Áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn 'bủa vây' doanh nghiệp bất động sản
Trong năm 2024 sẽ có hàng loạt lô trái phiếu hàng nghìn tỷ đồng đáo hạn và trong đó có rất nhiều lô trái phiếu giá trị “khủng” được phát hành bởi các doanh nghiệp bất động sản, mặc dù thị trường trái phiếu được đánh giá dần khởi sắc hơn từ nửa cuối năm 2023 nhờ những nỗ lực từ cơ quan quản lý.
Cụ thể, số liệu được khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn trong năm 2024 sẽ đạt đỉnh điểm với tổng giá trị đáo hạn lên tới hơn 279 nghìn tỉ đồng, trong đó phần lớn là trái phiếu bất động sản với gần 116 nghìn tỉ đồng, tương đương 41,4%, số liệu mới nhất của Hiệp hội Thị trường Trái phiếu Việt Nam (VBMA) theo đó, áp lực với thị trường trong năm 2024 là rất lớn. Nhất là khi khối lượng đáo hạn trái phiếu của nhóm doanh nghiệp bất động sản chiếm tới gần một nửa, trong khi thị trường bất động động sản vẫn ảm đạm và nhiều doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này đang hoạt động hết sức khó khăn.
Theo báo cáo thị trường trái phiếu tháng 1/2024 của FiinRatings cũng cho rằng, áp lực đáo hạn trái phiếu doanh nghiệp vẫn là một trong những rủi ro hiện hữu của năm 2024. Theo tổ chức xếp hạng tín nhiệm này, ngoài giá trị trái phiếu riêng lẻ đến hạn lớn nằm ở nhóm bất động sản (gần 116 nghìn tỉ đồng), thì giá trị trái phiếu đáo hạn của hai nhóm ngành khác là xây dựng và vật liệu; du lịch và giải trí cũng ở mức cao (lần lượt là 27,3 nghìn tỉ đồng và 24,3 nghìn tỉ đồng). Tổ chức này đánh giá, đây là những ngành vẫn còn gặp nhiều khó khăn và quan trọng hơn là chất lượng các tổ chức phát hành đã huy động trong các năm trước về cơ bản ở mức thấp và có nhiều công ty dự án với tiềm lực tài chính còn mỏng hoặc mới đi vào hoạt động.
Theo dữ liệu trên chuyên trang trái phiếu của Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) cho thấy, trong năm 2024 sẽ có hàng loạt lô trái phiếu nghìn tỉ đồng đáo hạn, trong đó có rất nhiều lô trái phiếu giá trị lớn được phát hành bởi các doanh nghiệp bất động sản chưa niêm yết hoặc mới thành lập.
Điển hình là lô trái phiếu mã SDICB2124001 của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Sài Gòn (SDI Corp, chủ đầu tư dự án Khu đô thị Sài Gòn Bình An - tên thương mại The Global City - tại phường An Phú, TP. Thủ Đức) với tổng mệnh giá 6.574 tỉ đồng, được phát hành vào ngày 15/12/2021 và sẽ đáo hạn vào ngày 15/12/2024. Đây cũng là lô trái phiếu có giá trị đáo hạn lớn nhất năm nay.
Ngoài ra có thể liệt kê được như: Công ty Cổ phần Đại Phú Hoà với lô trái phiếu trị giá 3.560 tỉ đồng sẽ đáo hạn vào tháng 12/2024; lô trái phiếu mã GHICB2124001, trị giá phát hành 5.760 tỉ đồng của Công ty Cổ phần Đầu tư Golden Hill (chủ đầu tư của dự án cao ốc tại số 87 đường Cống Quỳnh, phường Nguyễn Cư Trinh, quận 1, TP. Hồ Chí Minh) đáo hạn vào ngày 15/4/2024; Hay lô trái phiếu mã NAN12301 với giá trị phát hành 4.700 tỉ đồng của Công ty Cổ phần Đầu tư và Kinh doanh Nam An sẽ đáo hạn vào tháng 9/2024.
Lô trái phiếu mã SPN12301 của Công ty Cổ phần Đầu tư kinh doanh và Phát triển đô thị Phương Nam (trị giá 4.695 tỉ đồng, đáo hạn vào tháng 9/2024); lô trái phiếu mã LVR12301 của Công ty TNHH Bất động sản Lan Việt (trị giá 4.100 tỉ đồng, đáo hạn vào tháng 11/2024); hai lô trái phiếu mã HYD22301 trị giá 4.450 tỉ đồng và HYD22302 trị giá 2.750 tỉ đồng của Công ty TNHH Đầu tư và Phát triển Đô thị Hưng Yên đều đáo hạn vào tháng 3/2024.
Ngoài ra những doanh nghiệp khác như: Công ty TNHH DCT Partners Việt Nam; Công ty Cổ phần Phú Thọ Land; Công ty TNHH Đầu tư Bất động sản Du lịch Hoàng Trường; Công ty CP Đầu tư và kinh doanh Golf Long Thành; Công ty TNHH MTV Đầu tư và Phát triển DB; Công ty TNHH Đầu tư Big Gain đều là những doanh nghiệp có những lô trái phiếu bất động sản trên nghìn tỉ đồng đáo hạn trong năm 2024.
Ngoài ra còn rất nhiều doanh nghiệp thuộc các ngành nghề khác có các lô trái phiếu trị giá hàng nghìn tỉ và trăm tỉ đồng sẽ đáo hạn trong năm 2024.
Có thể kể đến như mảng xây dựng và vật liệu có Tổng công ty cổ phần Xuất nhập khẩu và Xây dựng Việt Nam (Vinaconex) cũng còn 1.300 tỉ đồng dư nợ gốc của lô trái phiếu mã VCGH2124011, đáo hạn vào tháng 6/2024. Hay Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Trung Nam có ba lô trái phiếu đáo hạn trong năm nay với tổng giá trị 4.100 tỉ đồng.
Ở mảng du lịch và giải trí như, Công ty Cổ phần Thương mại và Dịch vụ Danh Việt có tới 8 lô trái phiếu đáo hạn vào tháng 8 với tổng giá trị hơn 3.400 tỉ đồng. Hay với khối lượng trái phiếu đáo hạn ít hơn, Công ty Cổ phần Thương mại Dịch vụ Hoa Lâm An sẽ có 700 tỉ đồng nợ trái phiếu phải thanh toán vào tháng 12/2024 hay Công ty Cổ phần Crystal Bay có lô trái phiếu 450 đáo hạn vào tháng 11.
Theo đó, việc trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn tăng mạnh trong năm 2024 sẽ có tiềm ẩn những rủi ro nhất định cho thị trường trái phiếu. Trong đó, trước hết là tăng áp lực thanh khoản cho các doanh nghiệp phải chuẩn bị nguồn tiền để trả nợ gốc và lãi trái phiếu. Nhiều doanh nghiệp trong đó có thể gặp khó khăn, do tình hình kinh doanh chưa thể hồi phục về nhiều nguyên nhân khác nhau, cũng có thể có doanh nghiệp sẽ không thể đáo hạn được.
Tuy nhiên, đại diện FiinRatings cho rằng, hầu hết là các lô trái phiếu đã được phát hành từ những giai đoạn sôi động từ năm 2021 và trong đó nhà đầu tư cần lưu ý các tổ chức phát hành là các công ty dự án. Do đó, việc trái chủ cần theo dõi tiến độ pháp lý của dự án và khả năng triển khai mở bán hoặc rà soát khả năng thực hiện nghĩa vụ nợ của họ để có những giải pháp phù hợp hoặc thậm chí đánh giá khả năng thực hiện giao dịch trên HNX nếu như lô trái phiếu đó có thanh khoản.
Đại diện FiinRatings cũng cho rằng, trên phạm vi toàn hệ thống thì rủi ro đó có thể dần được kiểm soát khi mà các bên nỗ lực tái cấu trúc và có phương án phù hợp. Bởi lẽ, những lô phát hành trong năm 2023 thì chất lượng tổ chức phát hành đã cải thiện rõ nét theo yêu cầu của quy định mới từ Nghị định số 65 cũng như việc thị trường đã rút ra bài học và chủ yếu là các doanh nghiệp có hồ sơ tín dụng khá hơn và minh bạch hơn đã tham gia phát hành.
“Tuy nhiên, tôi cho rằng rủi ro xấu nêu trên sẽ rất khó diễn ra, đặc biệt khi các cơ quan quản lý thị trường đã chủ động giám sát và đặc biệt là đã có những bước đi chính sách hợp lý, tập duyệt để chuẩn bị cho năm 2024. Ở tầm rộng hơn, các cơ quan chức năng cũng đã có nhiều giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn hợp lý, gia tăng cơ hội khôi phục sự phát triển lành mạnh của thị trường trái phiếu. Do đó, tôi cho rằng, chúng ta có thể lạc quan về sự phục hồi ‘chậm mà chắc’ của thị trường”, đại diện FiinRatings nêu quan điểm.
Về hoạt động phát hành, các chuyên gia từ VNDIRECT nhìn nhận Nghị định số 08/2023/NĐ-CP của Chính phủ: Sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại các Nghị định quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế (Nghị định 08) hết hiệu lực và việc thi hành quy định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, quy định xếp hạng tín nhiệm bắt buộc là một trong những nguyên nhân chính khiến hoạt động phát hành riêng lẻ sụt giảm mạnh./.
Hải Bình
