Bí mật tạo nên sự khác biệt giữa lục trà và hắc trà
Trà từ lâu không chỉ là thức uống phổ biến mà còn là một phần tinh thần, lối sống và văn hóa của người Á Đông. Giữa rất nhiều dòng trà đa dạng, lục trà và hắc trà là hai loại trà có mặt phổ biến và lâu đời.
Mỗi loại mang đến một trải nghiệm hương vị khác nhau, một thông điệp riêng trong cách sống của người thưởng thức.
Theo truyền thuyết Thần Nông, trà được phát hiện khi một vài chiếc lá rơi vào nồi nước đang đun sôi của ông, và từ đó, hương thơm nhẹ nhàng cùng vị đắng thanh đã làm say mê bao thế hệ. Trà nhanh chóng lan rộng khắp châu Á, từ Trung Quốc xuống Nhật Bản, Hàn Quốc và dần dần đến các châu lục khác, trở thành thức uống phồn thịnh độc đáo và chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa sâu sắc.
Trong suốt hành trình đó, con người đã phát triển nhiều phương pháp chế biến trà khác nhau, tạo nên những dòng trà đa dạng và phong phú. Hai trong số đó là lục trà (trà xanh) và hắc trà (trà đen), biểu tượng cho hai cách thưởng thức và cảm nhận trà hoàn toàn khác biệt.
Quy trình chế biến khác biệt
Quy trình chế biến trà không chỉ đơn thuần là kỹ thuật mà còn là nghệ thuật đong đầy tâm huyết, là nơi “linh hồn” của lá trà được thổi bừng sức sống và hương vị. Sự khác biệt cơ bản giữa lục trà và hắc trà nằm ở mức độ oxy hóa mà lá trà trải qua trong quá trình chế biến. Lục trà được chế biến theo phương pháp ngăn chặn quá trình oxy hóa tự nhiên bằng cách sử dụng nhiệt độ cao ngay sau khi thu hoạch. Các lá trà tươi được rang hoặc hấp để bất hoạt enzyme polyphenol oxidase, giữ nguyên màu xanh tự nhiên và hương vị tươi mát đặc trưng.
Ngược lại, hắc trà trải qua quá trình oxy hóa hoàn toàn, trong đó các lá trà được để héo và lên men trong điều kiện không khí ẩm. Quá trình này có thể kéo dài từ vài giờ đến cả ngày, tạo ra những hợp chất mới như theaflavins và thearubigins, chính là những chất tạo nên màu đỏ đậm đặc trưng và hương vị phức tạp của hắc trà.
Sự khác biệt trong quy trình chế biến này không chỉ ảnh hưởng đến màu sắc và hương vị mà còn tác động đến toàn bộ trải nghiệm thưởng thức trà. Mỗi bước trong quy trình đều mang dấu ấn của người thợ pha trà, từ thời điểm thu hoạch, cách xử lý lá trà, đến điều kiện bảo quản, tất cả đều góp phần tạo nên tính cách riêng biệt của từng loại trà.
Công dụng khác biệt giữa hai loại trà
Sự khác biệt quy trình chế biến chính là khởi nguồn cho những công dụng tuyệt vời mà từng loại trà mang lại. Lục trà được xem như hiện thân của sự sống tươi trẻ và sự tinh khiết. Vị thanh mát, dịu nhẹ của lục trà không chỉ giúp đánh thức vị giác mà còn mang lại cảm giác thư thái, làm dịu những căng thẳng và áp lực của cuộc sống hàng ngày. Thành phần catechin dồi dào trong lục trà là một chất chống oxy hóa mạnh mẽ, có tác dụng chống lão hóa, giảm căng thẳng, hỗ trợ giảm cân hiệu quả và cải thiện làn da. Uống lục trà thường xuyên còn giúp thanh lọc cơ thể, hỗ trợ chức năng gan, góp phần nâng cao sức khỏe tổng thể.
Trong khi đó, hắc trà lại thể hiện sức mạnh bền bỉ và sự sâu sắc về mặt năng lượng. Hương vị đậm đà và ấm áp của hắc trà đi kèm với công dụng tăng cường sự tỉnh táo, giúp cơ thể sảng khoái và tập trung hơn. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng uống hắc trà điều độ có thể cải thiện tuần hoàn máu, hỗ trợ sức khỏe tim mạch, ổn định huyết áp và giảm nguy cơ đột quỵ. Ngoài ra, hắc trà còn giúp tăng cường chức năng nhận thức, đặc biệt có lợi cho người lớn tuổi trong việc duy trì sự minh mẫn và sức khỏe não bộ.
Thời gian sử dụng khác biệt
Hương vị, màu sắc và công dụng chỉ là những điểm chạm ban đầu, nhưng chính thời gian sử dụng mới thực sự làm nên câu chuyện trọn vẹn của lục trà và hắc trà. Việc bảo quản và thưởng thức đúng cách sẽ giúp giữ gìn và làm nổi bật tất cả những giá trị tinh túy mà mỗi loại trà mang lại. Lục trà cần được bảo quản kỹ lưỡng trong môi trường khô ráo, tránh ánh sáng trực tiếp và độ ẩm cao để giữ được hương vị tươi lâu. Thông thường, lục trà nên được sử dụng trong vòng một năm kể từ ngày sản xuất, để không bị giảm chất lượng. Khi pha, nước nên ở nhiệt độ từ 70 đến 80 độ C, thời gian hãm trà khoảng 2 đến 3 phút để giữ trọn vẹn vị thanh mát và hương thơm tinh tế.
Ngược lại hắc trà có thời gian bảo quản lâu hơn nhiều so với lục trà, thậm chí một số loại hắc trà lên men sâu như trà phổ nhĩ có thể được để hàng thập kỷ và vẫn giữ được hương vị đặc trưng. Với các loại hắc trà phổ biến hơn, nên sử dụng trong vòng 2 đến 3 năm kể từ ngày sản xuất và bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ánh sáng và nhiệt độ cao. Khi pha, nước nên có nhiệt độ khoảng 80 đến 90 độ C và hãm trà từ 3 đến 5 phút để vị trà phát huy tối đa.
Uống trà thế nào cho đúng thời điểm?
Không chỉ chọn đúng loại trà, mà thời điểm uống cũng rất quan trọng để phát huy tối đa lợi ích cho sức khỏe. Lục trà nên được uống vào buổi sáng sau khi ăn nhẹ hoặc giữa buổi chiều. Tránh uống lúc đói vì có thể gây kích ứng dạ dày ở một số người.
Hắc trà thì thích hợp vào buổi sáng hoặc sau bữa trưa, khi bạn cần sự tỉnh táo và năng lượng để làm việc hiệu quả hơn. Vào buổi tối, cả hai loại trà nên được hạn chế, nhất là với người có cơ địa nhạy cảm với caffeine hoặc dễ mất ngủ.
Tuy nhiên, ngày càng nhiều người lựa chọn luân phiên sử dụng cả hai loại trà theo thời điểm trong ngày: sáng thanh với lục trà, chiều đậm với hắc trà như một cách cân bằng giữa thư thái và tỉnh táo, giữa nhẹ nhàng và sâu sắc.
Dù được xem là thức uống lành mạnh, trà cũng không hoàn toàn phù hợp với tất cả mọi người. Cơ địa mỗi người khác nhau, nên việc lựa chọn loại trà phù hợp với thể trạng là điều rất quan trọng. Người có huyết áp thấp nên hạn chế trà xanh đậm đặc, trong khi người có vấn đề về tim mạch hay thường xuyên mệt mỏi có thể được khuyên dùng hắc trà ở mức vừa phải. Ngoài ra, phụ nữ mang thai hoặc đang cho con bú cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng các loại trà có chứa caffeine. Đặc biệt, những người dễ mất ngủ nên tránh trà có hàm lượng caffeine cao vào cuối ngày. Nếu bạn đang dùng thuốc, nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh tương tác giữa hoạt chất trong trà và thuốc điều trị.
Bạn hợp với loại trà nào?
Lắng nghe cơ thể và cảm xúc chính là cách chọn ra “người bạn trà” đồng hành tuyệt vời nhất. Nếu bạn thích sự nhẹ nhàng, thanh mát, muốn cải thiện làn da và giảm stress mỗi ngày, lục trà xứng đáng là lựa chọn hàng đầu. Còn nếu bạn tìm kiếm một điểm tựa tỉnh táo, một dư vị trầm sâu kéo dài để kích thích tư duy, hắc trà sẽ là tri kỷ lý tưởng.
Trong thời đại số, giữa nhịp sống hối hả, nhiều bạn trẻ chủ động tìm về những giá trị nguyên bản, xem trà là cách kết nối với bản sắc, là nét riêng làm nên phong cách sống thời thượng. Họ tự mình khám phá, mix&match các phong cách pha trà, tổ chức những buổi trà đạo nhỏ đầy sáng tạo, biến thưởng trà thành không gian sẻ chia, thư giãn, sáng tạo nghệ thuật. Trà từ chỗ “xưa cũ” đã trở lại như một xu hướng văn hóa sống lành mạnh và thời thượng, trở thành chất xúc tác kết nối bạn bè, gia đình, cộng đồng, và cả bản thân mỗi người trẻ .
Và như thế, việc nhấm nháp một tách trà không chỉ là hương vị, mà còn là cách sống chậm lại để lắng nghe bản thân. Dù chọn lục trà hay hắc trà, đó đều là lựa chọn đồng hành cùng lối sống khỏe, sống sâu, và sống đậm chất riêng, một nét đẹp đang ngày càng lan tỏa trong giới trẻ và khơi nguồn cảm hứng bất tận cho mọi thế hệ.
Yến Nhi
