Tăng trưởng không như kỳ vọng, giải pháp nào đưa GDP "về đích" năm 2023?
Trong 6 tháng đầu năm nay, tăng trưởng GDP đạt 3,72%, thấp hơn kịch bản đề ra, trong đó, khu vực công nghiệp-xây dựng chỉ tăng 1,13% (kịch bản đề ra là 6,7%), tác động mạnh đến tăng trưởng chung của nền kinh tế.
Tăng trưởng không như kỳ vọng, 6 tháng cuối năm đối diện nhiều khó khăn
Tại hội nghị trực tuyến toàn quốc Chính phủ với các địa phương thường kỳ tháng 6/2023, vấn đề được các cơ quan báo chí quan tâm là những giải pháp trọng tâm, trọng điểm trong phát triển kinh tế-xã hội 6 tháng cuối năm 2023; giải pháp đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công?
Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, trong 6 tháng đầu năm nay, tăng trưởng GDP đạt 3,72%, thấp hơn kịch bản đề ra, trong đó, khu vực công nghiệp-xây dựng chỉ tăng 1,13% (kịch bản đề ra là 6,7%), tác động mạnh đến tăng trưởng chung của nền kinh tế.
Trong 6 tháng đầu năm, ước tính cả nước đã giải ngân được hơn 215 nghìn tỷ đồng vốn đầu tư công, đạt 30,49% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, cao hơn cùng kỳ năm 2022 (27,75%), về số tuyệt đối cao hơn 65.163 tỷ đồng. Theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, điều này cho thấy sự chuyển biến hết sức tích cực trong giải ngân vốn đầu tư công.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, kế hoạch giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 là khá lớn, khoảng 711 nghìn tỷ đồng, bao gồm cả vốn kế hoạch năm 2023 và vốn bổ sung từ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội. Đây là nhiệm vụ khá nặng nề, đòi hỏi tất cả các cấp, ngành tiếp tục nỗ lực để đáp ứng mục tiêu năm nay giải ngân tối thiểu 95% tổng kế hoạch vốn đầu tư công.
Đề cập tới những thuận lợi để giải ngân vốn đầu tư công từ nay đến cuối năm, đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, đó là có rất nhiều dự án lớn, trọng điểm về giao thông đã được khởi công. Tại Kỳ họp thứ năm, Quốc hội khóa XV cũng đã quyết nghị một số chính sách tháo gỡ cho đầu tư công, tạo điều kiện để các dự án được triển khai.
“Chúng ta hoàn toàn tin tưởng vào kết quả giải ngân vốn đầu tư công trong năm nay”, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.
Thứ trưởng Trần Quốc Phương chỉ rõ, trong 6 tháng cuối năm, khó khăn, thách thức còn rất lớn, tạo rủi ro, sức ép lên công tác điều hành tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, các cân đối lớn. Trong khi, khả năng chống chịu của các doanh nghiệp (DN) trong nước còn yếu sau thời gian dài bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, nhiều DN đã đến mức tới hạn, nhất là DN nhỏ và vừa.
Trong thời gian tới, cần có các giải pháp chỉ đạo, điều hành quyết liệt, chủ động, phối hợp nhịp nhàng, chặt chẽ hơn, tạo thành tác động cộng hưởng, phát huy tối đa hiệu quả các chính sách, nguồn lực hỗ trợ DN, người dân, tranh thủ mọi cơ hội, tận dụng thời gian để phục hồi tăng trưởng, thực hiện các giải pháp trong trung và dài hạn.
Trong đó, các bộ, cơ quan Trung ương, địa phương cần tiếp tục tập trung theo dõi, nắm chắc tình hình trong và ngoài nước, chủ động thực hiện chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền được giao, tham mưu, đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ trong trường hợp vượt thẩm quyền. Cùng với đó, siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa ngay các quy định, thủ tục hành chính gắn với tăng cường phân cấp, phân quyền.
Đặc biệt, theo Thứ trưởng Trần Quốc Phương, cần tháo gỡ khó khăn cho DN, hỗ trợ sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy các động lực tăng trưởng về tiêu dùng trong nước, đầu tư (bao gồm khu vực tư nhân trong nước, DN nhà nước, thu hút FDI và đầu tư công), xuất khẩu.
Giải pháp nào đưa GDP "về đích" năm 2023?
Đại diện Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng cập nhật hai kịch bản tăng trưởng quý III và cả năm 2023.
Theo kịch bản 1, tăng trưởng cả năm dự kiến đạt 6% thì tăng trưởng quý III phải đạt 6,8%, quý IV phải đạt 9% (cao hơn lần lượt 0,3 điểm % và 1,9 điểm % so với kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ-CP), tính chung 6 tháng cuối năm tăng trưởng phải đạt 8%.
Theo kịch bản 2, tăng trưởng cả năm dự kiến đạt 6,5%; tăng trưởng quý III phải đạt 7,4%, quý IV phải đạt 10,3% (cao hơn lần lượt 0,9 điểm % và 3,2 điểm % so với kịch bản tại Nghị quyết số 01/NQ-CP), tính chung 6 tháng cuối năm tăng trưởng phải đạt 8,9%.
Về những giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng 6 tháng cuối năm, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, bối cảnh từ nay đến cuối năm cho thấy tình hình kinh tế trong nước còn tiếp tục khó khăn, khó khăn nhiều hơn thuận lợi. Chính vì điều đó, gắn với mục tiêu theo nghị quyết của Quốc hội đặt ra là tăng trưởng cả năm 6,5% thì nhiệm vụ hết sức nặng nề.
"Nếu chúng ta muốn đạt mục tiêu 6,5% thì tăng trưởng quý III tối thiểu phải 7,4% và quý IV phải 10,3%. Mặc dù quý III/2022 chúng ta đã đạt con số trên 10%, nhưng năm nay khó hơn rất nhiều so với năm ngoái", Thứ trưởng Trần Quốc Phương nói.
Còn theo kịch bản thấp hơn là tăng trưởng cả năm ở mức 6% thì tăng trưởng quý III cũng phải đạt 6,8% và tăng trưởng quý IV phải là 9%. Ông Phương cho rằng: "Đây là hai con số cũng khá thách thức".
Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, trên cơ sở quan điểm chỉ đạo điều hành của Thủ tướng cũng như của Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã đề xuất nhóm chính sách giải pháp cho 6 tháng cuối năm.
Đồng thời, trên cơ sở kết quả của 27 đoàn công tác của thành viên Chính phủ khi làm việc với địa phương trong thời gian vừa qua, Bộ đã dự thảo Nghị quyết chuyên đề đặc biệt cho 6 tháng cuối năm. Nghị quyết này tập trung rất nhiều giải pháp để phấn đấu thực hiện mục tiêu tăng trưởng kinh tế - xã hội từ nay đến cuối năm.
Theo đó, nhiệm vụ trọng tâm đầu tiên là tăng cường phân tích dự báo, đặc biệt là dự báo về thị trường quốc tế, nắm bắt chặt chẽ tình hình, diễn biến của quốc tế, trên cơ sở đó đề xuất kịp thời các giải pháp ứng phó linh hoạt trong mọi tình huống.
Nhóm giải pháp thứ hai là phải giữ cho bằng được ổn định kinh tế vĩ mô, trong đó, tập trung vào việc tiếp tục điều hành hàng hoá, chính sách tài khóa, chính sách tiền tệ cũng như kiến nghị với Ngân hàng Nhà nước tiếp tục thực hiện các chương trình, định hướng cải thiện lãi suất cho vay để kích thích, khơi thông nguồn vốn cho nền kinh tế cũng như tiếp tục thực hiện các giải pháp hỗ trợ chính sách tài khóa về miễn, giảm thuế, triển khai các nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế VAT 2%.
"Trong nhóm giải pháp này, sức ép về điều hành lạm phát từ nay đến cuối năm đã giảm so với trước rất nhiều. Hiện nay mức độ tăng CPI của chúng ta khoảng 3,29%. Như vậy, chúng ta có rất nhiều dư địa so với mục tiêu của Quốc hội là 4,5%, tạo điều kiện cho chúng ta tập trung hơn vào các giải pháp để thúc đẩy tăng trưởng", Thứ trưởng Phương nhìn nhận.
Nhóm giải pháp thứ ba là rà soát tất cả động lực tăng trưởng để tác động kích thích tăng trưởng, trong đó, đặt trọng tâm vào tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp cũng như tháo gỡ khó khăn cho động lực xuất khẩu. Bên cạnh đó là tập trung vào động lực phát triển tiêu dùng trong nước, khuyến khích đầu tư, trọng tâm là đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công...
"Một trong những phân tích của Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, khi chúng ta tháo gỡ được một số khó khăn, điểm nghẽn, thì đồng nghĩa chúng ta tăng thêm động lực cho tăng trưởng", Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết.
Hồng Quang