Đề xuất bỏ vân tay trên bề mặt thẻ căn cước để bảo đảm tính bảo mật
Dự thảo luật Căn cước công dân (sửa đổi) bỏ vân tay trên bề mặt thẻ căn cước (được lưu trữ trong bộ phận lưu trữ) để bảo đảm tính bảo mật trong quá trình sử dụng thẻ; bỏ thông tin “quê quán”, sửa đổi “số thẻ căn cước công dân” thành “số định danh cá nhân”...
Sáng 28/8, tại hội nghị Đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách lần thứ 4 cho ý kiến về một số vấn đề lớn còn ý kiến khác nhau về dự án Luật Căn cước công dân (sửa đổi), nhiều đại biểu quan tâm thảo luận liên quan đến tên gọi và các thông tin thay đổi trên thẻ căn cước.
Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số nội dung lớn, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Lê Tấn Tới cho biể, về thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (Điều 10 dự thảo Luật Chính phủ trình) và thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước (Điều 16 dự thảo Luật Chính phủ trình), có ý kiến băn khoăn về cơ sở để thực hiện và tính bảo mật đối với thông tin quy định tại 2 điều này.
Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho hay, qua đánh giá và nghiên cứu kỹ lưỡng, tại Điều 10 dự thảo Luật Chính phủ trình chỉ quy định cập nhật các thông tin trong thực tế quản lý đã rõ, được sử dụng thường xuyên để phục vụ công tác quản lý nhà nước về an ninh, trật tự, phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết thủ tục hành chính, trực tiếp phục vụ cho việc ứng dụng tiện ích của thẻ căn cước, căn cước điện tử, kết nối, chia sẻ, chứng thực dữ liệu công dân…
Trong các trường thông tin quy định tại Điều này có 4 trường thông tin để tạo lập số định danh cá nhân, phục vụ công tác quản lý dân cư. Các trường thông tin còn lại nhằm phục vụ công tác quản lý Nhà nước, bảo đảm quyền lợi của công dân, thuộc 4 nhóm thông tin: Các thông tin về hộ tịch và cư trú: Nhằm xác định thẩm quyền giải quyết thủ tục hành chính, xác định địa vị pháp lý của người dân…; thông tin về nhóm máu: Nhằm phục vụ công tác cấp cứu, xây dựng nguồn máu dự phòng trong khám, chữa bệnh…;
Các thông tin về số điện thoại, địa chỉ thư điện tử: Để phục vụ liên lạc giữa cơ quan nhà nước với người dân và thực hiện xác thực khi tạo lập, sử dụng căn cước điện tử hoặc thực hiện giao dịch với cơ quan nhà nước…
Nhóm thông tin khác theo quy định của Chính phủ để dự phòng, bảo đảm thích ứng với công tác chuyển đổi số trong từng thời kỳ, bảo đảm tính khả thi khi triển khai thực hiện.
Về thông tin trên thẻ căn cước, Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho biết, một số ý kiến đề nghị rà soát, đánh giá thêm về việc thay đổi thông tin thể hiện trên thẻ căn cước; chỉ nên thể hiện những thông tin mang tính chất ổn định, giúp nhận diện lai lịch của một con người.
Bên cạnh đó, cân nhắc một số thông tin như "nơi cư trú", "nơi thường trú", "nơi sinh", "nơi đăng ký khai sinh", "giới tính", "ngày, tháng, năm hết hạn sử dụng" bảo đảm thống nhất với quy định của pháp luật hiện hành; cân nhắc thông tin về cơ quan cấp thẻ căn cước, hình dạng, kích thước, màu sắc, ngôn ngữ… của thẻ căn cước bảo đảm phù hợp; đề nghị không nên sử dụng QR code, chỉ nên dùng chip điện tử trên thẻ căn cước.
Thường trực Ủy ban Quốc phòng và An ninh cho rằng, việc thay đổi thông tin thể hiện trên thẻ căn cước đã được đánh giá cụ thể trong quá trình xây dựng Luật, tương thích với các quy định của pháp luật có liên quan.
Dự thảo Luật bỏ vân tay trên bề mặt thẻ (được lưu trữ trong bộ phận lưu trữ) để bảo đảm tính bảo mật trong quá trình sử dụng thẻ; bỏ thông tin "quê quán", sửa đổi "số thẻ căn cước công dân" thành "số định danh cá nhân", "căn cước công dân" thành "thẻ căn cước", "nơi thường trú" thành "nơi cư trú", bổ sung "nơi đăng ký khai sinh"... để tạo thuận lợi hơn cho người dân trong quá trình sử dụng thẻ căn cước và bảo đảm tính riêng tư của người dân.
Các thông tin căn cước của người dân cơ bản sẽ được lưu trữ, khai thác, sử dụng thông qua chíp điện tử trên thẻ căn cước; việc tích hợp cả QR code và chíp điện tử trên thẻ căn cước nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho cơ quan, tổ chức, cá nhân khai thác, sử dụng thông tin công dân khi thực hiện các thủ tục hành chính, giao dịch dân sự.
Về người được cấp thẻ căn cước (Điều 20 dự thảo luật), một số ý kiến đề nghị cân nhắc việc cấp căn cước cho người dưới 14 tuổi vì chưa ổn định nhân dạng và sinh trắc học; việc tham gia các hoạt động giao dịch dân sự đều cần có cha, mẹ hoặc người giám hộ; sẽ phát sinh chi phí và thủ tục hành chính không cần thiết vì không thay thế giấy khai sinh.
Thường trực UBQPAN lý giải, theo báo cáo của Chính phủ, công nghệ hiện nay có thể thu nhận vân tay của người từ đủ 5 tuổi trở lên, bảo đảm yêu cầu về đối sánh dữ liệu sinh trắc học.
Tuy thẻ căn cước không thay thế giấy khai sinh nhưng có thể tích hợp thêm nhiều thông tin khác theo nhu cầu của người dân, tiết kiệm kinh phí cho Nhà nước và người dân trong việc cấp và sử dụng các loại giấy tờ này; đem lại nhiều thuận lợi, tiện ích cho người dân trong việc đi lại cũng như học tập, khám chữa bệnh và các giao dịch dân sự khác.
Có ý kiến đề nghị quy định yêu cầu, điều kiện, trình tự, thủ tục cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi; trách nhiệm của cha, mẹ, người giám hộ trong việc sử dụng, quản lý thẻ căn cước.
Tiếp thu ý kiến các đại biểu Quốc hội, Thường trực UBQPAN đã rà soát, chỉnh lý, bổ sung quy định tại Điều 5 và Điều 23 dự thảo luật tiếp thu, chỉnh lý để quy định cụ thể hơn về yêu cầu, điều kiện, trình tự, thủ tục cấp thẻ căn cước cho người dưới 14 tuổi và trách nhiệm của cha, mẹ hoặc người giám hộ trong việc sử dụng, quản lý thẻ căn cước của người dưới 14 tuổi.
Về tích hợp thông tin vào thẻ căn cước (Điều 23 dự thảo luật), một số ý kiến đề nghị chọn lọc các loại thông tin cần thiết để tích hợp vào thẻ căn cước bảo đảm thực hiện được ngay, không giao Thủ tướng Chính phủ quy định chi tiết; quy định cấp quyền khai thác thông tin phù hợp với lĩnh vực, yêu cầu quản lý, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan đến việc khai thác, sử dụng, bảo mật thông tin được khai thác; bổ sung quy định về hình thức, lộ trình tích hợp thông tin; trình tự, thủ tục thu thập, tích hợp thông tin.
Thường trực UBQPAN cho biết, dự thảo luật chỉ quy định tích hợp một số thông tin có tính ổn định, được sử dụng thường xuyên; đồng thời, giao Thủ tướng Chính phủ quyết định việc tích hợp các giấy tờ khác để bảo đảm linh hoạt, phù hợp với việc xây dựng, phát triển các cơ sở dữ liệu, thực hiện chuyển đổi số ở nước ta. Vì vậy, quy định như dự thảo luật về việc tích hợp một số loại thông tin vào thẻ căn cước là phù hợp.
Bên cạnh đó, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Thường trực UBQPAN đã rà soát, nghiên cứu, chỉnh lý, bổ sung các quy định tại điều này và các điều khoản có liên quan trong dự thảo luật để bảo đảm thông tin tích hợp vào thẻ căn cước được chính xác, kịp thời, an toàn và hiệu quả trong khai thác và sử dụng.
Thanh Phong
