Quảng Bình: Gặp khó khăn trong xây dựng tái định cư cao tốc
Dù phải xây dựng 26 khu tái định cư (TĐC) cho người dân để thực hiện Dự án cao tốc Bắc- Nam nhưng đến nay tỉnh Quảng Bình mới hoàn thành bàn giao được 1 khu, còn lại đang còn gặp nhiều khó khăn, vướng mắc dù đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc.
Tỉnh có nhiều khu tái định cư
Theo chủ trương của Chính phủ, đến 30/6/2023, các địa phương phải bảo đảm tiến độ bàn giao 100% mặt bằng sạch cho chủ đầu thực hiện Dự án cao tốc Bắc - Nam, song đến nay hầu hết các địa phương đều không đạt được tiến độ bàn giao mặt bằng, mặc dù nhiều tỉnh đang huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, đẩy mạnh tuyên truyền, vận động người dân chấp hành chính sách bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng (GPMB); tạo sự đồng thuận trong việc GPMB triển khai dự án…
Trong đó, tỉnh Quảng Bình cũng đang gặp nhiều khó khăn, vương mắc trong triển khai, xây dựng các khu TĐC giúp sớm bàn giao mặt bằng thực hiện dự án.
Dự án cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2021-2025, đoạn qua địa phận tỉnh Quảng Bình bao gồm 3 dự án thành phần với tổng chiều dài 126,79 km; tổng mức đầu tư trên 24.282 tỷ đồng. Dự án gồm 3 dự án thành phần là Đoạn Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Ninh, Vạn Ninh - Cam Lộ; với tổng diện tích thu hồi đất là 1.273,84 ha.
Được biết, Dự án cao tốc Bắc - Nam qua địa bàn tỉnh Quảng Bình có 3.227 hộ gia đình bị ảnh hưởng, trong đó có 580 hộ thuộc diện tái định cư; 4.662 ngôi mộ bị ảnh hưởng, trong đó có 3.737 ngôi mộ phải di dời đến vị trí mới. Về công trình hạ tầng kỹ thuật, hệ thống đường dây 500 kV có 15 vị trí bị ảnh hưởng, đường dây 220 kV có 15 vị trí, đường dây 110 kV có 21 vị trí giao chéo với tuyến cao tốc và nhiều hệ thống đường dây điện trung thế, hạ thế, hệ thống viễn thông.
Bên cạnh đó, có 12 công trình hạ tầng như trụ sở UBND xã, trạm y tế, sân vận động, trường mầm non, chợ thuộc thị xã Ba Đồn và 4 công trình hạ tầng như nhà văn hóa thôn, điểm trường mầm non, trường tiểu học... thuộc huyện Bố Trạch bị ảnh hưởng một phần hoặc toàn bộ…
Tính đến nay, chiều dài ba đoạn tuyến mà các địa phương ở Quảng Bình đã bàn giao cho các ban quản lý dự án của Bộ Giao thông - Vận tải đạt 106,66 km/126,43 km (84,36%). Cụ thể, thành phố Đồng Hới bàn giao 100%, thị xã Ba Đồn 95,19%; các huyện: Quảng Trạch 85,57%, Bố Trạch 80,23%, Quảng Ninh 95,8% và Lệ Thủy 71,66%.
Riêng huyện Lệ Thủy còn hơn 9 km chưa bàn giao, trong đó có 1,91 km phạm vi đất rừng, đất nông nghiệp đang xác định nguồn gốc đất và kiến nghị về giá bồi thường, hỗ trợ; 3,41 km thuộc phạm vi người dân đang đề nghị được tái định cư phân tán; 3,73 km thuộc phạm vi các hộ tái định cư.
Với số lượng cần xây dựng 26 khu TĐC để di dời các hộ dân, nhưng đến nay tỉnh Quảng Bình mới chỉ có 1 khu TĐC hoàn thành và giao đất cho người dân; 5 khu đang thi công, còn lại 20 khu đang tiếp tục triển khai các thủ tục liên quan. Về 13 khu nghĩa trang, cũng mới chỉ hoàn thành và bàn giao 1 khu tại huyện Lệ Thủy, 4 khu nghĩa trang còn lại đang được thi công tại huyện Quảng Ninh, trong khi đó số mộ cần được di dời là 3.129 ngôi.
Nhiều khó khăn, vướng mắc
Theo đó, huyện Bố Trạch, Quảng Bình là địa phương có nhiều khu TĐC nhất (12 khu), nhưng mới khởi công được 3 khu, số còn lại đang trong giai đoạn phê duyệt dự án đầu tư.
Dù đã triển khai, lựa chọn các vị trí TĐC từ sớm, tuy nhiên vướng mắc hiện nay là việc triển khai xây dựng. Để triển khai Dự án cao tốc Bắc - Nam, khối lượng di dời quá lớn, vừa là các công trình công cộng, dân cư, đến mồ mả nên không thể làm ngày một ngày hai.
Trong khi đó, các thủ tục pháp lý để thực hiện tái định cư, di dời hạ tầng phức tạp, trình tự theo định. Thực tế để di dời người dân đến nơi ở mới gặp nhiều khó khăn. Dù đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc nhưng cũng thể kịp tiến độ như đã đề ra.
Huyện Quảng Ninh, Quảng Bình đang là địa phương dẫn đầu về tiến độ xây dựng các khu TĐC của tỉnh Quảng Bình. Toàn huyện có 3 khu TĐC, trong đó khu TĐC ở xã Hiền Ninh đã hoàn thành và bàn giao đất cho người dân, khu tái định cư ở xã Vạn Ninh đang thi công nước rút để hoàn thành, người dân đã bốc thăm nhận đất, chỉ còn khu TĐC Xuân Ninh vừa thi công, vừa vận động các hộ dân đồng thuận với phương án bồi thường, nhận đền bù. Vì đây là một trong những địa phương thuận lợi, các dự án TĐC có trong quy hoạch sử dụng đất nên không phải bổ sung, điều chỉnh… dù có gặp vướng mắc nhưng nhờ sự vào cuộc của các sở ban ngành nên khó khăn nhanh chóng được giải quyết.
Ngày 18/8, ông Trần Thắng- Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình khi làm việc với các sở, ban, ngành, địa phương liên quan đến việc GPMB Dự án cao tốc Bắc - Nam cho biết: liên quan đến Dự án cao tốc Bắc - Nam, vướng mắc lớn nhất hiện tại đối với UBND cấp huyện là hoàn thiện thủ tục và thi công các khu TĐC, khu nghĩa trang, di dời hoàn trả công trình hạ tầng kỹ thuật. Ngoài ra còn có một số khó khăn liên quan đến tiến độ thẩm định hồ sơ báo cáo đánh giá tác động môi trường; thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng; công tác thẩm định hồ sơ thiết kế bản vẽ thi công các khu tái định cư...
Trên cơ sở phân tích các khó khăn, vướng mắc, các sở, ngành, địa phương của tỉnh Quảng Bình đã thảo luận về giải pháp cũng như tiến độ triển khai các phần việc còn lại nhằm đẩy nhanh hơn nữa tiến độ bàn giao mặt bằng dự án.
Chủ tịch tỉnh cũng khẳng định, công tác bồi thường, hỗ trợ, GPMB, TĐC của tỉnh Quảng Bình vẫn còn nhiều công việc phải hoàn thành trong thời gian để kịp tiến độ triển khai dự án.
Vì vậy, muốn giải phóng mặt bằng tốt, cả hệ thống chính trị phải vào cuộc để làm thật tốt công tác tuyên truyền, vận động giúp người dân hiểu rõ về tầm quan trọng, ý nghĩa của dự án, đồng thời có chính sách đền bù thỏa đáng. Khẩn trương đẩy nhanh tiến độ thẩm định, phê duyệt, thi công hoàn thành các khu tái định cư, khu nghĩa trang, di dời các công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội hoàn thành trước ngày 30/9, phấn đấu đến 31/12/2023 hoàn thành cống tác đền bù, GPMB toàn bộ dự án đi qua tỉnh Quảng Bình.
Diễm Phước