"Cuộc chiến" không ngưng nghỉ với hàng giả, nông phẩm bẩn để bảo vệ sức khỏe người dân
Trong bối cảnh nền kinh tế đang chuyển đổi, Việt Nam đang phải đối mặt với một thực trạng nhức nhối: Hàng giả, hàng nhái len lỏi khắp nơi, từ chợ truyền thống, cửa hàng nhỏ lẻ đến các sàn thương mại điện tử, mạng xã hội.
Điều này không chỉ làm méo mó môi trường kinh doanh, thất thu ngân sách, vấn nạn này còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe, tài chính và niềm tin của người tiêu dùng.
Thống kê trong 5 tháng đầu năm 2025 cho thấy, chỉ riêng Hà Nội đã phát hiện hơn 1.200 vụ vi phạm liên quan đến hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Điều đáng nói là nhiều vụ việc có tổ chức, quy mô lớn, sử dụng công nghệ cao và mạng xã hội để tiêu thụ hàng hóa. Trong “ma trận” ấy, hàng giả không còn là những sản phẩm thô sơ mà đã được “hóa trang” bằng bao bì tinh vi, tem nhãn giả, mã vạch và cả giấy kiểm định “hợp pháp”, đủ sức qua mặt không chỉ người tiêu dùng mà cả lực lượng chức năng.
Nếu lực lượng chức năng không kiên quyết, và nếu cứ tiếp tục chống hàng giả theo kiểu “mùa vụ”, chiến dịch, trong khi phương thức vi phạm ngày càng tinh vi và có sự tiếp tay từ một bộ phận không nhỏ trong hệ thống, thì cuộc chiến này sẽ vẫn là “bắt cóc bỏ đĩa”. Bằng chứng là những ngày qua, hàng trăm tấn thực phẩm chức năng, thuốc tân dược giả bị phát hiện, tình trạng này có lẽ không đơn thuần là “sai sót”.
Mới đây, trong Công điện chỉ đạo cao điểm chống hàng giả, Thủ tướng Chính phủ đã nêu tinh thần rất rõ ràng: “Không có vùng cấm, không có ngoại lệ”. Đây không chỉ là một mệnh lệnh hành chính, mà là sự thức tỉnh về trách nhiệm, về niềm tin và vai trò của pháp luật. Một thị trường lành mạnh không thể hình thành nếu các vụ vi phạm lớn chỉ bị phát hiện khi đã tồn tại nhiều năm; không thể tạo được môi trường kinh doanh minh bạch khi mà có sai phạm, các bên liên quan lại đùn đẩy trách nhiệm.
Thực tế cho thấy, sự vào cuộc đồng loạt, quyết liệt của các bộ, ngành và địa phương thời gian gần đây là tín hiệu tích cực. Từ việc xử lý các điểm nóng như Saigon Square, kiểm tra các tuyến phố thương mại lớn, đến điều tra hình sự các vụ vi phạm nghiêm trọng, tất cả đã cho thấy, cuộc chiến chống hàng giả đã có bước chuyển từ bị động sang chủ động. Tuy nhiên vấn đề nằm ở chỗ: Liệu “cuộc chiến” này có giữ được lâu, có lan tỏa thành cơ chế thường trực hay lại lặp lại chu kỳ quen thuộc của những đợt ra quân rầm rộ rồi lắng xuống?
Chống hàng giả không thể chỉ trông chờ vào cơ quan quản lý. Doanh nghiệp cũng cần được trao thêm công cụ pháp lý để bảo vệ thương hiệu, có cơ chế phản hồi, xử lý vi phạm nhanh chóng. Trong khi đó, hiện nay, người tiêu dùng đang trở thành “tuyến phòng thủ” đầu tiên thông qua việc lựa chọn mua hàng tại nơi uy tín, thận trọng khi mua sắm online, và dứt khoát quay lưng với hàng nhái, hàng rẻ bất thường.
Một điểm nóng khác cần được thẳng thắn nhìn nhận là vai trò của KOL, KOC - những người có ảnh hưởng tới hành vi tiêu dùng. Trong môi trường mua sắm ngày càng phụ thuộc vào quảng cáo và mạng xã hội, việc thiếu minh bạch, thậm chí tiếp tay cho hàng giả vì lợi ích thương mại đang khiến công tác kiểm soát thêm phần phức tạp. Đã đến lúc đặt ra trách nhiệm pháp lý cụ thể cho các cá nhân có sức ảnh hưởng này.
Cuộc chiến chống hàng giả là một hành trình dài hơi, đòi hỏi sự phối hợp liên ngành, xuyên cấp, và hơn hết là một tư duy quản trị hiện đại: “Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm”. Việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ truy xuất nguồn gốc, xây dựng cơ sở dữ liệu vi phạm tập trung, hoàn thiện hệ thống pháp luật… là những bước đi không thể thiếu.
Nếu tiếp tục duy trì sức nóng của đợt cao điểm này, nếu quyết liệt cải cách pháp lý, nâng cao trách nhiệm thực thi và khơi dậy tinh thần tiêu dùng văn minh, thì chắc chắn việc laoị bỏ hàng giả khỏi thị trường Việt Nam không còn là mục tiêu viển vông. Ngược lại, đó sẽ là cú hích quan trọng để xây dựng một môi trường kinh doanh lành mạnh, văn minh, phục vụ người dân và doanh nghiệp một cách công bằng, bền vững.
T.An
