Tinh thần khởi nghiệp Việt: Mạch sống của kinh tế tư nhân
Giữa dòng chảy không ngừng của nền kinh tế thị trường, tinh thần khởi nghiệp tại Việt Nam đang trỗi dậy mạnh mẽ, khẳng định vai trò như một mạch sống thiết yếu, nuôi dưỡng và thúc đẩy sự phát triển năng động của khu vực kinh tế tư nhân.
Không chỉ đơn thuần là việc bắt đầu một doanh nghiệp mới, tinh thần này còn là hiện thân của khát vọng đổi mới, sự dám nghĩ dám làm và ý chí kiên cường vượt qua thử thách, góp phần định hình một diện mạo kinh tế Việt Nam ngày càng năng động và tự cường.

Tinh thần khởi nghiệp Việt Nam, với những đặc trưng riêng biệt, được hun đúc từ truyền thống cần cù, sáng tạo của dân tộc, nay lại được tiếp thêm lửa bởi sự hội nhập quốc tế sâu rộng và sự phát triển vũ bão của công nghệ.
Thế hệ trẻ, với kiến thức, kỹ năng và tư duy toàn cầu, đang trở thành lực lượng tiên phong trong làn sóng khởi nghiệp. Họ không ngần ngại dấn thân vào những lĩnh vực mới mẻ, ứng dụng công nghệ cao để giải quyết các vấn đề của xã hội, từ nông nghiệp thông minh, công nghệ tài chính (fintech), giáo dục trực tuyến (edtech) cho đến các giải pháp về môi trường và phát triển bền vững. Chính sự táo bạo và khát khao tạo dựng giá trị này đã thổi một luồng sinh khí mới vào khu vực kinh tế tư nhân, tạo ra những sản phẩm, dịch vụ đột phá, đáp ứng nhu cầu ngày càng đa dạng của thị trường trong nước và quốc tế.
Sự phát triển của khu vực kinh tế tư nhân đóng vai trò quan trọng trong việc tăng trưởng kinh tế của Việt Nam. Theo số liệu từ Cục Thống kê, khu vực này đóng góp khoảng 42% GDP và tạo ra hơn 85% việc làm mới trong giai đoạn 2018-2023. Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, doanh nghiệp tư nhân đã và đang trở thành cầu nối quan trọng giữa Việt Nam với thị trường toàn cầu.
Outsourcing những tên tuổi như VNG, FPT hay MISA đang từng bước khẳng định vị trí trên thị trường quốc tế. VNG, với sản phẩm Zalo, không chỉ thống lĩnh vực thị trường nội địa với hơn 60 triệu người dùng mà còn mở rộng sang các nước trong khu vực. FPT đã trở thành đối tác công nghệ tin cậy của nhiều tập đoàn lớn tại Nhật Bản, Mỹ và Châu Âu.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, những mô hình kinh doanh mới như nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp hữu cơ do khu vực tư nhân tiên phong đã góp phần thay đổi cách nhìn về ngành nông nghiệp truyền thống. Công ty Orgalife với mô hình trang trại hữu cơ kín đã giúp nông sản Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế với tiêu chuẩn cao và giá trị gia tăng lớn.
Khi thế giới bước vào kỷ nguyên số, tinh thần khởi nghiệp Việt Nam cũng đang chuyển mình để thích ứng với xu hướng mới. Thế hệ doanh nhân trẻ hiện nay không có kiến thức chuyên môn vững vàng mà vẫn được trang bị tư duy toàn cầu, khả năng ứng dụng công nghệ tiên tiến và nhận thức sâu sắc về phát triển bền vững.
Trong lĩnh vực công nghệ tài chính (fintech), những startup như MoMo, ZaloPay hay VNPay đã giúp đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số lượng trong lĩnh vực tài chính chính ngân hàng, đưa dịch vụ tài chính đến gần hơn với người dân, đặc biệt là những người chưa cận kề được nhìn thấy hệ thống truyền thông ngân hàng.
Không dừng lại ở đó, mô hình kinh tế chia sẻ cũng đang tạo nên làn sóng khởi nghiệp mới. Toong, những công ty khởi nghiệp này không chỉ tạo ra giá trị kinh tế mà còn góp phần thay đổi thói quen tiêu dùng của người Việt Nam theo hướng hiện đại và bền vững hơn.

Tuy nhiên, hành trình khởi nghiệp tại Việt Nam không phải lúc nào cũng trải hoa hồng. Các nhà khởi nghiệp phải đối mặt với vô vàn thách thức, từ việc tiếp cận nguồn vốn ban đầu, sự thiếu hụt kinh nghiệm quản trị, cho đến những rào cản về thủ tục hành chính và một môi trường pháp lý đôi khi chưa thực sự theo kịp với tốc độ phát triển của các mô hình kinh doanh mới. Áp lực cạnh tranh từ các doanh nghiệp lớn, cả trong và ngoài nước, cũng là một rào cản không nhỏ. Bên cạnh đó, việc xây dựng một đội ngũ nhân sự tài năng và giữ chân họ trong bối cảnh thị trường lao động ngày càng cạnh tranh cũng là một bài toán đau đầu đối với nhiều nhà sáng lập.
Dù vậy, chính những khó khăn này lại càng làm nổi bật lên ý chí và bản lĩnh của tinh thần khởi nghiệp Việt. Sự kiên trì, khả năng học hỏi nhanh và tinh thần không bỏ cuộc đã giúp nhiều doanh nhân vượt qua nghịch cảnh, từng bước khẳng định vị thế trên thương trường. Hơn thế nữa, hệ sinh thái khởi nghiệp tại Việt Nam cũng đang ngày càng hoàn thiện hơn với sự chung tay của Chính phủ, các tổ chức hỗ trợ, các quỹ đầu tư mạo hiểm và cộng đồng doanh nhân đi trước. Các chính sách khuyến khích khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, các không gian làm việc chung, các chương trình ươm tạo và tăng tốc khởi nghiệp đang dần tạo ra một bệ phóng vững chắc hơn cho các ý tưởng kinh doanh tiềm năng.
Tinh thần khởi nghiệp Việt Nam đang trở thành thành động lực quan trọng cho sự phát triển của nền kinh tế đất nước. Tuy nhiên, để duy trì và phát huy nguồn năng lượng này, cần có sự phổ biến của toàn xã hội.
Từ phía Chính phủ, những cải cách về môi trường kinh doanh, đơn giản hóa thủ tục hành chính và hoàn thiện hệ thống luật pháp liên quan đến doanh nghiệp đang được thúc đẩy. Các chương trình hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt là doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đã được phát triển rộng rãi trên cả nước.
Hệ thống giáo dục cũng đang dần thay đổi để nuôi dưỡng tinh thần khởi nghiệp từ sớm. Nhiều trường đại học đã đưa giáo dục khởi nghiệp vào chương trình đào tạo, thành lập các trung tâm giáo dục doanh nghiệp để hỗ trợ sinh viên thực hiện hóa ý tưởng kinh doanh.
Trong khi đó, cộng đồng doanh nhân đi trước đang tích cực chia sẻ kinh nghiệm, hỗ trợ và đầu tư cho thế hệ khởi nghiệp doanh nghiệp có thể. Các đầu tư mạo hiểm trong nước như Seedcom, ESP Capital hay VinaCapital Ventures đang đóng vai trò trò chơi không chỉ là nhà tư vấn mà còn là cố vấn tin cậy cho các startup.
Tinh thần khởi nghiệp Việt Nam, với những đặc điểm riêng hình thành qua thời gian, đã và đang trở thành mạch sống của nền kinh tế tư nhân. Trong bối cảnh thế giới đang biến đổi nhanh chóng, chính sự mạnh mẽ, linh hoạt và đổi mới sáng tạo của các doanh nhân Việt Nam sẽ là nền tảng vững chắc để đất nước vượt qua kỹ thức, nắm bắt cơ hội và tiếp tục phát triển bền vững trong tuong lai.
Tiến Hoàng