Dự báo: Doanh nghiệp xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đối diện tăng trưởng âm
Doanh nghiệp xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đang cùng lúc đối mặt với những khó khăn chưa từng có khi lâm vào tình trạng khan hiếm đơn hàng, đối mặt với các rào cản thương mại...
Theo số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan, trong tháng 6/2023, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 1,1 tỷ USD, tăng 3,7% so với tháng 5/2023, nhưng giảm 23,3% so với tháng 6/2022.
Tính chung 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt 6,1 tỷ USD, giảm 28,3% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, xuất khẩu sản phẩm gỗ đạt 4,1 tỷ USD, giảm 32,4% so với cùng kỳ năm 2022.
Trong đó, xuất khẩu tới thị trường Hoa Kỳ chiếm 54% tổng trị giá xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ, đạt 3,3 tỷ USD, giảm 33% so với cùng kỳ năm 2022.
Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ tới Hoa Kỳ giảm mạnh khiến ngành gỗ khó đạt được mục tiêu đạt 18 tỷ USD trong năm 2023.
Xuất khẩu gỗ, sản phẩm gỗ gặp nhiều khó khăn
Kinh tế thế giới vẫn đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức khiến đơn đặt hàng của ngành gỗ giảm, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ của Việt Nam tới các thị trường chính trong nửa đầu năm 2023 đều giảm mạnh.
Ngoài ra, doanh nghiệp xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ còn phải đối mặt với các quy định, yêu cầu mới từ thị trường Liên minh châu Âu (EU)... Do vậy, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ trong những tháng cuối năm sẽ tiếp tục gặp nhiều khó khăn.
Nhận định về bức tranh xuất khẩu, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam Đỗ Xuân Lập cho biết: Mặc dù xuất khẩu gỗ giảm mạnh trong nửa đầu năm 2023 nhưng vẫn có nhóm hàng tăng trưởng. Đơn cử như mặt hàng ván sợi có kim ngạch xuất khẩu sang Ấn Độ đạt gần 32 triệu USD, tăng 3 lần so với cùng kỳ năm ngoái.
Hay mặt hàng dăm gỗ, nửa đầu năm 2023, xuất khẩu đạt kim ngạch hơn 1 tỷ USD, tăng 3% so với cùng kỳ năm 2022. Trung Quốc và Nhật Bản vẫn là 2 thị trường chính tiêu thụ dăm gỗ xuất khẩu từ Việt Nam, trong đó, xuất khẩu sang Trung Quốc chiếm trên 70%.
Báo cáo phân tích của Công ty CP Chứng khoán VNDIRECT cho thấy: Hiện Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh chính của Việt Nam tại thị trường Mỹ. Hai quốc gia đang có thị phần tại Mỹ ngang nhau, ở mức 31%. Dự báo các công ty ngành gỗ và sản phẩm gỗ có tỷ trọng xuất khẩu sang Mỹ cao sẽ gặp khó khăn trong nửa cuối năm 2023.
Dù Việt Nam nằm trong Top 5 quốc gia xuất khẩu đồ gỗ lớn nhất thế giới nhưng cũng mới chỉ xuất khẩu trên 16 tỷ USD/năm. Thêm vào đó, thời gian qua, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu các thị trường truyền thống như Mỹ, EU, Hàn Quốc, Nhật Bản...., còn các thị trường tiềm năng khác vẫn đang bỏ ngỏ.
Cần mở rộng thị trường xuất khẩu
Để đạt mục tiêu xuất khẩu lâm sản và gỗ đạt 18 tỷ USD như kế hoạch đề ra, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam khuyến cáo các DN cần tìm hướng đi riêng biệt, đổi mới mẫu mã sản phẩm, tăng cường sản phẩm đồ gỗ theo nhu cầu thị trường, đồng thời phát triển thị trường ngách để duy trì tăng trưởng.
“Các DN cần chủ động tìm kiếm mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh, trong đó tập trung vào tiêu chí giá sản phẩm phải tốt; sản phẩm phải phù hợp với thị hiếu; sản phẩm phải đạt chất lượng và có chính sách hậu mãi tốt. Cùng với đó, đẩy mạnh sản xuất sản phẩm sử dụng nguồn nguyên liệu trong nước để giảm giá thành, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm” - ông Đỗ Xuân Lập khuyến cáo.
Để tăng giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản trong thời gian tới, ông Đỗ Xuân Lập kiến nghị Chính phủ sớm cho phép hình thành những trung tâm triển lãm có tầm khu vực và quốc tế đặc biệt để thúc đẩy quảng bá thương mại sản phẩm.
Các bộ, ngành hỗ trợ ngành chế biến, xuất khẩu gỗ và lâm sản tổ chức các hội chợ quốc tế trong nước để thu hút, quảng bá sản phẩm. Các tham tán thương mại thường xuyên phối hợp với các hiệp hội ngành hàng, DN hỗ trợ cho việc cung cấp thông tin về các chính sách, thị trường tại các quốc gia, thị trường quan trọng.
Bên cạnh đó, các bộ, ngành và địa phương ưu tiên hỗ trợ các DN ngành gỗ và chế biến lâm sản xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường thông qua việc đàm phán, ký kết các hiệp định thương mại với các nước khu vực Trung Đông, Nam Mỹ...
Nói về giải pháp thúc đẩy sản xuất, xuất khẩu gỗ và lâm sản, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Quốc Trị thông tin, Bộ đã chỉ đạo ngành Lâm nghiệp tiếp tục tổ chức thực hiện hiệu quả giải pháp phát triển bền vững ngành công nghiệp chế biến gỗ và lâm sản ngoài gỗ. Song song đó, phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc ngăn chặn tình trạng gian lận thương mại, kiểm soát chặt chẽ gỗ nhập khẩu từ các nước có nhiều rủi ro.
Đặc biệt là bám sát, xây dựng kịch bản điều hành về xuất, nhập khẩu, bảo đảm mục tiêu đề ra năm 2023; tiếp tục phối hợp các đơn vị, Hiệp hội Gỗ và Lâm sản phát triển thị trường xuất khẩu lâm sản phù hợp với luật pháp quốc tế.
Hiện Việt Nam xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ sang hơn 140 quốc gia. Cùng với sự nỗ lực từ phía các cơ quan chức năng, về phía các doanh nghiệp phải chuẩn bị sẵn sàng khi thị trường ấm lên. Đây cũng là giai đoạn doanh nghiệp cần nhìn lại để tái cơ cấu sau nhiều năm phát triển và tăng trưởng nóng. Đáng nói, hiện nay có tình trạng doanh nghiệp chủ yếu gia công và xuất khẩu qua các nhà buôn lớn mà chưa có được thương hiệu riêng, vì vậy, doanh nghiệp cần thiết phải đầu tư xây dựng thương hiệu để đi đường dài./.
Dương Định (T/H)
