 4,9 triệu tấn, trị giá 2,54 tỷ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, sản lượng tăng 7,6% nhưng giá trị giảm 12,2%.
Bình quân, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong 6 tháng qua chỉ đạt 517,5 USD/tấn, giảm 18,4% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức giảm đã được nhiều doanh nghiệp lường trước, trong bối cảnh nguồn cung gạo thế giới bắt đầu tăng trở lại.
Áp lực từ nguồn cung toàn cầu và cạnh tranh gay gắt
Giá gạo xuất khẩu giảm mạnh trong năm nay phần lớn đến từ sự trở lại của Ấn Độ – quốc gia từng hạn chế xuất khẩu gạo trong giai đoạn 2022–2023 nhằm đảm bảo an ninh lương thực trong nước. Việc Ấn Độ nối lại xuất khẩu, cộng với lượng gạo dự trữ đạt mức cao kỷ lục đã làm gia tăng đáng kể nguồn cung gạo trên thị trường quốc tế.
Trước làn sóng cung ứng dồi dào, giá gạo toàn cầu chịu áp lực giảm, kéo theo giá gạo Việt Nam không còn duy trì được mức cao như năm 2024 – thời điểm gạo Việt từng lập kỷ lục cả về sản lượng và giá trị xuất khẩu, đạt gần 5,8 tỷ USD với 9 triệu tấn.
Bên cạnh đó, ngành gạo Việt cũng phải đối mặt với sự cạnh tranh ngày càng khốc liệt từ các nước xuất khẩu lớn như Thái Lan, Myanmar và Pakistan. Các quốc gia này đều có lợi thế về quy mô sản xuất và giá thành.
Philippines vẫn là thị trường chủ lực nhưng đơn hàng giảm
Philippines tiếp tục là khách hàng lớn nhất của gạo Việt trong nửa đầu năm 2025, chiếm tới 43,3% thị phần. Tuy nhiên, giá trị xuất khẩu sang thị trường này đã giảm 17,4% so với cùng kỳ, phần lớn do lượng nhập khẩu gạo của Philippines năm nay dự kiến chỉ còn dưới 4,5 triệu tấn – thấp hơn đáng kể so với dự báo 5,4 triệu tấn của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA).
Ngoài Philippines, Việt Nam đang gia tăng hiện diện tại thị trường châu Phi. Đáng chú ý, xuất khẩu gạo sang Bờ Biển Ngà và Ghana đều tăng mạnh với mức tăng lần lượt 88,6% và 61,4% trong 5 tháng đầu năm.
Giới chuyên gia nhận định, gạo Việt vẫn giữ lợi thế tại các thị trường trọng điểm nhờ chất lượng ổn định, giá cả hợp lý và đáp ứng được thị hiếu đa dạng của người tiêu dùng. Tuy nhiên, để duy trì sức cạnh tranh trong giai đoạn tới, ngành gạo cần một chiến lược căn cơ và bền vững hơn.
Chiến lược dài hạn: Nâng chất lượng – giữ thị phần
Trong bối cảnh giá xuất khẩu biến động và áp lực cạnh tranh gia tăng, nhiều doanh nghiệp trong ngành xác định hướng đi dài hạn là tập trung nâng cao chất lượng sản phẩm. Việc kiểm soát dư lượng hóa chất, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc đang được xem là chìa khóa để gạo Việt tăng giá trị xuất khẩu.
Ngoài ra, cần đẩy mạnh đa dạng hóa sản phẩm, phát triển thêm các dòng gạo đặc sản, gạo hữu cơ, gạo thơm… để tiếp cận những phân khúc thị trường cao cấp có mức chi trả tốt hơn.
Việc mở rộng thị trường xuất khẩu sang các quốc gia ít phụ thuộc vào biến động chính sách, cũng như tăng cường quảng bá thương hiệu gạo Việt trên thị trường toàn cầu sẽ là những yếu tố quan trọng giúp ngành hàng này duy trì đà phát triển ổn định, giảm phụ thuộc vào những thị trường truyền thống.
BN
