Cả nước xuất khẩu gạo gần 4,2 triệu tấn trong 5 tháng
5 tháng đầu năm 2024, cả nước đã xuất khẩu được gần 4,2 triệu tấn gạo, đạt kim ngạch gần 2,7 tỷ USD, tăng gần 15% về lượng và tăng tới hơn 38% về giá trị. Năm nay, dự kiến nước ta sẽ xuất khẩu từ 7,5 - 8 triệu tấn gạo.
Trong bối cảnh kinh tế thế giới nhiều biến động, nhu cầu lương thực nhiều quốc gia tăng mạnh, Việt Nam đã khai thác hiệu quả kinh tế ngành hàng lúa gạo. Xuất khẩu gạo liên tục tăng, không chỉ về sản lượng mà giá trị cũng đạt ở mức cao.
Ông Phạm Thái Bình - Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An cho biết: "Từ quý 4 năm 2023 đến nay thì có nhiều tín hiệu tích cực. Đặc biệt giá lúa gạo đã có mặt bằng mới".
Cơ hội tăng trưởng xuất khẩu gạo cho Việt Nam trước nhất nhờ khai tốt thị trường nhập khẩu Philippines. Quốc gia vùng Đông Nam Á, nhập khẩu gạo Việt Nam chiếm hơn 80% thị phần này, đầu năm tới nay tăng sản lượng tiêu thụ gạo nước ta lên 1 triệu tấn và khả năng năm nay sẽ vượt mốc 4 triệu tấn.
"Xuất khẩu gạo của mình nó đang phát triển nhất là thị trường gạo thế giới giá nó tăng do Ấn Độ cấm xuất khẩu gạo thường. Mà Ấn Độ là nước xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Xu hướng này sẽ còn kéo dài. Điều kiện thời tiết biến đổi khí hậu cũng rất là khó khăn và nhu cầu lương thực trên thế giới ngày càng tăng", PGS.TS. Mai Văn Nam - Trường Đại học Cần Thơ cho hay.
Ông Nguyễn Phương Lam - Giám đốc Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam chi nhánh Cần Thơ cho biết: "Trong năm vừa qua cho đến năm nay thì Ấn Độ là nhà xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới cũng đã hạn chế, gần như là cấm xuất khẩu gạo tẻ. Thì đây lại là thế lớn cho Việt Nam trong việc đàm phán cũng như thúc đẩy để tăng giá trị hạt gạo".
Tăng trưởng xuất khẩu gạo mạnh như hiện nay là điều đáng mừng. Theo các doanh nghiệp để có thể phát huy hiệu quả xuất khẩu gạo bền vững, hoạt động liên kết sản xuất với nhà nông cần tiếp tục quan tâm thực hiện tốt hơn.
Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục trồng trọt, Bộ NN&PTNT cho hay: "Diện tích sản xuất lúa năm 2024 ước khoảng 7,09 triệu ha, năng suất trung bình đạt 61,2 tạ/ha, tăng khoảng 0,2 tạ/ha so với năm 2023; sản lượng ước đạt 43,4 triệu tấn thóc, giảm khoảng 35.000 tấn so với năm 2023".
Diện tích rau dự kiến năm nay sản xuất khoảng 1.030 nghìn ha (tăng khoảng 30.000 ha so với 2023), năng suất dự kiến đạt 191,5 tạ/ha (cao hơn so với năm 2023 khoảng 0,5 tạ/ha), sản lượng dự kiến đạt 19,7 triệu tấn (cao hơn 2023 khoảng 624.000 tấn).
"Nếu từ nay đến cuối năm, không có diễn biến bất thường của thời tiết, thiên tai, dịch bệnh thì sản xuất lúa, rau năm 2024 đảm bảo kế hoạch đề ra về diện tích, năng suất, sản lượng; đáp ứng nhu cầu tiêu thụ trong nước và đồng thời đảm bảo lượng gạo hàng hóa phục vụ xuất khẩu khoảng 7,6 triệu tấn", ông Cường dự tính.
Bộ Công Thương cho biết, theo dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA), nguồn cung gạo toàn cầu được dự báo sẽ không còn dồi dào khi nguồn cung chính chiếm tới 40% sản lượng toàn cầu là Ấn Độ sẽ giảm 4 triệu tấn so với niên vụ trước, chỉ còn 132 triệu tấn.
Các thị trường khác như Philippines, Indonesia, Thái Lan, Campuchia... cũng được dự báo giảm sản lượng do tác động của hiện tượng El Nino và biến đổi khí hậu. Theo đó, sản lượng gạo toàn cầu niên vụ 2023 - 2024 sẽ đạt gần 518 triệu tấn, trong khi tổng mức tiêu thụ là 525 triệu tấn. Dự báo thế giới sẽ thiếu hụt khoảng 7 triệu tấn gạo trong năm 2024, đồng nghĩa mang đến cơ hội cho các nước xuất khẩu gạo như Việt Nam.
Thị trường xuất khẩu tốt, nhưng các doanh nghiệp đang lo lắng về tình trạng cạnh tranh không lành mạnh khi thu mua lúa gạo, ông Phạm Thái Bình, Ủy viên Ban Thường vụ Hiệp hội ngành hàng lúa gạo Việt Nam đề nghị các bộ, ngành vào cuộc ngăn chặn tình trạng này, tránh mất tiền của quốc gia và nông dân.