Mỗi sản phẩm OCOP là một đại sứ du lịch bản địa
Cứ mỗi bước chân du khách đặt lên một miền quê Việt, đâu đó trong hành trang họ mang về sẽ có một sản phẩm OCOP (One Commune One Product - Mỗi xã một sản phẩm).
Đó có thể là gói trà Shan tuyết vùng cao Hà Giang, chai mật ong rừng U Minh, hay chiếc nón lá Huế tinh xảo. Mỗi món quà đều chứa đựng câu chuyện văn hóa, trở thành người đại sứ thầm lặng cho vùng đất đã sinh ra nó.

Giá trị của OCOP không dừng lại ở một món hàng lưu niệm đơn thuần. Đằng sau mỗi sản phẩm là cả một hành trình kết nối giữa người nông dân, nghệ nhân địa phương với du khách thập phương. Khi cầm trên tay chai rượu cần của người Thái ở Tây Bắc, du khách không chỉ mua một thức uống truyền thống mà còn mang về một phần linh hồn của những buổi hội làng, của những câu chuyện được kể bên bếp lửa trong những ngôi nhà sàn giữa núi rừng Tây Bắc hùng vĩ.
Tiếng vọng từ làng nghề truyền thống đến những điểm đến du lịch hiện đại được gói ghém trong từng sản phẩm OCOP. Làng gốm Bát Tràng, với những sản phẩm gốm sứ tinh xảo, không chỉ thu hút du khách đến thăm quan mà còn lan tỏa hình ảnh văn hóa Việt ra thế giới thông qua những món quà lưu niệm. Mỗi chiếc bát, chiếc đĩa được tạo nên từ đôi bàn tay khéo léo của người thợ gốm là một đại sứ văn hóa, kể câu chuyện về một làng nghề có lịch sử hàng trăm năm bên dòng sông Hồng.
Du lịch trải nghiệm đang trở thành xu hướng, và OCOP chính là chìa khóa để khai thác hiệu quả xu hướng này. Du khách không còn thỏa mãn với việc tham quan, chụp ảnh rồi rời đi. Họ muốn được trải nghiệm, được tận mắt chứng kiến và tham gia vào quá trình làm ra các sản phẩm địa phương. Từ việc học cách ủ rượu cần với người Tây Nguyên, đến trải nghiệm dệt vải thổ cẩm cùng phụ nữ H'Mông, hay tham gia thu hoạch sen ở đồng bằng sông Cửu Long - tất cả đều tạo nên những trải nghiệm khó quên và kết nối sâu sắc giữa du khách với cộng đồng địa phương.
Mỗi sản phẩm OCOP còn là đại diện cho nỗ lực bảo tồn bản sắc văn hóa địa phương trong thời đại toàn cầu hóa. Trong khi thế giới ngày càng phẳng và đồng nhất, những sản phẩm này là minh chứng cho sự độc đáo, cho những giá trị không thể sao chép. Đó là những bí quyết được truyền miệng qua nhiều thế hệ, là kỹ thuật chế biến đặc trưng của từng vùng miền, là nguyên liệu chỉ có thể tìm thấy ở một góc núi, một thung lũng hay một dòng sông cụ thể nào đó trên dải đất hình chữ S.
Chương trình OCOP không chỉ góp phần nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn mà còn tạo nên sức hấp dẫn cho điểm đến du lịch. Khi đến Phú Quốc, du khách không chỉ tắm biển, ngắm hoàng hôn mà còn có thể thưởng thức nước mắm truyền thống, mua hạt tiêu rừng để làm quà. Hay khi khám phá Đà Lạt, họ không chỉ ngắm hoa, thưởng ngoạn khí hậu mát mẻ mà còn có thể mang về những gói cà phê Arabica thơm ngon, những lọ mứt dâu tây đậm đà hương vị cao nguyên.

Trong thời đại số, các sản phẩm OCOP đang dần vượt qua giới hạn địa lý để tiếp cận với khách hàng toàn cầu. Những câu chuyện về nguồn gốc, quy trình sản xuất, giá trị văn hóa đều được chia sẻ rộng rãi trên các nền tảng thương mại điện tử, mạng xã hội. Một khách du lịch Nhật Bản có thể thưởng thức trà Shan tuyết Hà Giang tại Tokyo sau khi đã trở về từ chuyến du lịch Việt Nam, và chia sẻ trải nghiệm này với bạn bè, tạo nên hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ cho du lịch Việt Nam.
Sức mạnh của sản phẩm OCOP trong phát triển du lịch còn nằm ở khả năng kết nối các điểm đến thành một hành trình trọn vẹn. Du khách có thể theo chân những sản phẩm này để khám phá nhiều vùng miền khác nhau của Việt Nam, từ cao nguyên đá Hà Giang với trà Shan tuyết, xuống miền Trung với mắm Phú Yên, rồi về miền Tây với các sản phẩm từ dừa Bến Tre. Mỗi điểm dừng chân là một trải nghiệm văn hóa độc đáo, một câu chuyện mới về con người và thiên nhiên Việt Nam.
Mối quan hệ giữa OCOP và du lịch là mối quan hệ cộng sinh. Du lịch giúp quảng bá sản phẩm OCOP ra thị trường rộng lớn hơn, trong khi các sản phẩm OCOP làm phong phú trải nghiệm du lịch, tạo nên sức hút đặc trưng cho điểm đến. Đây chính là hướng phát triển bền vững mà nhiều địa phương đang hướng tới.
Trong tương lai, khi du lịch Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng với du lịch thế giới, những sản phẩm OCOP sẽ càng khẳng định vai trò là đại sứ văn hóa, đại sứ du lịch bản địa. Chúng không chỉ là món quà lưu niệm mà còn là cầu nối văn hóa, là lời mời gọi du khách quay trở lại với vùng đất mà họ đã từng đặt chân đến. Mỗi sản phẩm OCOP chính là một mảnh ghép trong bức tranh du lịch đa sắc màu của Việt Nam, góp phần tạo nên diện mạo riêng biệt, không thể nhầm lẫn của du lịch nước nhà trên bản đồ du lịch thế giới.
Tiến Hoàng