Nguyên nhân chậm tiến độ giai đoạn 1 sân bay Long Thành
Chiều 20/11, Quốc hội tiếp tục thảo luận hội trường về điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành (sân bay Long Thành).
Báo cáo tiếp thu, giải trình hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án sân bay Long Thành, Bộ Giao thông vận tải cho biết, việc xác định trách nhiệm của các chủ thể tham gia giai đoạn 1 của dự án sân bay Long Thành đã được Chính phủ chỉ đạo làm rõ để tổ chức kiểm điểm, đánh giá và rút ra bài học kinh nghiệm làm cơ sở triển khai các giai đoạn tiếp theo của dự án và việc thực hiện các dự án quan trọng quốc gia khác.
Theo đó, trách nhiệm chính đối với nguyên nhân chủ quan trong việc kéo dài thời hạn hoàn thành giai đoạn 1 dự án sân bay Long Thành thuộc về các cơ quan, đơn vị tham gia trực tiếp thực hiện nhiệm vụ đầu tư, cụ thể là Bộ Giao thông vận tải, Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (ACV). Cùng với đó là sự phối hợp giữa các cơ quan cũng chưa chặt chẽ, thống nhất để kịp thời đưa ra phương hướng, giải pháp tháo gỡ các vướng mắc trong quá trình thực hiện.
Bộ Giao thông vận tải cũng nêu kinh nghiệm trong việc chuẩn bị dự án cần nghiên cứu kỹ các quy định của pháp luật để dự lường trước các thủ tục phát sinh nhằm triển khai đảm bảo tiến độ.
Đồng thời, khi thực hiện dự án cần kịp thời phát hiện các khó khăn, vướng mắc và đề xuất giải pháp để bảo đảm tiến độ theo yêu cầu; tăng cường sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan hữu quan; nêu cao tinh thần trách nhiệm trong thực thi nhiệm vụ và kiên quyết xử lý các trường hợp đùn đẩy, sợ sai, sợ trách nhiệm khi xử lý công việc.
Trong báo cáo giải trình, Bộ Giao thông vận tải đã nêu nguyên nhân chậm trễ tiến độ do quá trình triển khai gặp một số khó khăn khách quan như đại dịch Covid-19 ảnh hưởng đến tiến độ thiết kế kỹ thuật, đặc biệt trong việc huy động chuyên gia nước ngoài.
Bộ cũng cho biết, sau hai lần mời thầu, ACV mới lựa chọn được nhà thầu có năng lực và kinh nghiệm thực hiện gói thầu thi công xây dựng và lắp đặt thiết bị công trình nhà ga hành khách. Bên cạnh đó, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư để bàn giao mặt bằng thực hiện dự án cũng gặp nhiều khó khăn do phạm vi ảnh hưởng lớn, cùng với các tác động của dịch Covid-19. Về nguyên nhân chủ quan, theo Bộ Giao thông vận tải, thời gian thi tuyển kiến trúc kéo dài làm chậm quá trình chuẩn bị đầu tư (giai đoạn 2016 - 2020) của dự án.
Chưa kể, đây là công trình rất lớn, có tính chất biểu tượng quốc gia nên khi thi tuyển, Chính phủ tổ chức lấy ý kiến cộng đồng dân cư, các hiệp hội nghề nghiệp nên thời gian thi tuyển kiến trúc kéo dài từ năm 2016 đến cuối năm 2017 mới hoàn thành.
Ngoài ra, việc mời thầu làm nhà ga hành khách lúc đầu không thành công do các nhà thầu quốc tế đánh giá thời hạn này khó bảo đảm chất lượng thi công. Đến lần mời thầu thứ 2, khi điều chỉnh thời gian thi công tăng so với kế hoạch ban đầu mới có nhà thầu trúng thầu.
Đối với một số công trình dịch vụ hàng không thuộc dự án thành phần 4 chậm triển khai, Bộ Giao thông vận tải giải trình do việc lựa chọn nhà đầu tư các công trình dịch vụ hàng không thực hiện theo luật gặp lúng túng do đây là lần đầu tiên được tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư các dịch vụ này. Đồng thời cũng phải cập nhật theo các quy định mới của pháp luật dẫn đến tiến độ dự án thành phần 4 chậm so với kế hoạch.
Việc chậm triển khai còn do một số cán bộ của đơn vị tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư là Cục Hàng không Việt Nam (thuộc Bộ Giao thông vận tải) còn ít kinh nghiệm, tâm lý sợ sai, sợ trách nhiệm khi xử lý công việc...
Đến nay, sau khi Nghị định số 115/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư có sử dụng đất được ban hành và có hiệu lực, ngày 11/10/2024, Cục Hàng không Việt Nam đã phát hành hồ sơ mời thầu nhà đầu tư; dự kiến nhà đầu tư sẽ hoàn thành các công trình dịch vụ hàng không vào quý III/2026.
