Tổng cục Hải quan: Chủ động phòng ngừa, ngăn chặn buôn lậu vào các dịp cao điểm

Theo dõi KT&TD trên

Nhận định về hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại trong thời gian qua, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ cho biết, thời gian qua, tình hình an ninh chính trị trên thế giới đang tiềm ẩn nhiều bất ổn, khó lường; lạm phát gia tăng, đẩy giá cả các loại hàng hóa trên thị trường toàn cầu, nhất là các mặt hàng thiết yếu tăng cao, khan hiếm, khó kiểm soát, đã tác động, ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng kinh tế thế giới và Việt Nam.

Bên cạnh đó, tình hình hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, nhất là đối với hàng cấm, như: ma túy, pháo nổ, thuốc lá điếu, động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm, hàng hóa khan hiếm trên thị trường như khoáng sản, xăng dầu và hàng hóa thiết yếu phục vụ sản xuất, tiêu dùng có chiều hướng gia tăng và diễn biến phức tạp trở lại trên các tuyến, địa bàn trong cả nước, như: Tuyến biên giới đất liền Bắc Trung bộ, Tây Nguyên, Đông Nam bộ, Tây Nam bộ; vùng biển Đông Bắc, Trung bộ, Đông Nam bộ và Tây Nam bộ; cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng và các địa bàn nội địa các tỉnh, thành phố Bắc bộ, Bắc Trung bộ, Nam bộ.

Theo thống kê của ngành Hải quan, tính đến ngày 15/10/2022, toàn ngành Hải quan đã chủ trì, phối hợp, phát hiện, bắt giữ tổng số 13.720 vụ việc vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 4.790 tỷ đồng; số thu ngân sách nhà nước đạt 265,841 tỷ đồng; cơ quan Hải quan đã khởi tố 35 vụ, chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 113 vụ…

Cụ thể, theo thông tin từ Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh, từ đầu năm 2022 đến nay, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã phát hiện, lập biên bản gần 2000 vụ vi phạm, trị giá hàng hóa vi phạm ước tính trên 2.400 tỷ đồng. Đáng chú ý, trong số này, Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh đã chuyển hồ sơ 37 vụ vi phạm nghiêm trọng, có dấu hiệu hình sự cho cơ quan chức năng khởi tố hình sự theo thẩm quyền. Nổi bật nhất trong công tác chống buôn lậu của Cục Hải quan TP. Hồ Chí Minh từ đầu năm 2022 đến nay, đơn vị đã phá thành công nhiều vụ việc, chuyên án về vận chuyển trái phép chất ma túy qua đường hàng không và chuyển phát nhanh.

Trên tinh thần đó, Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả ban hành Kế hoạch cao điểm chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão 2023; và Kế hoạch số 111/KH-BCĐ389 tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển trái phép hàng hóa qua cảng hàng không quốc tế. Ban Chỉ đạo Quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả cũng đã giao các Bộ, ngành, địa phương tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong lĩnh vực và địa phương được phân công nhiệm vụ, phối kết hợp tốt trong công tác này để đẩy lùi hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn.

Ngoài ra, theo dự báo của Tổng cục Hải quan, từ nay đến cuối năm 2022, đặc biệt là dịp Tết Nguyên đán Quý Mão tình hình vi phạm các quy định liên quan đến xuất xứ, ghi nhãn, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp; các đối tượng sẽ lợi dụng sự thuận lợi về thủ tục hải quan để thực hiện các hành vi gian lận giả mạo nhãn hiệu, xuất xứ hàng hóa, trốn thuế, đánh lừa người tiêu dùng. Vì vậy, ngành Hải quan đã xây dựng Kế hoạch về cao điểm chống buôn lậu gian lận thương mại và hàng giả dịp trước, trong và sau Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023…

Chủ động phòng ngừa, ngăn chặn buôn lậu dịp cao điểm

Theo đánh giá của Tổng cục Hải quan, từ đầu năm 2022 đến nay, hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh qua các cửa khẩu tại các tỉnh thành cơ bản đã hồi phục trở lại, kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa tăng đáng kể. Tuy nhiên, tình trạng vi phạm pháp pháp luật hải quan cũng gia tăng. Phương thức, thủ đoạn chủ yếu là khai sai so với hàng hóa nhập khẩu thực tế; lợi dụng cơ chế quản lý rủi ro trong thông quan hàng hóa, đối tượng vi phạm thực hiện chọn luồng (cùng 1 lô hàng khai báo nhiều tờ khai ở cùng một chi cục hoặc khác chi cục, nếu luồng Đỏ thì hủy tờ khai, chọn tờ khai luồng Vàng, Xanh để thông quan hàng hóa); thực hiện việc điều chỉnh manifest để tránh sự kiểm tra, kiểm soát của cơ quan Hải quan nhằm thực hiện hành vi vi phạm…

Để phòng ngừa, ngăn chặn hiệu quả các vụ vi phạm, nhất là vào thời điểm cuối năm khi lượng hàng hóa xuất nhập khẩu có xu hướng gia tăng, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo các đơn vị hải quan cửa khẩu, các phòng tham mưu triển khai hiệu quả các kế hoạch chống buôn lậu của Ban chỉ đạo 389 quốc gia; kế hoạch của Ngành, của đơn vị. Đồng thời, đẩy mạnh công tác phối hợp với Cục Quản lý rủi ro để nâng cao hiệu quả xác định trọng điểm trong lựa chọn kiểm tra hàng bằng máy soi container, đặc biệt đối với hàng quá cảnh, hàng tạm nhập tái xuất, hàng bách hóa,... đảm bảo sử dụng hiệu quả nguồn lực trang thiết bị, cơ sở vật chất, con người; nâng cao tỷ lệ phát hiện vi phạm, tiết kiệm chi phí khi tăng tỷ lệ kiểm tra hàng hóa qua máy soi container.

Về kiểm soát rủi ro và thu thập xử lý thông tin, lãnh đạo Tổng cục Hải quan chỉ đạo các đơn vị thực hiện hiệu quả các Kế hoạch kiểm soát rủi ro trọng tâm năm 2022. Ngoài ra, Tổng Cục Hải quan kiến nghị, cần có biện pháp quản lý, ngăn chặn tình trạng lợi dụng điều chỉnh manifest để buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới; giải quyết, ngăn chặn tình trạng lợi dụng điều chỉnh manifest khi lô hàng đang bị cơ quan Hải quan theo dõi, lô hàng vi phạm thuộc tờ khai được hệ thống phân luồng Đỏ… Điều chỉnh các chương trình quản lý hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu theo hướng tăng tỉ lệ kiểm tra hàng xuất khẩu theo tuyến đường, mặt hàng trọng điểm; lựa chọn và kiểm tra đột xuất hoặc đưa vào soi chiếu xác suất các lô hàng xuất khẩu được hệ thống phân luồng Xanh, luồng Vàng để đánh giá tính tuân thủ của doanh nghiệp.

Để kịp thời đấu tranh chống hàng lậu, hàng giả hiệu quả nhất là thời điểm cuối năm, Phó Tổng cục trưởng Nguyễn Văn Thọ cho biết, các đơn vị tại các Cục, Vụ sẽ đưa ra phương án những vấn đề trọng tâm, cũng như trao đổi thẳng thắn thực trạng tình hình cũng như những khó khăn, vướng mắc trong công tác chống hàng lậu, hàng giả hiện nay; chia sẻ kinh nghiệm, giải pháp, hiến kế… để góp phần nâng cao năng lực trong công tác chống hàng lậu, hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ hiện nay; đồng thời mong muốn các doanh nghiệp bị làm giả hàng hóa, sản phẩm mạnh dạn có tiếng nói của mình để cùng cơ quan chức năng vào cuộc ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng làm hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ trong nội địa cũng như ngăn chặn ngay tại cửa khẩu.

Với những nỗ lực phấn đấu không mệt mỏi của các thế hệ cán bộ, công chức trong suốt quá trình hơn 70 năm xây dựng và trưởng thành, hàng nghìn tập thể, cá nhân của ngành Hải quan đã vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý.

Những kết quả đạt được cũng là nhờ Tổng cục Hải quan luôn được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng, Nhà nước, Bộ Tài chính, sự phối hợp, giúp đỡ chặt chẽ, có hiệu quả của các cấp ủy, chính quyền địa phương và các bộ, ngành, được sự đùm bọc và sự giúp đỡ, ủng hộ to lớn của nhân dân.

Đó là những yếu tố vô cùng quan trọng, tạo niềm tin, sức mạnh cho đội ngũ cán bộ, nhân viên vượt qua khó khăn, gian khổ, anh dũng hy sinh, nỗ lực phấn đấu vươn lên, xây dựng ngành Hải quan lớn mạnh và đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng của đất nước!