Đồ uống không cồn lên ngôi: Làn sóng mới trên thị trường F&B Việt
Không còn là những lựa chọn phụ trong thực đơn, đồ uống không cồn đang trở thành một làn sóng mới, định hình lại xu hướng tiêu dùng và chiến lược kinh doanh của ngành F&B tại Việt Nam.
Từ các quán cà phê phong cách tối giản, nhà hàng cao cấp đến các chuỗi cửa hàng tiện lợi, sự hiện diện ngày càng đậm nét của các loại đồ uống không cồn như kombucha, mocktail, soda thủ công, trà thảo mộc hay nước trái cây nguyên chất đang chứng minh cho sự chuyển dịch mạnh mẽ trong gu thưởng thức của người tiêu dùng hiện đại.Xu hướng đồ uống không cồn đang dần chiếm lĩnh thị trường F&B Việt Nam bắt nguồn từ nhiều yếu tố khác nhau.

Trước hết, đó là sự thay đổi trong nhận thức về sức khỏe của người tiêu dùng hiện đại. Thế hệ millennials và Gen Z đang dần định hình lại văn hóa tiêu dùng với xu hướng "sober curious" - tò mò về lối sống không rượu bia. Họ không hoàn toàn từ bỏ đồ uống có cồn, nhưng đang tìm kiếm những lựa chọn lành mạnh hơn cho những dịp xã giao và giải trí.
Nhận thấy nhu cầu này, nhiều nhà hàng và quán bar đã bắt đầu đầu tư nghiêm túc vào danh sách đồ uống không cồn của họ. Không còn là những ly nước trái cây đơn điệu, các mocktail hiện đại được thiết kế với sự kết hợp phức tạp của các loại thảo mộc, trái cây tươi, nước cốt, xi-rô thủ công và kỹ thuật pha chế tiên tiến. Kết quả là những đồ uống mang đến trải nghiệm vị giác phong phú không kém gì các loại cocktail truyền thống.
Ông Nguyễn Minh Tuấn, chủ một quán bar nổi tiếng tại Hà Nội chia sẻ: "Ban đầu chúng tôi chỉ có vài lựa chọn mocktail cơ bản, nhưng giờ đây danh sách đồ uống không cồn của chúng tôi dài không kém gì danh sách cocktail. Khách hàng sẵn sàng chi trả cho những thức uống này với giá tương đương cocktail có cồn nếu chúng đủ độc đáo và hấp dẫn."
Bên cạnh các quán bar và nhà hàng cao cấp, làn sóng đồ uống không cồn còn lan rộng sang các chuỗi cà phê và trà sữa phổ thông. Các thương hiệu lớn như The Coffee House, Phúc Long đã bắt đầu giới thiệu những dòng sản phẩm đồ uống không cồn cao cấp như kombucha, nước trái cây lên men, hay các loại trà thảo mộc đặc biệt. Những sản phẩm này không chỉ đáp ứng nhu cầu về sức khỏe mà còn mang lại trải nghiệm mới mẻ cho người tiêu dùng.
Thị trường bán lẻ cũng chứng kiến sự xuất hiện của nhiều thương hiệu đồ uống không cồn đóng chai mới. Từ bia không cồn cho đến rượu vang không cồn, người tiêu dùng Việt Nam giờ đây có nhiều lựa chọn hơn bao giờ hết. Các hãng lớn như Heineken và Sapporo đã đưa sản phẩm bia không cồn vào thị trường Việt Nam, trong khi nhiều start-up địa phương bắt đầu phát triển các dòng sản phẩm tương tự nhưng mang đậm hương vị Việt.
Theo số liệu được thống kê, thị trường đồ uống không cồn tại Việt Nam đang tăng trưởng với tốc độ khoảng 25% mỗi năm, cao hơn nhiều so với mức tăng trưởng của thị trường đồ uống có cồn truyền thống. Đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng, mức tiêu thụ đồ uống không cồn cao cấp đang tăng nhanh chóng.

Một yếu tố quan trọng khác thúc đẩy xu hướng này là sự thay đổi trong văn hóa giao tiếp xã hội. Trước đây, việc từ chối đồ uống có cồn trong các buổi gặp mặt kinh doanh hay tụ họp bạn bè có thể gây ra những tình huống khó xử. Ngày nay, việc gọi một ly mocktail tinh tế thay vì bia rượu đã trở nên hoàn toàn bình thường và thậm chí còn được xem là sự lựa chọn thông minh và hiện đại.
Chị Phạm Minh Anh, một nhân viên marketing 28 tuổi tại TP.HCM chia sẻ: "Tôi không hoàn toàn kiêng rượu bia, nhưng tôi thích có sự lựa chọn khi đi chơi với bạn bè. Các loại mocktail ngon và có phong cách giúp tôi vẫn có thể tận hưởng không khí vui vẻ mà không cần uống cồn. Đó là sự cân bằng hoàn hảo."
Tuy nhiên, sự phát triển của thị trường đồ uống không cồn tại Việt Nam không phải không gặp thách thức. Giá thành cao của các nguyên liệu chất lượng và chi phí nghiên cứu phát triển khiến giá bán của nhiều sản phẩm vẫn còn khá cao so với mặt bằng chung. Điều này làm hạn chế khả năng tiếp cận của một bộ phận lớn người tiêu dùng, đặc biệt là ở các khu vực ngoài thành phố lớn.
Bên cạnh đó, thói quen tiêu dùng đã ăn sâu vào văn hóa cũng là rào cản lớn. Tại nhiều vùng nông thôn và miền núi, rượu bia vẫn là món đồ uống không thể thiếu trong các dịp lễ tết, cưới hỏi hay gặp gỡ. Việc thay đổi những thói quen này đòi hỏi thời gian và nỗ lực giáo dục người tiêu dùng về lợi ích của đồ uống không cồn.
Tương lai, các chuyên gia dự đoán thị trường đồ uống không cồn tại Việt Nam sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong những năm tới. Sự kết hợp giữa nguyên liệu địa phương với kỹ thuật chế biến hiện đại sẽ tạo ra những sản phẩm độc đáo mang đậm bản sắc Việt Nam. Các doanh nghiệp nội địa cũng đang nhanh chóng nắm bắt cơ hội này để phát triển những dòng sản phẩm cạnh tranh với các thương hiệu quốc tế.
Làn sóng đồ uống không cồn không chỉ là một xu hướng nhất thời mà đang dần trở thành một phần quan trọng trong văn hóa F&B hiện đại tại Việt Nam. Nó phản ánh sự thay đổi tích cực trong nhận thức về sức khỏe và phong cách sống của người tiêu dùng Việt Nam, đồng thời mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp trong ngành.
Khi ranh giới giữa ẩm thực và nghệ thuật ngày càng mờ nhạt, những ly mocktail tinh tế hay chai kombucha thủ công đang dần trở thành biểu tượng mới của văn hóa thưởng thức đương đại – nơi người ta tìm kiếm không chỉ hương vị mà còn là trải nghiệm, câu chuyện và sự kết nối.
Tiến Hoàng