Các thương hiệu trà sữa Việt có đang lép vế trước "ông lớn" nước ngoài?
Cuộc chiến ngầm trên thị trường trà sữa Việt Nam đang diễn ra ngày một gay gắt. Một bên là các thương hiệu ngoại với tiềm lực tài chính mạnh, chiến lược marketing bài bản và mô hình kinh doanh đã được kiểm chứng trên trường quốc tế.
Bên kia là những thương hiệu nội địa vừa muốn giữ bản sắc Việt, vừa cố gắng theo kịp xu hướng toàn cầu. Liệu các thương hiệu trà sữa Việt có thực sự đang lép vế trước các "ông lớn" nước ngoài không?
Nhìn vào cảnh tượng các trung tâm thương mại và khu phố sầm uất tại Hà Nội hay Thành phố Hồ Chí Minh, không khó để bắt gặp hình ảnh khách hàng xếp hàng dài trước các cửa hàng của những thương hiệu trà sữa quốc tế như The Alley, Tiger Sugar, Gong Cha, Yi He Tang hay Koi Thé. Sức hút của các thương hiệu ngoại đến từ nhiều yếu tố: thương hiệu được xây dựng chuyên nghiệp, chuỗi cung ứng ổn định và đặc biệt là khả năng tạo ra những trải nghiệm độc đáo cho người tiêu dùng. Chưa kể, các thương hiệu này thường xuyên cho ra mắt sản phẩm mới, theo sát xu hướng trên thị trường quốc tế.
Tuy nhiên, điều này không có nghĩa các thương hiệu trà sữa Việt Nam đang phải chịu thất thế hoàn toàn. Trong vài năm trở lại đây, nhiều chuỗi trà sữa nội địa đã và đang khẳng định được vị thế của mình. TocoToco, Phúc Long hay The Coffee House với dòng trà sữa đặc trưng của mình đang là những cái tên không thể bỏ qua khi nhắc đến thị trường trà sữa Việt Nam.

Phúc Long là một minh chứng rõ nét cho sự thành công của thương hiệu nội địa. Từ một cửa hàng nhỏ tại Thành phố Hồ Chí Minh, Phúc Long đã phát triển thành chuỗi với hàng trăm cửa hàng trên cả nước. Điểm mạnh của Phúc Long đến từ việc xây dựng được thương hiệu gắn liền với trà Việt Nam chất lượng cao, kết hợp với không gian cửa hàng hiện đại và dịch vụ chuyên nghiệp. Thương hiệu này cũng đã thành công trong việc mở rộng danh mục sản phẩm, không chỉ dừng lại ở trà sữa mà còn phát triển các dòng đồ uống khác, đáp ứng nhu cầu đa dạng của người tiêu dùng.
TocoToco cũng là một thương hiệu Việt thành công với chiến lược bản địa hóa rõ rệt. Thay vì cạnh tranh trực tiếp với các thương hiệu ngoại về concept hay phong cách, TocoToco chọn con đường riêng khi chú trọng vào việc phát triển các sản phẩm mang hương vị đặc trưng của Việt Nam như trà sữa vị sen, vị nhãn hay các loại topping từ trái cây nhiệt đới. Chiến lược này giúp TocoToco tạo được sự khác biệt và thu hút được một lượng khách hàng trung thành.
Mặc dù vậy, không thể phủ nhận rằng các thương hiệu nội địa vẫn phải đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những hạn chế lớn nhất là vấn đề về quy mô và tính đồng nhất. Nhiều thương hiệu Việt chưa xây dựng được hệ thống quản lý chất lượng đồng bộ, dẫn đến tình trạng chất lượng sản phẩm không ổn định giữa các cửa hàng trong cùng một chuỗi. Điều này tạo ra khoảng cách không nhỏ so với các thương hiệu quốc tế, nơi mà tính nhất quán được coi là yếu tố sống còn.
Ngoài ra, công tác marketing của các thương hiệu nội địa cũng chưa thực sự chuyên nghiệp và bài bản như các đối thủ ngoại. Trong khi các thương hiệu quốc tế đầu tư mạnh vào quảng cáo, xây dựng hình ảnh và tạo dựng trải nghiệm khách hàng, nhiều thương hiệu Việt vẫn còn e dè trong khoản chi tiêu này. Điều này dẫn đến việc nhận diện thương hiệu của họ chưa đủ mạnh để cạnh tranh với các "ông lớn" ngoại.

Mặt khác, thị trường trà sữa Việt Nam vẫn còn nhiều dư địa phát triển. Theo các nghiên cứu thị trường, độ phủ của trà sữa tại Việt Nam vẫn còn thấp so với các nước trong khu vực như Đài Loan, Thái Lan hay Singapore. Điều này có nghĩa là cơ hội vẫn rộng mở cho cả thương hiệu nội địa lẫn quốc tế. Đây chính là lúc các thương hiệu Việt cần đẩy mạnh đầu tư, cải tiến sản phẩm và nâng cao chất lượng dịch vụ để không bị bỏ lại phía sau.
Một điểm sáng đáng ghi nhận là nhiều thương hiệu trà sữa Việt đang có những bước đi chiến lược để nâng cao vị thế cạnh tranh của mình. Họ bắt đầu chú trọng hơn vào trải nghiệm khách hàng, từ không gian cửa hàng đến chất lượng phục vụ. Đồng thời, việc ứng dụng công nghệ vào hoạt động kinh doanh cũng được đẩy mạnh, từ hệ thống đặt hàng online đến các chương trình khách hàng thân thiết trên nền tảng di động.
Sự khác biệt về văn hóa tiêu dùng cũng là một yếu tố giúp các thương hiệu nội địa có thể tạo dựng chỗ đứng riêng. Người tiêu dùng Việt Nam có xu hướng ưa chuộng những hương vị quen thuộc, gần gũi với khẩu vị địa phương. Đây chính là cơ hội cho các thương hiệu nội địa phát triển những sản phẩm đặc trưng, khác biệt so với các công thức chuẩn quốc tế của các thương hiệu ngoại.
Thêm vào đó, cuộc cạnh tranh giữa các thương hiệu trà sữa nội địa và quốc tế không hẳn là một cuộc đấu một mất một còn. Thực tế, sự hiện diện của các thương hiệu quốc tế đã góp phần nâng cao chuẩn mực ngành, buộc các thương hiệu nội địa phải không ngừng cải tiến và nâng cao chất lượng. Từ đó, người tiêu dùng Việt Nam có thêm nhiều lựa chọn chất lượng cao hơn.
Mặc dù còn nhiều thách thức phía trước, nhưng với lợi thế am hiểu thị trường và khả năng thích nghi nhanh, các thương hiệu trà sữa Việt hoàn toàn có thể giữ vững và mở rộng thị phần của mình trong cuộc cạnh tranh với các "ông lớn" ngoại. Điều quan trọng là họ cần có chiến lược phát triển bền vững, không ngừng đổi mới sản phẩm và nâng cao trải nghiệm khách hàng. Bởi lẽ, trong thị trường năng động như trà sữa, chỉ những thương hiệu biết lắng nghe và đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng mới có thể tồn tại và phát triển trong dài hạn.
Tiến Hoàng