Đảm bảo an toàn thực phẩm trong thời điểm mưa bão

Khi bão số 3 đổ bộ, mưa lớn kéo dài và tình trạng ngập úng tại nhiều nơi đã đặt ra thách thức không nhỏ đối với công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm. Trong điều kiện thời tiết bất lợi, nguy cơ thực phẩm bị ảnh hưởng chất lượng tiềm ẩn nhiều rủi ro cho sức khỏe.

Việc chủ động bảo quản thực phẩm đúng cách, tuân thủ quy trình chế biến an toàn và giữ gìn vệ sinh trong sinh hoạt hàng ngày chính là "lá chắn" quan trọng giúp mỗi gia đình bảo vệ sức khỏe, duy trì thể trạng tốt trong mùa mưa bão.

Khi bão số 3 (WIPHA) tiến gần đất liền, toàn bộ vùng ven biển từ Quảng Ninh đến Nghệ An được đặt trong trạng thái sẵn sàng cao, ứng phó với gió mạnh cấp 9–10, giật cấp 12 và mưa lớn trên diện rộng. Nguy cơ ngập úng, lũ quét và sạt lở đất là những mối đe dọa dễ nhận thấy.

Tuy nhiên, ẩn sau những cơn mưa dồn dập và những đợt sóng lớn là một nguy cơ khác thường ít được chú ý: sự mất an toàn trong vệ sinh thực phẩm và môi trường sinh hoạt. Điều kiện ẩm ướt, thiếu ánh sáng và ô nhiễm nguồn nước trong mùa mưa là yếu tố thuận lợi cho vi sinh vật phát triển, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người dân.

Việc nâng cao cảnh giác, chủ động bảo quản thực phẩm hợp vệ sinh, đảm bảo nguồn nước sạch và giữ gìn môi trường sống an toàn là yếu tố then chốt để cộng đồng vượt qua thời điểm thời tiết cực đoan một cách vững vàng.

Chủ động bảo quản, chế biến an toàn và giữ vệ sinh là “lá chắn” giúp vượt qua mùa bão lũ khỏe mạnh.

Thực phẩm, thứ dễ bị hỏng nhất khi mưa bão

Mưa lớn kéo dài kết hợp với triều cường dâng cao khiến nhiều khu vực bị chia cắt, giao thông gián đoạn, ảnh hưởng đến việc vận chuyển và phân phối thực phẩm tươi, an toàn. Trong điều kiện độ ẩm cao và thời tiết thất thường, thực phẩm rất dễ bị biến đổi chất lượng, mất đi độ tươi ngon và giá trị dinh dưỡng.

Đặc biệt, khi không được bảo quản đúng cách, thực phẩm ẩm mốc có thể tiềm ẩn những nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe. Một số loại nấm mốc có thể tạo ra các hợp chất gây hại nếu tích tụ lâu dài. Do đó, người dân cần lưu ý lựa chọn thực phẩm rõ nguồn gốc, kiểm tra kỹ trước khi sử dụng và bảo quản trong điều kiện phù hợp để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình trong mùa mưa bão.

Nấu chín kỹ, dùng nước sạch đã xử lý để đảm bảo an toàn thực phẩm.

Hơn nữa, nguồn nước sinh hoạt ở vùng ngập lụt thường bị ô nhiễm bởi rác thải, xác gia súc gia cầm chết, chất thải sinh hoạt và hóa chất. Khi sử dụng để rửa, nấu nướng, những nguồn nước này có thể dẫn đến nhiễm khuẩn thực phẩm. Các vi khuẩn như Salmonella, Shigella, Vibrio cholerae (gây bệnh tả) hay virus đường ruột như rotavirus, enterovirus cũng dễ dàng xâm nhập vào cơ thể qua thực phẩm và nước uống bị nhiễm bẩn.

Hệ lụy sức khỏe từ thực phẩm không an toàn

Trong điều kiện mưa bão, các bệnh tiêu hóa như tiêu chảy cấp, lỵ, tả, thương hàn… có xu hướng gia tăng mạnh. Thực phẩm hư hỏng, nấm mốc hoặc bị nhiễm khuẩn là “cửa ngõ” đưa mầm bệnh vào cơ thể, gây ra các triệu chứng từ nhẹ như buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, sốt đến nặng như mất nước, sốc nhiễm trùng và thậm chí tử vong nếu không được điều trị kịp thời.

Rửa tay, vệ sinh bếp và dụng cụ sạch sẽ để đảm bảo an toàn thực phẩm.

Đặc biệt, việc ăn gia súc, gia cầm chết bệnh hay không rõ nguyên nhân tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng. Dù đã nấu chín, những loại thực phẩm này vẫn có thể mang theo mầm bệnh nguy hiểm như cúm gia cầm (H5N1, H7N9), gây ra hậu quả khó lường cho sức khỏe cộng đồng.

Cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm trong mùa mưa bão

Để giảm thiểu nguy cơ ngộ độc thực phẩm và bảo vệ sức khỏe, cần áp dụng đồng bộ các biện pháp an toàn từ khâu bảo quản, chế biến đến vệ sinh môi trường và cá nhân:

1. Giữ gìn vệ sinh cá nhân và khu vực chế biến thực phẩm

Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn trước khi chế biến và trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh hoặc tiếp xúc với vật nuôi.

Làm sạch và khử trùng bề mặt bàn bếp, dao, thớt, dụng cụ chế biến bằng nước sạch và chất tẩy rửa.

Bảo quản thực phẩm trong các hộp kín, tránh côn trùng, chuột bọ xâm nhập.

2. Phân biệt và bảo quản riêng thực phẩm sống – chín

Không để lẫn lộn thực phẩm tươi sống (thịt, cá, hải sản) với thực phẩm đã nấu chín để tránh lây nhiễm chéo.

Sử dụng dao, thớt riêng cho thực phẩm sống và chín.

Đậy kín thực phẩm để hạn chế tiếp xúc với không khí ẩm và vi sinh vật trong môi trường.

3. Đun nấu kỹ lưỡng và sử dụng nước an toàn

Đảm bảo thức ăn được nấu chín hoàn toàn, nhất là các loại thịt, trứng, hải sản.

Giữ thực phẩm đã nấu chín ở nhiệt độ trên 60°C trước khi ăn, không sử dụng lại đồ ăn đã để lâu ngoài môi trường.

Chỉ sử dụng nước sạch để nấu nướng, uống và vệ sinh. Nước sinh hoạt nên được đun sôi hoặc xử lý bằng phèn chua, clo, hoặc dùng máy lọc đạt chuẩn trước khi dùng.

4. Tuyệt đối không sử dụng gia súc, gia cầm chết bệnh

Tuyệt đối không thu hái, sử dụng nấm lạ, hải sản lạ, côn trùng lạ để ăn.

Gia súc, gia cầm chết bệnh cần được thu gom và xử lý đúng quy định để tránh lây lan dịch bệnh.

5. Vệ sinh môi trường sau bão

Dọn dẹp rác thải, bùn đất, khơi thông cống rãnh, phun thuốc diệt côn trùng để ngăn ngừa muỗi và loăng quăng.

Tẩy uế khu vực sinh hoạt bằng dung dịch khử trùng để đảm bảo môi trường sạch sẽ, an toàn.

Chủ động bảo vệ sức khỏe trong bão lũ

Mùa mưa bão luôn ẩn chứa nhiều nguy cơ bệnh tật nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được nếu mỗi gia đình chủ động thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn thực phẩm và vệ sinh môi trường. Bảo vệ sức khỏe bản thân cũng là góp phần bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giúp giảm tải gánh nặng cho hệ thống y tế trong những thời điểm thiên tai khắc nghiệt.

Khi bão WIPHA đổ bộ, hãy nhớ rằng, bên cạnh việc gia cố nhà cửa và đảm bảo an toàn thân thể, việc giữ gìn thực phẩm an toàn và nguồn nước sạch chính là “lá chắn” quan trọng để vượt qua mùa bão lũ khỏe mạnh, an toàn.