Bộ Công Thương khẳng định không có chuyện “quay xe” trong chính sách mua bán điện mái nhà

Theo dõi KT&TD trên

Lý do đề xuất giá mua điện dư là 671 đồng/kWh

Sáng 14/7, Bộ Công Thương cho biết đã có báo cáo giải trình làm rõ ý kiến gửi Phó Thủ tướng Chính phủ. Trong đó nêu rõ, trước hết, để khuyến khích phát triển nguồn điện sạch, Bộ Công Thương nghiên cứu thí điểm việc sản xuất điện dư không dùng hết thì được bán lên lưới điện quốc gia không quá 10% tổng công suất.

Cùng với đó, trên cơ sở ý kiến của EVN, Bộ Công Thương đã đề xuất xây dựng cơ chế về xác định điện dư không dùng hết được bán lên lưới điện quốc gia theo 3 phương án:

Phương án 1: Điện mặt trời tự sản, tự tiêu sẽ bị khống chế công suất phát điện dư lên lưới điện quốc gia không quá 10% công suất lắp đặt, việc này có thể thực hiện bằng giải pháp lắp đặt bổ sung thiết bị điều khiển công suất phát (Limit export).

Phương án 2: Điện mặt trời tự sản, tự tiêu được thanh toán 10% sản lượng điện trên tổng sản lượng điện dư phát lên lưới điện quốc gia được ghi nhận bởi hệ thống đo đếm điện năng mua bán với khách hàng.

Phương án 3: Điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu được thanh toán 10% sản lượng trên tổng sản lượng điện khách hàng mua từ lưới điện quốc gia được ghi nhận bởi hệ thống đo đếm điện năng mua bán với khách hàng.

Về căn cứ của việc đề xuất nêu trên, theo Bộ Công Thương, thực hiện phương án 1 sẽ bám sát ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà. Tuy nhiên, việc lắp đặt thêm thiết bị Limit export sẽ làm tăng chi phí đầu tư của người sử dụng điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu. Điều này sẽ làm hạn chế khuyến khích đầu tư, đồng thời phát sinh thêm việc nghiệm thu, theo dõi, giám sát cài đặt, vận hành thiết bị này theo đúng quy định.

Đối với việc áp dụng phương án 2, Bộ Công Thương đánh giá "đơn giản trong thực hiện, tiết kiệm chi phí đầu tư của người sử dụng hơn Phương án 1".

Phương án 3 cũng được nhìn nhận là "đơn giản trong thực hiện, tiết kiệm chi phí đầu tư của người sử dụng". Tuy nhiên, Phương án 3 có sản lượng điện dư được thanh toán nhiều hơn Phương án 2.

"Sau khi nghiên cứu kỹ lưỡng, để bảo đảm tính khuyến khích, đơn giản trong thực hiện, tiết kiệm chi phí đầu tư nhưng vẫn đảm bảo không xảy ra tiêu cực và lãng phí nguồn lực xã hội, Bộ Công Thương đề xuất thực hiện theo phương án 2", Bộ Công Thương khẳng định.

Đối với việc xác định giá mua bán điện dư, Bộ Công Thương cũng đề xuất 3 phương án thực hiện, cụ thể:

Phương án 1: Áp dụng bằng bình quân giá điện năng theo chi phí tránh được hàng năm do Bộ Công Thương ban hành.

Phương án 2: Lấy bằng giá biên thị trường điện (SMP) từng giờ (không bao gồm giá CAN) và trừ đi chi phí phân phối trên 1 kWh. Lý do phải loại trừ chi phí phân phối như sau: EVN đã đầu tư lưới phân phối để cấp điện cho khách hàng.

Phương án 3: Hiện nay không có phương pháp nào phù hợp để xây dựng một giá mua điện dư, do đó không có đủ lý luận để lấy giá mua điện dư phát lên lưới điện quốc gia theo phương án 1 hay phương án 2. Để đơn giản trong thực hiện, đề xuất trước mắt tạm áp dụng giá mua điện dư phát lên lưới từ 600 đến 700 đồng/kWh. Giá này sẽ được xem xét, điều chỉnh (nếu có) hàng năm để đảm bảo khuyến khích phù hợp với từng thời kỳ phát triển của hệ thống điện quốc gia.

Sau khi xem xét đánh giá, Bộ Công Thương cho rằng: Với tính toán theo số liệu của năm 2023, cả 3 phương án đều cho kết quả tương đương nhau, xấp xỉ từ 600 đến 700 đồng/kWh.

Tuy nhiên, phương án 3 có tính đơn giản, dễ thực hiện và tiết kiệm được chi phí đầu tư của EVN nên đề xuất thực hiện theo phương án 3, với giá đề xuất là 671 đồng/kWh (theo EVN tính toán chi phí tránh được bình quân năm 2023). Giá này sẽ được xem xét, điều chỉnh (nếu có) hàng năm để đảm bảo khuyến khích phù hợp với từng thời kỳ phát triển của hệ thống điện quốc gia.

Trước đó, theo tính toán của EVN, giá biên thị trường điện (SMP) bình quân năm 2023 là 1.091,9 đồng/kWh. Trong khi chi phí khâu phân phối năm 2023 là 263,87 đồng/kWh (theo báo cáo của EVN gửi Bộ Công Thương tại Văn bản số 2766 ngày 20/5/2024). Cùng với đó, giá điện năng theo chi phí tránh được năm 2023 cũng được ban hành tại Quyết định 1028 năm 2023 của Bộ Công Thương. Theo đó, giá điện năng theo chi phí tránh được bình quân năm 2023 là 671 đồng/kWh.

Không có chuyện "quay xe" chính sách như dư luận phản ánh

Cũng tại dự thảo báo cáo gửi Phó Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương nêu rõ ý kiến về quan điểm EVN chịu trách nhiệm mua sản lượng điện dư và bảo đảm an toàn vận hành hệ thống điện, bảo đảm sự hài hòa và khuyến khích phát triển cơ chế này; đồng thời, phối hợp với các bộ, cơ quan liên quan, nghiên cứu các giải pháp, thiết kế điều kiện cần thiết để không xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lãng phí nguồn lực xã hội.

Về vấn đề này, Bộ Công Thương nêu ý kiến cho biết: Tại cuộc họp, lãnh đạo EVN thống nhất thực hiện theo ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, mua sản lượng điện dư của điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu phát vào hệ thống điện quốc gia. Các giải pháp, thiết kế điều kiện cần thiết để không xảy ra tiêu cực, tham nhũng, lãng phí nguồn lực xã hội đã được quy định tại các điều khoản của Dự thảo Nghị định.

Đối với ý kiến Bộ Tư pháp chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan bảo đảm tính pháp lý của Nghị định và các quy định hiện hành, trong đó có Quy hoạch điện VIII, Bộ Công Thương cho biết: Tại cuộc họp, đại diện Bộ Tư pháp cho rằng Nghị định cần thẩm định trong trường hợp Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà thống nhất phương án đề xuất của Bộ Công Thương. Việc mua bán điện dư trên hệ thống điện quốc gia là chưa phù hợp với Quy hoạch điện VIII.

Trên cơ sở tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà và ý kiến của Bộ Tư pháp, EVN, Bộ Công Thương hoàn thiện Dự thảo nghị định theo các phương án đã đề xuất nêu trên (bổ sung tại khoản 7 Điều 8 Dự thảo).

Dẫn một loạt chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ thời gian qua, Bộ Công Thương cho biết đã và đang tuân thủ nghiêm sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Chính phủ về việc xây dựng dự thảo nghị định điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu trên tinh thần bảo đảm tính khuyến khích, đơn giản trong thực hiện, tiết kiệm chi phí đầu tư nhưng vẫn đảm bảo không xảy ra tiêu cực và lãng phí nguồn lực xã hội.

"Vì vậy, những ngày qua, dư luận cho rằng, Bộ Công Thương không nhất quán trong việc ban hành, xây dựng cơ chế, chính sách trong vấn đề này là hoàn toàn không chính xác", Bộ Công Thương khẳng định.

H.A