Long Biên (Hà Nội): Nhiều gói thầu lớn tiết kiệm dưới 1% cho nhà thầu “thân quen”

Theo dõi KT&TD trên

Để tìm hiểu việc thực hiện công tác đấu thầu tại quận Long Biên mà chủ yếu do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng (QLDA ĐTXD) quận Long Biên là chủ đầu tư có đảm bảo tính khách quan, minh bạch và hiệu quả hay không, phóng viên Báo điện tử Xây dựng đã có cuộc khảo sát qua nhiều gói thầu chủ yếu trong lĩnh vực xây lắp trong thời gian từ tháng 12/2022-12/2023. Quá trình tìm hiểu, chúng tôi phát hiện rất nhiều gói thầu lớn trong lĩnh vực xây lắp được giao cho một số nhà thầu “quen mặt” với quận này như Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và kinh doanh nhà Tây Hồ; Công ty Cổ phần Thiết bị kỹ thuật và phòng cháy chữa cháy (PCCC) Hoàng Long… Đặc điểm chung các gói thầu này thường xuyên tiết kiệm cho ngân sách với tỷ lệ cực thấp, chỉ “loanh quanh” dưới 1% và thường xuyên đấu 1 mình rồi trúng thầu. Có thể kể đến một số gói thầu sau đây để minh họa cho bức tranh mang tên đấu thầu tại quận Long Biên:

Ngày 16/12/2022, Ban QLDA ĐTXD quận Long Biên phê duyệt gói thầu số 15 Toàn bộ phần xây lắp và lắp đặt thiết bị (trừ thiết bị giảng dạy, học tập, công nghệ thông tin) dự án xây trường THCS ô quy hoạch C.14, tại phường Phúc Đồng cho liên danh Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và kinh doành nhà Tây Hồ - Công ty Cổ phần Thiết bị kỹ thuật và PCCC Hoàng Long, giá trúng thầu là 149.481.620.000 đồng, tiết kiệm 318.111.000 đồng, tỷ lệ là 0,21%, gói này chỉ 1 nhà thầu đấu và trúng.

Ngày 04/01/2023, Ban này giao Gói thầu số 13 Thi công chiếu sáng, viễn thông, nước sạch thuộc dự án xây dựng tuyến đường 17,5m trên địa bàn phường Ngọc Thụy, phường Thượng Thanh cho liên danh Công ty TNHH Xây dựng thương mại và viễn thông Nhật Nguyên - Công ty TNHH Xây lắp và dịch vụ thương mại Âu Nguyễn - Công ty TNHH BM Electric Việt Nam với giá 3.445.611.000 đồng, giá dự toán là 3.458.990.000 đồng, tiết kiệm ngân sách 13.379.000 đồng, tỷ lệ 0,39%. Gói này chỉ 1 nhà thầu liên danh đấu và trúng thầu.

Ngày 6/1/2023, Ban QLDA ĐTXD quận Long Biên phê duyệt gói thầu số 15, toàn bộ phần xây lắp và lắp đặt thiết bị (trừ thiết bị giảng dạy, học tập, công nghệ thông tin, cấp điện và TBA) dự án xây trường THCS ô quy hoạch B1 thuộc phường Thượng Thanh, liên danh Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và phát triển đô thị Hồng Hà – Công ty Cổ phần Thiết bị kỹ thuật và PCCC Hoàng Long. Liên danh này trúng thầu với giá 118.666.620.000 đồng, giá dự toán là 119.031.894.000 đồng, tiết kiệm 365.274.000 đồng, tỷ lệ là 0,31%. Gói này chỉ 1 nhà thầu tham gia đấu và trúng.

Ngày 31/3/2023, Ban QLDA ĐTXD quận Long Biên phê duyệt Công ty Cổ phần Công nghệ phòng cháy Thành Nam trúng gói thầu thi công lắp đặt hệ thống PCCC thuộc dự án Xây dựng trung tâm giáo dục nghề nghiệp – Giáo dục thường xuyên quận Long Biên (cơ sở 2), giá trúng thầu là 1.762.531.000 đồng, giá dự toán là 1.916.029.000 đồng, tiết kiệm 153.498.000 đồng, tỷ lệ tiết kiệm là 8,0%. Gói này có 2 nhà thầu tham dự, nhà thầu Công ty Cổ phần Xây dựng và thương mại Việt Vương bị loại do bỏ giá cao hơn. Đây là gói thầu rất hiếm có tỷ lệ tiết kiệm cho ngân sách trên 1% mà chúng tôi tìm hiểu theo phương pháp ngẫu nhiên.

Ngày 09/6/2023, Chủ tịch UBND quận Long Biên phê duyệt kết quả lựa chọn Công ty Cổ phần Xây lắp điện và thương mại An Dương trúng gói thầu số 15, Di chuyển hạ ngầm phần điện (trung thế, hạ thế, trạm biến áp) dự án xây dựng đường hành lang chân đê, chỉnh trang mái đê tuyến Hữu Đuống khu vực thuộc phường Phúc Lợi. Gói này trúng với giá 19.883.195.000 đồng, giá gói thầu là 19.983.101.000 đồng, tiết kiệm 99.906.000 đồng, tỷ lệ là 0,5%. Gói này cũng chỉ có 1 nhà thầu tham gia đấu.

Không chỉ trong xây lắp mà cả các gói thầu cung cấp thiết bị học tập cũng thường xuyên có tỷ lệ tiết kiệm rất thấp. Ví dụ như gói thầu số 15 được phê duyệt ngày 01/8/2023, Cung cấp lắp đặt thiết bị giảng dạy, học tập và công nghệ thông tin có giá dự toán được duyệt là 9.240.171.000 đồng. Gói này có 2 nhà thầu tham dự nhưng 1 nhà thầu bị loại bởi không đạt kết quả đánh giá năng lực kinh nghiệm và đánh giá kỹ thuật mặc dù bỏ giá thấp hơn, đó là Công ty TNHH Sản xuất thương mại Nguyệt Ánh II để rồi liên danh Công ty TNHH Khánh An - Công ty Cổ phần Thương mại và công nghệ HP Việt Nam trúng thầu sát giá với giá tiết kiệm gần như không có. Cụ thể, giá trúng thầu của liên danh này là 9.216.000.000 đồng, tiết kiệm chỉ 24.171.000 đồng, tỷ lệ là 0,02%.

Cách mà Công ty TNHH Sản xuất thương mại Nguyệt Ánh II bị loại cũng lạ bởi đơn vị này đã “từ chối” làm rõ bổ sung tài liệu chứng minh có hạng mục hàng hóa tương tự đáp ứng giá trị tối thiểu 70% giá trị của hạng mục hàng hóa là camera có cùng mã HS8525 trong gói thầu đang xét.

Về lý do không đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, Công ty TNHH Sản xuất thương mại Nguyệt Ánh II các sản phẩm, hàng hóa chào thầu không đáp ứng yêu cầu về thông số kỹ thuật của E-HSMT…

Ngày 26/10/2023, Ban giao gói 14 Thi công đường giao thông, cây xanh, thoát nước (giai đoạn 1) thuộc dự án xây dựng tuyến đường 13,5m trên địa bàn phường Thạch Bàn với giá 9.400.214.000 đồng cho Công ty Cổ phần Xây dựng thiết kế và thương mại Tâm An. Giá gói thầu là 9.411.092.000 đồng, tiết kiệm chỉ 10.878.000 đồng, tỷ lệ là 0,12%, gói này cũng chỉ 1 nhà thầu tham dự và trúng thầu.

Tại Gói thầu số 16, Cung cấp lắp đặt thiết bị giảng dạy, học tập và công nghệ thông tin thuộc dự án xây dựng trường trung học cơ sở tại ô quy hoạch C.14/THCS1 có giá được duyệt là 18.172.027.000 đồng, được giao cho liên danh gồm Công ty TNHH Thương mại kỹ thuật NIC – Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và nội thất Tân Phát, giá trúng thầu là 17.958.062.000 đồng, tiết kiệm 213.965.000 đồng, tỷ lệ là 1,2%. Gói này chỉ 1 nhà thầu tham gia đấu. Đứng đầu liên danh là Công ty TNHH Thương mại kỹ thuật NIC. Đây cũng là gói thầu hiếm hoi có tỷ lệ tiết kiệm trên 1%.

Ngày 6/9/2023, Ban tiếp tục giao Gói thầu số 17 Thi công hạng mục đường giao thông, thoát nước mưa, thoát nước thải thuộc dự án xây dựng tuyến đường 17,5m theo quy hoạch từ phố Đức Giang đến đường 40m và 2 tuyến đường 17m từ đường 17,5m đến hành lang chân đê Nam Đuống, phường Thượng Thanh, quận Long Biên cho Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và kinh doanh nhà Tây Hồ với giá trúng thầu là 25.377.159.000 đồng, giá gói thầu là 25.493.726.000 đồng, tiết kiệm 116.567.000 đồng, tỷ lệ là 0,42%. Gói này chỉ 1 nhà thầu tham gia đấu và trúng thầu.

Cũng trong ngày 6/9/2023, Ban này tiếp tục phê duyệt Gói thầu số 17 Toàn bộ phần xây lắp và lắp đặt thiết bị (trừ thiết bị giáo dục, giảng dạy, công nghệ thông tin) dự án Cải tạo và nâng cấp trường Tiểu học Giang Biên, phường Giang Biên cho đơn vị trúng thầu là Liên danh Công ty TNHH Đầu tư xây dựng và nội thất Phương Đông – Công ty Cổ phần Xây dựng Lâm Hoàng Anh – Công ty Cổ phần Thiết bị kỹ thuật và PCCC Hoàng Long. Liên danh này trúng thầu với giá 60.845.978.000 đồng, tiết kiệm ngân sách chỉ 170.570.000 đồng, tỷ lệ 0,3%. Gói này tiếp tục nhận được sự tham gia của 1 nhà thầu.

Đối với gói thầu Toàn bộ phần xây lắp, dự án Tu bổ tôn tạo di tích lịch sử đình Ô Cách phường Đức Giang, ngày 30/11/2023, Ban QLDA ĐTXD quận Long Biên ra quyết định hủy thầu số 463. Lý do là bởi không có E-HSDT đáp ứng yêu cầu của E-HSMT. Cụ thể, nhà thầu không có bảng kê danh mục đề xuất vật tư cho gói thầu; nhà thầu chưa có bản vẽ biện pháp thi công cho các hạng mục sau: Tường rào, bậc xuống hồ, nạo vét lòng hồ, nhà bao che, lắp đặt thiết bị. Gói này chỉ 1 liên danh là Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và thương mại AT - Công ty Cổ phần Thương mại dịch vụ và đầu tư BEN - Công ty Cổ phần Thiết bị kỹ thuật và PCCC Hoàng Long.

Đáng nói, trong liên danh trượt thầu do không đạt về lý do kỹ thuật có sự góp mặt của Công ty Cổ phần Thiết bị kỹ thuật và PCCC Hoàng Long, một đơn vị quen mặt với Ban QLDA ĐTXD quận Long Biên vì đơn vị này đã từng trúng nhiều gói thầu hàng chục, thậm chí hơn trăm tỷ với tư cách thành viên liên danh hoặc độc lập.

Điều này đặt ra vấn đề liệu 1 nhà thầu đã trúng nhiều gói thầu lớn tại quận Long Biên lại không biết hoặc không thể tư vấn cho liên danh của mình về hồ sơ tham gia đấu thầu. Hay không thể tìm cho mình các đối tác liên danh đủ điều kiện. Trong khi gói thầu này chỉ có dự toán hơn 9,3 tỷ đồng.

Theo báo cáo đánh giá E-HSDT, ở gói này, dự toán gói thầu là hơn 9,3 tỷ đồng, thấp hơn khá nhiều so với giá gói thầu là hơn 12,7 tỷ đồng. Đến nay vẫn chưa có kết quả đấu lại của gói này.

Ngày 01/12/2023, Ban này tiếp tục phê duyệt Gói thầu số 17 Toàn bộ phần xây lắp và lắp đặt thiết bị (trừ thiết bị giáo dục, công nghệ thông tin, trạm biến áp) dự án xây trường tiểu học tại số 449 Ngọc Lâm, phường Ngọc Lâm cho Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng và kinh doanh nhà Tây Hồ - Công ty Cổ phần Thiết bị kỹ thuật và PCCC Hoàng Long. Giá trúng thầu là 82.530.710.000 đồng, tiết kiệm chỉ hơn 224 triệu đồng, tỷ lệ là 0,3%.

Để tìm hiểu nguyên nhân các nội dung trên, phóng viên Báo điện tử Xây dựng đã có giấy giới thiệu đến UBND quận Long Biên nhưng chưa nhận được phản hồi từ quận này. Với mong muốn được thông tin tới bạn đọc một cách khách quan, đa chiều, đề nghị UBND quận Long Biên sớm chỉ đạo các cơ quan chức năng thông tin đến Báo điện tử Xây dựng để chúng tôi tiếp tục thông tin đến bạn đọc.

Đồng thời kiến nghị UBND quận Long Biên chỉ đạo cơ quan chức năng rà soát quá trình, quy trình, thủ tục đấu thầu các gói thầu trên địa bàn quận có đúng quy định pháp luật không, có minh bạch, khách quan không, có dấu hiệu vì lợi ích của ai đó mà cố tình làm giảm lợi ích Nhà nước hay không? Có hay không sự ưu ái để 1 số nhà thầu thường xuyên trúng thầu các gói lớn với tỷ lệ tiết kiệm rất thấp?

Theo Thạc sỹ, Luật sư Lê Hữu Linh – Chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực đấu giá, đấu thầu: Nguyên tắc của đấu thầu là tìm nhà cung cấp với chất lượng tốt nhất nhưng giá phải rẻ nhất. Pháp luật đã quy định rất rõ về những điều cấm trong đấu giá, đấu thầu nhằm hạn chế hoặc triệt tiêu sự gian lận, thông thầu, dàn xếp hướng tới giúp 1 đơn vị nào đó trúng thầu.

Việc đấu thầu, đấu giá nếu thực hiện nghiêm túc, công bằng, thực sự khách quan sẽ mang lại hiệu quả cực kỳ lớn, đó là doanh nghiệp sẽ phải tham gia cuộc chơi theo cơ chế thị trường, ai mạnh sẽ thắng, nghĩa là sự cạnh tranh khốc liệt sẽ diễn ra. Một trong những cuộc đua đó là giảm giá, nâng cao chất lượng, hình ảnh và uy tín nhằm hướng tới lợi ích cuối cùng là chủ đầu tư.

Nói vậy để thấy rằng, việc đấu thầu nghiêm túc, cạnh tranh lành mạnh sẽ mang lại lợi ích to lớn cho chủ đầu tư. Ngược lại, nếu ai đó cố tình sử dụng các “chiêu trò” trong đấu thầu để giúp 1 hoặc 1 số đơn vị trúng thầu theo ý chí chủ quan, giảm sự cạnh tranh lành mạnh, giảm lợi ích Nhà nước, hướng tới lợi ích cá nhân, lợi ích nhóm là vi phạm pháp luật, cần phải nghiêm trị để tạo sân chơi công bằng, lành mạnh cho doanh nghiệp.