Không gian và trải nghiệm thị giác – Lợi thế cạnh tranh mới của ngành F&B
Trong bối cảnh thị trường thực phẩm và đồ uống (F&B) tại Việt Nam ngày càng trở nên đa dạng và cạnh tranh gay gắt, cuộc chiến giành lấy sự chú ý và lòng trung thành của khách hàng không còn chỉ nằm ở chất lượng của món ăn hay hương vị của ly đồ uống.
Một yếu tố vô hình nhưng ngày càng mang tính quyết định, thậm chí trở thành điều kiện tiên quyết, chính là khả năng chinh phục thực khách ngay từ cái nhìn đầu tiên. Xu hướng "ăn bằng mắt" đang định hình lại toàn bộ cách các thương hiệu F&B tiếp cận thị trường, khai sinh ra một mô hình kinh doanh đầy sáng tạo và hấp dẫn mang tên cà phê "nàng thơ". Đây không chỉ là một trào lưu nhất thời, mà là một chiến lược kinh doanh thông minh, khai thác tối đa yếu tố trải nghiệm để nâng cao doanh thu và tạo dựng vị thế vững chắc.
Trải nghiệm thị giác lên ngôi: Giải mã mô hình kinh doanh “Nàng thơ”
Khái niệm cà phê "nàng thơ" dùng để chỉ những quán cà phê sở hữu một không gian được đầu tư kỹ lưỡng về mặt thẩm mỹ, mang đậm tính nghệ thuật, lãng mạn và đặc biệt là rất dễ dàng để trở thành một phông nền "sống ảo" hoàn hảo. Các quán cà phê này không chỉ đơn thuần là nơi bán cà phê, mà còn tập trung vào việc xây dựng và mang đến một trải nghiệm thị giác độc đáo, nơi khách hàng có thể thỏa sức chụp ảnh, sáng tạo nội dung cho các trang mạng xã hội và ghi lại những khoảnh khắc đẹp của mình.

Mô hình kinh doanh này đặc biệt chú trọng đến việc tạo dựng một không gian có sự đồng bộ và nhất quán, từ cách bài trí tổng thể, việc lựa chọn các gam màu chủ đạo, cách sắp đặt ánh sáng cho đến từng vật dụng trang trí nhỏ nhất như những bình hoa tươi, những bức tranh nghệ thuật hay việc thiết kế quán theo một chủ đề đặc trưng. Tất cả những chi tiết này đều cùng nhau hướng tới một mục tiêu chung: biến quán cà phê thành một "thiên đường sống ảo", một điểm đến có khả năng kích thích khách hàng không chỉ ghé thăm một lần mà còn muốn kéo dài thời gian ở lại và tăng khả năng quay trở lại trong những lần sau. Cả các chuỗi quán cà phê lớn lẫn nhiều thương hiệu nhỏ lẻ đều đã nhanh chóng nhận thấy sức hút to lớn từ hình thức kinh doanh này. Việc đầu tư mạnh mẽ vào thiết kế và trải nghiệm không gian nhằm một mục đích rất rõ ràng: họ không chỉ bán đồ uống, mà còn bán cả một trải nghiệm, tạo ra những giá trị gia tăng và sự khác biệt rõ rệt trong một thị trường vốn có tính cạnh tranh rất cao.
Mô hình “bán không gian”: Góc nhìn từ bên trong về lợi thế cạnh tranh và doanh thu
Chia sẻ về mô hình kinh doanh của mình, chủ một quán cà phê tại phường Xuân Đỉnh, Hà Nội, cho biết: "Mô hình cà phê 'nàng thơ' đã được chúng tôi định hướng ngay từ những ngày đầu thành lập. Bởi vì chúng tôi nhận thấy rằng, mô hình này không chỉ mang lại một trải nghiệm uống cà phê đơn thuần, mà nó còn đáp ứng được một nhu cầu rất lớn của giới trẻ hiện nay, đó là nhu cầu check-in và 'sống ảo'". Theo chủ quán này, việc sở hữu một thiết kế bắt mắt, một không gian độc đáo đã tạo ra một lợi thế cạnh tranh rất rõ rệt trên thị trường. Nhờ vào yếu tố này, lượng khách hàng đến với quán đã tăng lên một cách đáng kể, đặc biệt là vào các dịp cuối tuần và các mùa lễ hội, từ đó đã giúp thúc đẩy doanh thu vượt xa so với những kỳ vọng ban đầu.

"Tôi tin rằng xu hướng này sẽ còn tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn nữa, bởi vì giới trẻ ngày nay không chỉ đơn thuần tiêu dùng sản phẩm, mà họ còn tích cực săn tìm những trải nghiệm độc đáo và có giá trị. Quán cà phê giờ đây không còn chỉ là một nơi để uống nước, mà đã trở thành một 'điểm đến' văn hóa, một không gian để thể hiện phong cách sống. Điều này cũng giúp cho thương hiệu có thể nhanh chóng được lan tỏa một cách tự nhiên thông qua các trang mạng xã hội. Đây là một cơ hội kinh doanh rất lớn, nhưng nó cũng đòi hỏi các chủ đầu tư phải có sự đầu tư một cách bài bản và nghiêm túc vào cả khâu thiết kế lẫn chất lượng dịch vụ để có thể giữ chân được khách hàng," chủ quán trên nhận định.
Hướng tới hệ sinh thái trải nghiệm: Chuyên gia lý giải chiến lược bán hàng hiện đại
Theo các chuyên gia trong ngành F&B, sự trỗi dậy của mô hình cà phê "nàng thơ" là một biểu hiện rất rõ nét cho thấy sự chuyển dịch trong cách thức kinh doanh ẩm thực ở thời điểm hiện tại. Thay vì chỉ tập trung vào sản phẩm một cách đơn thuần, các quán cà phê ngày nay đang ngày càng chú trọng hơn tới việc xây dựng cả một hệ sinh thái trải nghiệm toàn diện, nhằm mang lại những giá trị về mặt cảm xúc cho khách hàng. Thị trường cà phê đang dần bước vào một giai đoạn bão hòa về các sản phẩm truyền thống, do đó các mô hình kinh doanh mới lạ như cà phê "nàng thơ" đã tạo ra một sự khác biệt rất lớn. Việc đầu tư vào không gian và trải nghiệm của khách hàng không chỉ giúp tăng khả năng giữ chân những khách hàng cũ mà còn giúp mở rộng đối tượng khách hàng, đặc biệt là nhóm khách hàng trẻ tuổi, những người rất quan tâm đến yếu tố thẩm mỹ và sự sáng tạo.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng, việc phát triển mô hình kinh doanh này cần phải đảm bảo được sự cân bằng hài hòa giữa yếu tố hình thức và chất lượng của sản phẩm cốt lõi. Nếu một quán cà phê chỉ tập trung vào việc trang trí thật đẹp mắt mà lại bỏ qua chất lượng của đồ uống và dịch vụ, quán sẽ khó có thể giữ chân được khách hàng một cách lâu dài. Khách hàng có thể sẽ chỉ đến một lần để chụp ảnh, check-in, nhưng sẽ không có lý do để quay trở lại. Bên cạnh đó, việc đầu tư quá lớn cho không gian cũng đòi hỏi các chủ đầu tư phải có một chiến lược tài chính rõ ràng và bài bản để có thể đảm bảo được lợi nhuận ổn định và bền vững.
Từ góc độ kinh tế, mô hình cà phê "nàng thơ" đang mở ra rất nhiều cơ hội hấp dẫn cho các doanh nghiệp trong ngành F&B. Đó là một cách hiệu quả để có thể tạo ra sự khác biệt, khai thác tối đa giá trị từ không gian và trải nghiệm để có thể tăng thêm các nguồn thu, mở rộng tệp khách hàng và nâng cao sức cạnh tranh của mình trên thị trường. Với sự đầu tư một cách bài bản, sự sáng tạo không ngừng và một năng lực quản lý hiệu quả, đây chắc chắn sẽ là một hướng đi đầy tiềm năng, có thể giúp các doanh nghiệp phát triển một cách bền vững trong một thị trường ngày càng cạnh tranh khốc liệt. Cuộc đua trong tương lai sẽ không chỉ còn là cuộc đua về sản phẩm, mà còn là cuộc đua về sự sáng tạo trong việc tạo ra những trải nghiệm độc đáo và đáng nhớ cho khách hàng.
Bảo An