Phát hiện nhiều sai phạm dự án đầu tư xây dựng công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng TP Cần Thơ

Theo dõi KT&TD trên

Đến 10/01/2024, Thanh tra Cần Thơ đã ban hành Kết luận Thanh tra số 40/KL-TTr việc chấp hành pháp luật trong thực hiện dự án Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố Cần Thơ. Qua thanh tra đã phát hiện dự án này, do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thành phố Cần Thơ làm chủ đầu tư đã nhiều sai phạm trong đấu thầu, xây dựng, nghiệm thu và quyết toán. Đến nay, dự án đã hết thời gian thực hiện theo Quyết định đầu tư (2019-2021) nhưng chủ đầu tư chưa trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh thời gian thực hiện dự án làm cơ sở thực hiện công tác quyết toán dự án hoàn thành theo quy định...

Ngày 13/01/2916, UBND thành phố Cần Thơ ban hành Quyết định số 105/QĐ-UBND về việc phê duyệt Quy hoạch phát triển Văn hóa thành phố Cần Thơ đến năm 2020, định hướng đến năm 2030. Trong đó, dự án Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố thuộc danh mục công trình ưu tiên đầu tư giai đoạn 2016 - 2020.

Dự án Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố Cần Thơ được UBND thành phố Cần Thơ phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 2713/QĐ-UBND ngày 22/10/2018: Quy mô đầu tư gồm 04 hạng mục xây dựng và một gói mua sắm thiết bị; sơ bộ tổng mức đầu tư là 26.864.166.000 đồng; thời gian thực hiện trong 03 năm kể từ ngày dự án được phê duyệt. Dự án được giao cho Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch làm chủ đầu tư, chịu trách nhiệm triển khai thực hiện.

Ngày 26/8/2019, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch có Tờ trình số 2919/TTr-SVHTTDL gửi Sở Xây dựng thẩm định dự án, thiết kế cơ sở công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố. Ngày 29/8/2019, Sở Xây dựng có Báo cáo kết quả thẩm định dự án số 2339/BC-SXD và Tờ trình số 2340/TTr-SXD trình UBND thành phố phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố. Ngày 16/9/2019, Chủ tịch UBND thành phố ban hành Quyết định số 2210/QĐ-UBND về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố với tổng mức đầu tư 26.864.130.000 đồng; nguồn vốn đầu tư từ Ngân sách Nhà nước; dự án do chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án và một phần thuê tư vấn quản lý dự án; thời gian thực hiện từ năm 2019 – 2021.

Ngày 03/9/2020, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch có Tờ trình số 2415/TTr-SVHTTDL trình Sở Xây dựng thẩm định thiết kế và dự toán công trình. Ngày 23/9/2020, Sở Xây dựng có Báo cáo kết quả thẩm định thiết kế và dự toán công trình số 484/BC-SXD và Tờ trình số 485/TTr-SXD trình Chủ tịch UBND thành phố phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố. Ngày 06/10/2020, Chủ tịch UBND thành phố ban hành Quyết định số 2161/QĐ-UBND về việc phê duyệt thiết kế và dự toán xây dựng công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố với giá trị 25.262.771.292 đồng.

Để triển khai các nội dung công việc thuộc giai đoạn chuẩn bị đầu tư, chủ đầu tư đã thực hiện chỉ định thầu 03 gói tư vấn, gồm: Lập kế hoạch bảo vệ môi trường, khảo sát địa chất và lập báo cáo nghiên cứu khả thi. Tổng dự toán 03 gói thầu tư vấn là 349.690.579 đồng; giá trị các hợp đồng đã ký kết (kể cả giá trị phát sinh) là 332.580.163 đồng. Tổng giá trị đã thanh toán cho nhà thầu đến thời điểm thanh tra là 299.321.000 đồng, giá trị còn lại phải thanh toán là 33.259.163 đồng.

Trên cơ sở các hạng mục chi phí được phê duyệt tại quyết định đầu tư và quyết định phê duyệt bản vẽ thiết kế, bản vẽ thi công và dự toán, chủ đầu tư đã trình Chủ tịch UBND thành phố phê duyệt Kế hoạch lựa chọn nhà thầu giai đoạn thực hiện dự án gồm 15 gói thầu, trong đó: 04 gói đấu thầu qua mạng, 01 gói đấu thầu trực tiếp và 10 gói chỉ định thầu rút gọn.

Tổng dự toán 15 gói thầu là 23.070.388.779 đồng; giá trị các hợp đồng đã ký kết theo kết quả lựa chọn nhà thầu (kể cả giá trị phát sinh) là 23.775.594.322 đồng. Tổng giá trị đã thanh toán cho các nhà thầu đến thời điểm thanh tra là 22.552.486.609 đồng, giá trị còn lại phải thanh toán là 1.223.107.713 đồng.

Về tiến độ thực hiện: Tại thời điểm thanh tra, dự án đã có 17/18 gói thầu đã nghiệm thu hoàn thành 100% khối lượng theo hợp đồng. Còn lại 01 gói thầu có khối lượng nghiệm thu hoàn thành đạt 89%; riêng hạng mục Etiket (bảng chú thích song ngữ Anh – Việt) chưa nghiệm thu, thanh toán khối lượng. Tính đến thời điểm hiện tại, dự án đã hết thời gian thực hiện theo Quyết định đầu tư (từ 2019 – 2021) nhưng chủ đầu tư chưa trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh thời gian thực hiện dự án làm cơ sở thực hiện công tác quyết toán dự án hoàn thành theo quy định.

Trong quá trình thanh tra, Thanh tra phát hiện nhiều sai phạm như: Theo Quyết định số 2210/QĐ-UBND ngày 16/9/2019 của Chủ tịch UBND thành phố về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố Cần Thơ, ngày 14/4/2020, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng 2 (gọi tắt là Ban 2) ký kết Hợp đồng ủy thác quản lý dự án số 06/2020/HĐ-UTQLDA. Tuy nhiên, do yêu cầu sắp xếp lại bộ máy của Ban 2, hai bên đã thanh lý hợp đồng khi chưa có khối lượng. Sau khi thanh lý hợp đồng ủy thác với Ban 2, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch thực hiện quản lý theo hình thức chủ đầu tư trực tiếp quản lý dự án. Căn cứ khoản 1 Điều 21 Nghị định 59/2015/NĐ-CP ngày 18/6/2015 của Chính phủ về quản lý dự án đầu tư xây dựng (được sửa đổi bởi khoản 8 Điều 1 Nghị định 42/2017/NĐ-CP ngày 05/4/2017) quy định: “Chủ đầu tư sử dụng tư cách pháp nhân của mình và bộ máy chuyên môn trực thuộc có đủ điều kiện, năng lực để trực tiếp quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình có tổng mức đầu tư dưới 15 tỷ đồng”. Đồng thời, theo khoản 2 Điều 16 Nghị định 59/2015/NĐ-CP quy định: “Đối với dự án sử dụng vốn ngân sách Nhà nước, vốn Nhà nước ngoài ngân sách, hình thức tổ chức quản lý dự án được áp dụng là Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng chuyên ngành, Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng khu vực theo quy định tại Điều 63 của Luật Xây dựng năm 2014 và Điều 17 Nghị định này”. Như vậy, việc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trực tiếp quản lý dự án là chưa đúng quy định. Ngoài ra, chủ đầu tư còn sử dụng bộ máy chuyên môn trực thuộc không đảm bảo về điều kiện, năng lực để quản lý dự án (hầu hết các cá nhân thuộc chủ đầu tư tham gia quản lý dự án không có chứng chỉ liên quan đến công việc phục trách); thực hiện một số nội dung chi từ kinh phí quản lý dự án không đảm bảo theo điểm b khoản 3 Điều 11 Thông tư số 72/2017/TT-BTC ngày 17/7/2017 của Bộ Tài chính quy định về quản lý, sử dụng các khoản thu từ hoạt động quản lý dự án của các chủ đầu tư, ban quản lý dự án sử dụng vốn ngân sách nhà nước. Trong quá trình thanh tra, chủ đầu tư đã chủ động thu hồi nộp khắc phục số tiền chi sai vào ngân sách Nhà nước.

Trong công tác lựa chọn nhà thầu gói thầu tư vấn thiết kế: Đơn vị tư vấn lựa chọn nhà thầu không tuân thủ đầy đủ việc cung cấp thông tin trong lập hồ sơ mời thầu; thiếu thủ tục cam kết, quy chế làm việc của tổ chuyên gia trong lập báo cáo đánh giá hồ sơ dự thầu và không đảm bảo thành phần hồ sơ trong đăng tải kết quả lựa chọn nhà thầu.

Kết quả thực hiện của nhà thầu: Về công tác thiết kế bản vẽ thi công: thiết kế bản vẽ thi công hạng mục cải tạo kết hợp chỉnh lý nội thất (phần mỹ thuật), phần lớn bản vẽ triển khai chưa đủ chi tiết; bản vẽ thiết kế mô hình nhà cổ Nam bộ thiếu kết cấu và mặt cắt chi tiết.

Về công tác lập dự toán xây dựng: Áp dụng sai hệ số định mức chi phí chung của các hạng mục xây lắp từ 7,3% (công trình dân dụng) thành 11,42% (công trình tu bổ, phục hồi di tích lịch sử, văn hóa); xác định sai hệ số định mức chi phí nhà tạm từ 1,2% thành 1,1%. Những sai 5 sót này đã làm tăng giá trị dự toán chi phí các hạng mục xây lắp với số tiền 788.614.808 đồng.

Sai sót của đơn vị tư vấn thiết kế và đơn vị tư vấn thẩm tra trong việc áp dụng không đúng hệ số định mức chi phí còn dẫn đến tăng giá gói thầu. Cả 03 gói thầu xây lắp có dự toán giá gói thầu sau khi được xác định lại qua thanh tra đều thấp hơn so với giá trúng thầu, với tổng số tiền chênh lệch là 247.471.314 đồng.

Dự toán xây dựng xác định khối lượng một số công tác không phù hợp với thiết kế bản vẽ thi công, làm tăng chi phí xây dựng. Trong đó, hạng mục xây mới nhà xe kết hợp kho vật phẩm bằng bê tông cốt thép 03 tầng tăng 49.841.379 đồng, giá trị tính theo đơn giá trúng thầu là 38.974.012 đồng; hạng mục cải tạo sân trước thành khu trưng bày, triển lãm ngoài trời, cải tạo khối nhà chính tăng 135.327.637 đồng, giá trị tính theo đơn giá trúng thầu là 182.807.777 đồng.

Đối với dự toán chi phí hạng mục cải tạo kết hợp chỉnh lý nội thất (phần mỹ thuật), ngoài sai sót về hệ số định mức chi phí và khối lượng dự toán, đơn vị tư vấn còn chưa tách bạch giữa chi phí vật tư xây dựng và chi phí mua sắm, chế tạo, phục hồi tư liệu trưng bày (như: tranh, ảnh, manocanh, bản đồ, sa bàn, tổ hợp mô hình, toát lại tranh, đánh bóng tượng, sửa chữa mano canh có sẵn…) nên làm tăng chi phí xây dựng trực tiếp. Quá trình thi công hạng mục này, có nhiều thay đổi so với thiết kế ban đầu; kết quả xác định lại dự toán theo đúng hệ số định mức chi phí và hiện trạng thi công được chủ đầu tư chấp thuận để làm cơ sở phê duyệt thiết kế, dự toán điều chỉnh là 9.227.699.724 đồng, trong khi giá trúng thầu phần xây dựng là 9.474.766.188 đồng, vẫn thấp hơn 247.066.464 đồng.

Quá trình thanh tra, đơn vị tư vấn thiết kế và đơn vị tư vấn thẩm tra đã chủ động rà soát dự toán xây dựng; lập lại bản vẽ hiện trạng, xác định khối lượng thi công thực tế hạng mục cải tạo kết hợp chỉnh lý nội thất (phần mỹ thuật). Qua đó góp phần hỗ trợ Đoàn thanh tra trong việc xác định giá trị chênh lệch làm cơ sở thu hồi tiền hoàn trả ngân sách Nhà nước… Chủ đầu tư cùng 04 nhà thầu đã có văn bản tự nguyện nộp hoàn trả ngân sách Nhà nước số tiền được thanh toán không đúng quy định và giá trị chênh lệch dự toán giá gói thầu được xác định lại qua thanh tra với giá trúng thầu. Chánh Thanh tra thành phố Cần Thơ đã ban hành 05 Quyết định thu hồi nộp ngân sách với tổng số tiền 613.748.110 đồng…

Theo đó, Thanh tra thành phố Cần Thơ kiến nghị đối với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (chủ đầu tư): Lập hồ sơ trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh gia hạn thời gian thực hiện dự án để làm cơ sở gia hạn hợp đồng, nghiệm thu, thanh toán khối lượng còn lại và quyết toán dự án hoàn thành. Thực hiện hoàn chỉnh thủ tục điều chỉnh thiết kế, dự toán hạng mục cải tạo kết hợp chỉnh lý nội thất (phần mỹ thuật); tổ chức rà soát lại khối lượng thực tế thi công làm cơ sở điều chỉnh khối lượng đã nghiệm thu, thanh toán cho nhà thầu theo đúng quy định.

Yêu cầu nhà các thầu tổ chức khắc phục những nội dung: Đối với nhà thầu tư vấn thiết kế và nhà thầu tư vấn thẩm tra: Tổ chức lập, thẩm tra thiết kế bản vẽ thi công và dự toán điều chỉnh đối với hạng mục cải tạo kết hợp chỉnh lý nội thất (phần mỹ thuật) trình chủ đầu tư.

Đối với nhà thầu thi công gói thầu cải tạo kết hợp chỉnh lý nội thất (phần mỹ thuật): Tổ chức khắc phục đầy đủ những nội dung thi công chưa đúng thiết kế (khắc phục theo thiết kế điều chỉnh), những sản phẩm, tư liệu phục vụ trưng bày cung cấp chưa đúng theo hợp đồng.

Đối với nhà thầu thi công gói thầu cải tạo sân trước thành khu trưng bày, triển lãm ngoài trời, cải tạo khối nhà chính: Tổ chức khắc phục các nội dung công tác chưa thực hiện đúng theo thiết kế.

Đối với nhà thầu tư vấn giám sát thi công xây dựng: Thực hiện giám sát quá trình khắc phục của các nhà thầu thi công. Có trách nhiệm đôn đốc Công ty TNHH MTV Nhật Khôi nộp lại số tiền được thanh toán không đúng quy định để hoàn trả ngân sách nhà nước theo Quyết định thu hồi tiền của Thanh tra thành phố. Tổ chức kiểm điểm đối với các cá nhân thuộc quyền quản lý của Sở liên quan đến những hạn chế, vi phạm đã nêu trong phần kết quả kiểm tra, xác minh và phần kết luận.

Đối với Sở Xây dựng Cần Thơ: Tổ chức kiểm điểm đối với các cá nhân trực tiếp tham mưu, trình lãnh đạo Sở Xây dựng Cần Thơ ký báo cáo thẩm định, tờ trình đề xuất Chủ tịch UBND thành phố ban hành Quyết định số 2210/QĐ-UBND ngày 16/9/2019 về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố Cần Thơ (áp dụng không đúng hình thức tổ chức quản lý dự án) và Quyết định số 2161/QĐUBND ngày 06/10/2020 về việc phê duyệt thiết kế và dự toán xây dựng công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố Cần Thơ (có những sai sót trong nội dung thiết kế, dự toán xây dựng không đúng định mức, thừa khối lượng). Qua đó xem xét, quyết định xử lý cho phù hợp với tính chất, mức độ vi phạm của từng cá nhân. Chấn chỉnh hoạt động dịch vụ của 02 đơn vị sự nghiệp công lập thuộc Sở là nhà thầu tư vấn thiết kế và nhà thầu tư vấn thẩm tra. Chỉ đạo kiểm điểm đối với các cá nhân có liên quan đến những hạn chế, vi phạm đã nêu trong phần kết quả kiểm tra, xác minh và phần kết luận.

Về kinh tế: Thu hồi nộp ngân sách số tiền 58.424.062 đồng đối với Công ty TNHH MTV Nhật Khôi - nhà thầu thi công gói thầu xây mới nhà xe kết hợp kho vật phẩm bằng bê tông cốt thép 03 tầng.

Đồng thời Thanh tra thành phố Cần Thơ cho biết qua kết quả thanh tra, Thanh tra thành phố kiến nghị Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ: Ban hành văn bản chỉ đạo tổ chức thực hiện Kết luận Thanh tra. Giao Giám đốc Sở Nội vụ tham mưu cho Chủ tịch UBND thành phố tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch và lãnh đạo Sở Xây dựng liên quan đến những hạn chế, vi phạm đã nêu trong phần kết quả kiểm tra, xác minh và phần kết luận. Giao Phòng Giám sát, kiểm tra và xử lý sau thanh tra thuộc Thanh tra thành phố có trách nhiệm theo dõi, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện kết luận theo quy định.

Theo kiến nghị Thanh tra thành phố Cần Thơ, kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với trách nhiệm người đứng đầu: Ông Nguyễn Minh Tuấn - Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cần Thơ (phụ trách dự án giai đoạn từ năm 2021 đến nay), vi phạm ký hồ sơ thanh toán khối lượng cho các nhà thầu thi công xây dựng nhưng thiếu kiểm tra dẫn đến thất thoát ngân sách; Áp dụng hình thức quản lý dự án không đúng quy định và sử dụng bộ phận chuyên môn không đảm bảo năng lực tham gia quản lý dự án; Không trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh thời gian thực hiện dự án theo quy định của pháp luật về đầu tư công.

Ông Nguyễn Khánh Tùng - nguyên Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cần Thơ (phụ trách dự án giai đoạn 2020-2021), vi phạm ký duyệt thanh toán chi phí quản lý dự án, trong đó một số khoản chi không đúng nội dung chi. Sử dụng bộ phận chuyên môn không đảm bảo năng lực tham gia quản lý dự án.

Ông Hồng Minh Phúc - Trưởng Phòng Kế hoạch Tài chính thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch (Phụ trách bộ phận quản lý dự án), trách nhiệm người đứng đầu bộ phận tham mưu và trách nhiệm trực tiếp, vi phạm tham mưu lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công hạng mục cải tạo kết hợp chỉnh lý nội thất (phần mỹ thuật) nhưng không tham mưu điều chỉnh dự toán và không ký kết phụ lục điều chỉnh khối lượng hợp đồng với nhà thầu. Vi phạm quy định về thủ tục chỉ định thầu và đăng tải thông tin một số gói thầu; tham mưu cho lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch ký kết hợp đồng mua sắm gói thầu thiết bị thiếu chặt chẽ. Tham mưu cho lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch quản lý dự án theo hình thức chủ đầu tư tự quản lý dự án nhưng không xin ý kiến người quyết định đầu tư. Không tham mưu cho lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch trình cấp có thẩm quyền điều chỉnh thời gian thực hiện dự án theo quy định của pháp luật về đầu tư công.

Ông Trương Bá Duy - chuyên viên Phòng Kế hoạch Tài chính thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cần Thơ (tham gia quản lý dự án) trách nhiệm trực tiếp vi phạm thiếu kiểm tra, trình lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch xác nhận khối lượng hoàn thành không phù hợp với thực tế thi công. Tham mưu chỉ định thầu chưa được đảm bảo thủ tục và không đăng tải thông tin một số gói thầu; tham mưu cho lãnh đạo Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch ký kết hợp đồng mua sắm gói thầu thiết bị thiếu chặt chẽ.

Bà Nguyễn Lê Thanh Trúc - Kế toán trưởng Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Cần Thơ, trách nhiệm trực tiếp, vi phạm tham mưu thanh toán chi phí quản lý dự án, trong đó một số khoản chi không đúng nội dung chi.

Ông Tạ Chí Nhân - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Cần Thơ, trách nhiệm trực tiếp, vi phạm ký Tờ trình số 2340/TTr-SXD ngày 29/8/2019 về việc phê duyệt dự án đầu tư xây dựng công trình Chỉnh lý, trưng bày Bảo tàng thành phố Cần Thơ có sai sót trong nội dung thiết kế, dự toán xây dựng và sai định mức, thừa khối lượng…