Đề xuất 7 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù cho Hà Nội thực hiện dự án lớn, quan trọng

Theo dõi KT&TD trên

Chính sách đặc thù thực hiện dự án lớn tại Thủ đô

Sáng 8/12, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình về dự thảo nghị quyết của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô.

Theo đó, Chính phủ đề xuất 7 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện những dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô được quy định tại nghị quyết.

Đáng chú ý, về thẩm quyền quyết định, dự thảo nghị quyết quy định: HĐND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố được quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, PPP, tư nhân không bị giới hạn về quy mô vốn, sử dụng đất, yêu cầu di dân tái định cư… thuộc thẩm quyền Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo quy định hiện hành.

HĐND thành phố ban hành trình tự, thủ tục lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án để thực hiện.

Khi quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương dự án cụ thể, cần áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền, UBND thành phố báo cáo Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, sau đó báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.

Theo tờ trình, việc này nhằm tăng phân cấp, phân quyền cho thành phố đồng thời rút ngắn thời gian phê duyệt, nâng cao tính chủ động nhưng vẫn bảo đảm giám sát một cách chặt chẽ.

Về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, để tăng tính chủ động thu hồi đất, tạo nguồn lực triển khai, cơ chế thanh toán cho các dự án BT, đẩy nhanh tiến độ thực hiện những dự án lớn, quan trọng, dự thảo đề xuất khi có quy hoạch chi tiết được phê duyệt và chủ trương cho phép triển khai thực hiện của HĐND thành phố, UBND thành phố sử dụng ngân sách thành phố để thực hiện dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư độc lập trước khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.

Dự thảo nghị quyết bổ sung trường hợp thu hồi đất ngoài các trường hợp theo quy định tại Điều 79 Luật Đất đai, HĐND thành phố quyết định danh mục dự án thu hồi đất để thực hiện dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và cho phép thành phố được tạm giao một phần đất thuộc phạm vi dự án để khởi công công trình.

Các dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng ủy Chính phủ, Ban chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội, HĐND thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gấp 2 lần quy định.

Những trường hợp khác căn cứ thực tiễn và khả năng cân đối ngân sách của thành phố, HĐND thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cao hơn quy định nhưng không quá 2 lần.

Cưỡng chế phá dỡ để chỉnh trang khi trên 75% chủ sở hữu nhà đồng thuận

Về biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, thực tiễn cho thấy việc triển khai cải tạo chung cư cũ, chỉnh trang đô thị Hà Nội còn nhiều bất cập, chậm trễ, ảnh hưởng an toàn, đời sống của người dân.

Để khắc phục tình trạng trên, dự thảo nghị quyết quy định giao UBND thành phố quyết định các biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị: Phá dỡ khu chung cư, nhà chung cư có một hoặc một số công trình kết quả kiểm định cấp nguy hiểm. Giao chủ đầu tư thực hiện lập quy hoạch chi tiết dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị trình cấp thẩm quyền phê duyệt.

UBND thành phố được quyết định kế hoạch cải tạo, xây dựng lại khu chung cư sau khi đã thực hiện kiểm định, đánh giá đại diện nhà chung cư và xác định thuộc diện phá dỡ thì không phải kiểm định, đánh giá toàn bộ khu chung cư.

Thành phố cũng được quyết định biện pháp cưỡng chế phá dỡ khi trên 75% chủ sở hữu nhà, chủ sử dụng đất tương đương ít nhất 75% diện tích đất khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đồng thuận.

Bên cạnh đó, nhằm sớm giải quyết vấn đề ùn tắc giao thông, ngập úng, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị, dự thảo nghị quyết quy định dự án đầu tư mới, cải tạo công trình để xử lý điểm nghẽn, cấp bách về ùn tắc giao thông, úng ngập, ô nhiễm môi trường, trật tự đô thị được áp dụng cơ chế đầu tư công khẩn cấp và lệnh xây dựng khẩn cấp theo pháp luật về đầu tư công, xây dựng.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho hay, Ủy ban tán thành với sự cần thiết, cơ sở chính trị và cơ sở thực tiễn xây dựng ban hành nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Đối với các cơ chế, chính sách đặc biệt, có phạm vi tác động lớn như mở rộng trường hợp thu hồi đất, phân cấp thẩm quyền quyết định, chấp thuận đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ cho thành phố Hà Nội; vượt trần tín dụng, cưỡng chế khi đạt 75% đồng thuận, để bảo đảm đủ cơ sở pháp lý, chính trị, Ủy ban đề nghị báo cáo cấp có thẩm quyền.

Đồng thời, cơ quan thẩm tra đề nghị đánh giá kỹ tác động pháp lý, kinh tế, xã hội, bảo đảm không phát sinh khiếu kiện, khiếu nại phức tạp, ảnh hưởng ổn định xã hội và niềm tin của người dân, phù hợp Hiến pháp và chủ trương của Đảng.

Bên cạnh đó, một số ý kiến cho rằng, cần giải trình, làm rõ sự cần thiết và lý do mở rộng phạm vi điều chỉnh so với chỉ đạo của Bộ Chính trị; quy định rõ phạm vi nguồn vốn tại khoản 2 Điều 1; thu hẹp phạm vi áp dụng, chỉ cho phép đối với các dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư hoặc Đảng ủy Chính phủ chỉ đạo.

Nhóm ý kiến này đề nghị cân nhắc thận trọng giao thẩm quyền cho thành phố chấp thuận chủ trương đầu tư các dự án quan trọng quốc gia có quy mô sử dụng đất trồng lúa từ 500 ha trở lên hoặc di dân, tái định cư từ 20.000 - 50.000 người vì những dự án này có tác động vượt phạm vi Thủ đô.

Đồng thời, cần làm rõ căn cứ, nguyên tắc và cơ chế chịu trách nhiệm của HĐND thành phố trong thu hồi đất...