Chiêu trò "giảm giá ảo" và hệ lụy niềm tin trên thị trường tiêu dùng
Trong bối cảnh thị trường tiêu dùng ngày càng cạnh tranh khốc liệt, các chiến dịch khuyến mại và giảm giá đã trở thành công cụ marketing không thể thiếu của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, song song với những chương trình giảm giá thực sự, hiện tượng "giảm giá ảo" đang ngày càng phổ biến, tạo ra những tác động tiêu cực sâu sắc đến niềm tin của người tiêu dùng và sự phát triển bền vững của thị trường.
Giảm giá ảo là hành vi tăng giá sản phẩm lên mức cao bất thường trong thời gian ngắn, sau đó áp dụng mức giảm giá để đưa về mức giá gần như ban đầu hoặc thậm chí cao hơn giá gốc. Chiêu trò này khai thác tâm lý của người tiêu dùng khi họ thường tập trung vào tỷ lệ phần trăm giảm giá mà không so sánh với giá thực tế trước đó.
Các doanh nghiệp thực hiện giảm giá ảo thường sử dụng những cụm từ hấp dẫn như "giảm giá 50%", "sale off 70%" hay "giảm sốc" để thu hút sự chú ý. Trên thực tế, mức giá sau khi giảm có thể vẫn cao hơn giá thông thường của sản phẩm tương tự trên thị trường hoặc thậm chí cao hơn giá bán của chính doanh nghiệp đó trong những thời điểm trước.
Chiêu trò giảm giá ảo tạo ra những tác động tiêu cực đáng kể đến tâm lý và hành vi của người tiêu dùng. Khi phát hiện ra mình đã bị "qua mặt", người tiêu dùng sẽ cảm thấy bị lừa dối và mất lòng tin vào thương hiệu. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến quyết định mua sắm hiện tại mà còn tạo ra sự hoài nghi lâu dài đối với các chương trình khuyến mại trong tương lai.
Hơn nữa, việc liên tục tiếp xúc với các chiêu trò giảm giá ảo khiến người tiêu dùng trở nên nghi ngờ và thận trọng hơn, họ bắt đầu mất đi niềm tin vào tính chính trực của các doanh nghiệp. Điều này dẫn đến hiện tượng người tiêu dùng trở nên hoài nghi với mọi chương trình khuyến mại, kể cả những chương trình giảm giá thực sự và có lợi.
Về mặt kinh tế vĩ mô, giảm giá ảo tạo ra sự méo mó thông tin trên thị trường, làm người tiêu dùng không thể đưa ra quyết định mua sắm hợp lý dựa trên thông tin giá cả chính xác. Khi các doanh nghiệp cạnh tranh nhau bằng những chiêu trò giảm giá ảo, thị trường sẽ rơi vào vòng xoáy cạnh tranh không lành mạnh, nơi mà sự sáng tạo và chất lượng sản phẩm bị đặt xuống hàng thứ yếu.
Tình trạng này còn tạo ra sự bất công trong cạnh tranh, khi những doanh nghiệp chơi đúng luật, thực hiện giảm giá thực sự sẽ gặp khó khăn trong việc cạnh tranh với những doanh nghiệp sử dụng chiêu trò giảm giá ảo. Điều này có thể dẫn đến việc các doanh nghiệp chính trực buộc phải áp dụng những thủ đoạn tương tự để duy trì vị thế trên thị trường.
Đối với các doanh nghiệp sử dụng chiêu trò giảm giá ảo, hậu quả lâu dài thường nghiêm trọng hơn lợi ích ngắn hạn. Khi người tiêu dùng nhận ra sự lừa dối, họ sẽ tẩy chay thương hiệu và chia sẻ kinh nghiệm tiêu cực với người khác. Trong thời đại mạng xã hội, một trải nghiệm tiêu cực có thể lan truyền nhanh chóng và rộng rãi, gây thiệt hại nghiêm trọng đến uy tín thương hiệu.
Việc xây dựng lại niềm tin từ người tiêu dùng sau khi đã mất đi sẽ đòi hỏi thời gian dài và chi phí rất lớn. Nhiều thương hiệu đã phải trả giá đắt khi danh tiếng của họ bị tổn hại do những chiêu trò giảm giá ảo. Điều này đặc biệt đúng trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng thông minh và có nhiều kênh thông tin để so sánh giá cả.
Ở nhiều quốc gia, giảm giá ảo được coi là hành vi vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng. Tại Việt Nam, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng cũng quy định rõ về việc cung cấp thông tin sai sự thật về giá cả là hành vi bị nghiêm cấm. Tuy nhiên, việc phát hiện và xử lý các trường hợp vi phạm vẫn gặp nhiều khó khăn do tính chất phức tạp của hành vi này.
Các cơ quan quản lý cần có những biện pháp giám sát chặt chẽ hơn và áp dụng các hình thức xử phạt nghiêm khắc đối với những doanh nghiệp vi phạm. Đồng thời, cần tăng cường tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người tiêu dùng về quyền lợi của mình và cách thức bảo vệ bản thân khỏi những chiêu trò lừa dối.
Để bảo vệ mình khỏi những chiêu trò giảm giá ảo, người tiêu dùng cần trang bị cho mình những kỹ năng mua sắm thông minh. Việc theo dõi giá cả thường xuyên, so sánh giá giữa các nhà cung cấp khác nhau và tìm hiểu kỹ về sản phẩm trước khi mua sẽ giúp người tiêu dùng nhận ra những chiêu trò giảm giá ảo.
Ngoài ra, người tiêu dùng cần cảnh giác với những chương trình khuyến mại có thời hạn quá ngắn hoặc tỷ lệ giảm giá quá cao so với bình thường. Sự vội vàng trong quyết định mua sắm thường dẫn đến những lựa chọn không đúng đắn. Việc tìm hiểu thông tin về thương hiệu, đọc đánh giá từ những khách hàng đã sử dụng cũng là cách hiệu quả để tránh rơi vào những chiêu trò lừa dối.
Để xây dựng một thị trường tiêu dùng lành mạnh và bền vững, cần có sự phối hợp giữa các bên liên quan. Các doanh nghiệp cần nhận thức rõ rằng sự tin tưởng của người tiêu dùng là tài sản quý giá nhất, không thể đánh đổi lấy lợi nhuận ngắn hạn. Việc xây dựng chiến lược marketing dựa trên giá trị thực của sản phẩm và dịch vụ sẽ mang lại lợi ích lâu dài cho cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Các cơ quan quản lý cần tiếp tục hoàn thiện khung pháp lý và tăng cường công tác giám sát, xử lý nghiêm những vi phạm để tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng. Đồng thời, cần đẩy mạnh các hoạt động giáo dục người tiêu dùng, giúp họ có được kiến thức và kỹ năng cần thiết để bảo vệ quyền lợi của mình.
Chỉ khi tất cả các bên cùng nỗ lực, thị trường tiêu dùng mới có thể phát triển một cách lành mạnh, nơi mà sự tin tưởng giữa doanh nghiệp và người tiêu dùng được đặt làm nền tảng cho mọi giao dịch thương mại. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng mà còn tạo ra môi trường thuận lợi cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và nền kinh tế nói chung.
Hoàng Nguyễn
