Đừng để tin giả gây hoang mang giữa lúc đồng bào đang vượt lũ
Giữa lúc miền Trung đang căng mình vượt lũ, khắc phục hậu quả thiên tai, mạng xã hội lại xuất hiện thông tin nhiễu loạn, đặc biệt là tin giả AI ngụy tạo thiệt hại, công kích chính quyền và lực lượng chức năng.
Những thông tin sai sự thật này không chỉ gây hoang mang, cản trở nỗ lực cứu trợ mà còn bị lợi dụng để trục lợi.
Tin giả về mưa lũ gây hoang mang, cản trở cứu hộ
Tình hình mưa lũ tại các tỉnh miền Trung đang diễn biến hết sức phức tạp, gây thiệt hại lớn về người và tài sản. Hàng trăm nghìn người dân vùng lũ đang cần sự chung tay giúp đỡ và thông tin chính xác từ các cơ quan chức năng. Tuy nhiên, lợi dụng sự quan tâm lớn của cộng đồng, một làn sóng tin giả, tin thất thiệt đã lan truyền chóng mặt trên các nền tảng mạng xã hội như Facebook, TikTok, Zalo. Những thông tin này không chỉ là những chia sẻ cảm xúc cá nhân thiếu kiểm chứng, mà còn có cả những nội dung bịa đặt, được ngụy tạo tinh vi bằng công nghệ Trí tuệ nhân tạo (AI), thổi phồng mức độ tàn phá, dựng cảnh kêu cứu hoặc xuyên tạc công tác chỉ đạo, điều hành của chính quyền và lực lượng chức năng.
Trước tình hình tin giả về mưa lũ diễn biến phức tạp, lực lượng Công an, đặc biệt là Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (Phòng An ninh mạng) tại các địa phương, đã triển khai các biện pháp nghiệp vụ và kỹ thuật để rà soát, phát hiện và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm.
Ngày 23/11, Phòng An ninh mạng Công an tỉnh Đắk Lắk thông báo đã nắm bắt tình hình và phát hiện 52 tài khoản trên Facebook, TikTok đăng tải nội dung, hình ảnh chưa được kiểm chứng, thiếu thông tin và có dấu hiệu sai sự thật liên quan đến mưa lũ. Các biện pháp xử lý đã được thực hiện rất nghiêm: Gọi hỏi, răn đe và yêu cầu cam kết đối với 17 trường hợp. Xử lý vi phạm hành chính 5 trường hợp với tổng số tiền phạt là 37,5 triệu đồng. Yêu cầu 30 chủ tài khoản gỡ bỏ các bài viết đưa tin thất thiệt. Bên cạnh đó, Công an tỉnh cũng yêu cầu các KOL (người có ảnh hưởng trên mạng xã hội) và Quản trị viên các kênh, trang Facebook có số lượng thành viên lớn tăng cường kiểm duyệt và gỡ bỏ các bình luận có nội dung sai sự thật.
Tại Khánh Hòa, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh đã nhanh chóng xác minh và làm việc với 2 chủ tài khoản là N.M.C (sinh năm 1990, trú tại phường Nam Nha Trang) và N.T.M.T (sinh năm 1988, trú tại xã Cam Lâm). Tại cơ quan Công an, 2 chủ tài khoản này đã thừa nhận hành vi sai phạm, tiến hành gỡ bỏ bài viết, đăng bài đính chính công khai trên mạng xã hội và cam kết sẽ không tái phạm. Việc xử lý kịp thời đã giúp dập tắt sự lan truyền của tin đồn, ổn định tâm lý và tránh gây ảnh hưởng xấu đến công tác ứng phó lũ lụt.
Chế tài xử lý nghiêm minh
Trao đổi với phóng viên, Luật sư Nguyễn Huy Hoàng (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) nhận định, hành vi tung tin giả, tin sai sự thật về tình hình thiên tai, bão lũ không chỉ vi phạm đạo đức mà còn vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật. "Hành vi cung cấp, chia sẻ thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân có thể bị xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật. Việc tung tin giả về mưa lũ, đặc biệt là những thông tin bịa đặt về thiệt hại nhân mạng, hoặc vu khống công tác cứu hộ, có thể gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng", luật sư Hoàng nhấn mạnh.
Theo quy định, các trường hợp phát tán tin giả trên mạng xã hội sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định 15/2020/NĐ-CP (và được sửa đổi, bổ sung bởi Nghị định 14/2022/NĐ-CP) về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử. Cụ thể, hành vi "Cung cấp, chia sẻ thông tin bịa đặt, gây hoang mang trong Nhân dân, kích động bạo lực, tội ác…" có thể bị phạt tiền từ 10 triệu đồng đến 20 triệu đồng đối với cá nhân. Với tổ chức, mức phạt sẽ gấp đôi.
Luật sư Nguyễn Huy Hoàng đặc biệt lưu ý về mức xử lý hình sự đối với các đối tượng cố tình tung tin giả, xuyên tạc nhằm mục đích chống phá hoặc trục lợi gây hậu quả nghiêm trọng: Tội "Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông" (Điều 288 Bộ luật Hình sự 2015): Hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông những thông tin trái với quy định của pháp luật, thu lợi bất chính từ 50 triệu đồng trở lên hoặc gây thiệt hại từ 100 triệu đồng trở lên, hoặc gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội có thể bị phạt tiền từ 30 triệu đồng đến 200 triệu đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. Tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" (Điều 331 Bộ luật Hình sự 2015): Trong trường hợp tin giả nhằm mục đích xuyên tạc, công kích chính quyền và lực lượng chức năng, gây hậu quả nghiêm trọng, người vi phạm có thể bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm. "Đối với các trường hợp lợi dụng tình hình bão lũ để kêu gọi quyên góp nhằm trục lợi, có dấu hiệu chiếm đoạt tài sản, người thực hiện hành vi còn có thể bị xem xét xử lý về Tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản (Điều 174 Bộ luật Hình sự)", luật sư Hoàng nhấn mạnh.
Việc lan truyền tin giả không chỉ là hành động vô trách nhiệm mà còn là hành vi vi phạm pháp luật, trực tiếp cản trở công tác cứu trợ đang được triển khai từng giờ của lực lượng chức năng. Trách nhiệm của mỗi cá nhân là góp phần giữ gìn sự trong sạch của không gian mạng, đảm bảo thông tin thông suốt và chính xác, tạo điều kiện tốt nhất cho công tác phòng, chống và khắc phục hậu quả thiên tai.
Lực lượng vũ trang các cơ quan chức năng đang nỗ lực từng giờ để ứng phó với thiên tai và giữ vững an ninh trật tự, an toàn thông tin. Việc người dân chủ động ý thức, cảnh giác và hành động có trách nhiệm là sự ủng hộ thiết thực nhất đối với công tác chung.
