Sửa Luật Thuế TNDN: Tháo gỡ vướng mắc, tạo điều kiện cho doanh nghiệp mở rộng sản xuất kinh doanh

Theo dõi KT&TD trên

Sửa đổi nhiều điểm để tháo gỡ vướng mắc trong tính thuế thu nhập doanh nghiệp

Tại Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách, các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách tiến hành thảo luận về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi). 

Trước đó, tại Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội đã thảo luận tại Tổ, tại Hội trường về dự án Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi). 

Thực hiện nhiệm vụ được giao, trên cơ sở tổng hợp ý kiến thảo luận của các đại biểu Quốc hội, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đã phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan để nghiên cứu, tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến về một số nội dung liên quan đến định hướng giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật tại phiên họp tháng 3/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Trên cơ sở ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại Thông báo kết luận số 5035/TB-TTKQH ngày 20/3/2025 của Tổng Thư ký Quốc hội, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính đã chủ trì, phối hợp với Cơ quan soạn thảo, Thường trực Ủy ban Pháp luật và một số cơ quan liên quan tiếp tục rà soát, chỉnh lý, hoàn thiện nội dung dự thảo Luật. 

Dự thảo Luật sau khi tiếp thu, chỉnh lý gồm 4 chương và 21 điều.

Thảo luận tại hội nghị, đa số ý kiến các đại biểu bày tỏ đồng tình cao với nội dung tiếp thu, giải trình dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp.

Các đại biểu đánh giá dự thảo luật đã có rất nhiều điểm bổ sung, sửa đổi để tháo gỡ những vấn đề vướng mắc hiện nay trong việc tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

Liên đới chi phí thuế có thể dẫn đến tình trạng "thuế chồng thuế"

Phát biểu thảo luận, đại biểu Tráng A Dương, Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Giang cho biết, khoản 2 Điều 9 của dự thảo Luật quy định về việc không ghi nhận chi phí, thu nhập doanh nghiệp đối với các khoản chi không đáp ứng điều kiện chi, nội dung chi theo quy định của pháp luật chuyên ngành.

Theo đại biểu, quy định này chưa hợp lý, chưa khả thi và sẽ gây ra nhiều khó khăn cho cả cán bộ thuế và người nộp thuế. 

Trước hết là vì hoạt động của các doanh nghiệp rất đa dạng và phức tạp. 

Việc yêu cầu cán bộ thuế phải rà soát toàn bộ quy định của các pháp luật chuyên ngành liên quan đến từng khoản chi là một nhiệm vụ quá sức, không phù hợp với chuyên môn của họ. 

Điều này sẽ dẫn đến tình trạng kéo dài thời gian kiểm tra, phải xin xác nhận từ nhiều cơ quan chuyên ngành khác nhau. 

Đối với những khoản chi không có xác nhận, cán bộ thuế phải tự đánh giá, điều này tiềm ẩn nguy cơ áp dụng sai hoặc chậm trễ trong việc loại trừ, gây thiệt hại lớn cho người nộp thuế. 

Đồng thời, người nộp thuế cũng sẽ phải tốn kém thời gian và chi phí để giải trình cho từng khoản chi với cả cơ quan thuế và các cơ quan chuyên ngành.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng, các vi phạm chủ yếu hiện nay được xử lý theo quy định của pháp luật chuyên ngành. Do đó, việc liên đới chi phí thuế có thể dẫn đến tình trạng "thuế chồng thuế". 

Mặt khác, các trường hợp cố tình vi phạm chỉ là thiểu số và không ảnh hưởng đáng kể đến sự phát triển chung của cộng đồng doanh nghiệp. Từ những lý do này, đại biểu đề nghị không áp dụng quy định này. 

Thay vào đó, khi cơ quan thuế tiến hành thanh tra, kiểm tra thuế, nếu phát hiện các khoản chi có dấu hiệu vi phạm, họ sẽ chuyển thông tin sang cơ quan chuyên ngành để xử lý, đồng thời vẫn cho phép ghi nhận chi phí này để tính thuế.

Đề nghị áp dụng thuế suất 10% cho toàn bộ cơ quan báo chí

Quan tâm đến mức thuế đối với ngành báo chí, đại biểu Thạch Phước Bình, Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh cho biết, quy định về thuế suất đối với cơ quan báo chí tại Điều 10 và điểm d khoản 2 Điều 13 cho thấy sự mâu thuẫn giữa thực tiễn hoạt động báo chí và chính sách thuế.

Phân tích thực trạng hoạt động báo chí hiện nay, đại biểu cho biết, báo điện tử đang trở thành phương thức chủ đạo, trong khi báo in ngày càng giảm sút. 

Tuy nhiên, báo in lại được hưởng mức thuế ưu đãi 10%, trong khi báo điện tử phải chịu mức thuế 20%, dù cả hai đều phục vụ mục tiêu cung cấp thông tin chính thống, định hướng dư luận và thực hiện nhiệm vụ truyền thông của Đảng, Nhà nước.

Thêm vào đó, báo điện tử có nguồn thu lớn từ quảng cáo, thu phí nội dung và các dịch vụ kỹ thuật số, nhưng vẫn bị áp dụng mức thuế suất cao hơn báo in. 

Điều này ảnh hưởng tiêu cực đến báo chí trong bối cảnh cạnh tranh số, khi nhiều cơ quan báo chí điện tử gặp khó khăn trong việc duy trì hoạt động do doanh thu quảng cáo sụt giảm, trong khi vẫn phải chịu thuế suất cao hơn báo in. 

Chính sách thuế hiện tại cũng chưa theo kịp xu hướng chuyển đổi số báo chí, tạo rào cản tài chính cho các cơ quan báo chí điện tử. 

Trong khi đó, các nền tảng xuyên biên giới như Google, Facebook chiếm phần lớn doanh thu quảng cáo nhưng chỉ chịu thuế gián tiếp tại Việt Nam, gây bất lợi cho báo chí trong nước.

Đại biểu đề nghị áp dụng thuế suất 10% cho toàn bộ cơ quan báo chí, không phân biệt loại hình, đồng thời nhấn mạnh, quy định này sẽ hỗ trợ cơ quan báo chí vượt qua khó khăn tài chính, tạo sự công bằng, khuyến khích phát triển bền vững, đầu tư vào công nghệ và nâng cao năng lực cạnh tranh với các nền tảng xuyên biên giới. 

Việc duy trì thuế suất 20% cho báo điện tử là không phù hợp với thực tế, cần sửa đổi chính sách thuế để hỗ trợ ngành báo chí phát triển trong thời đại số.

Đề xuất thay đổi phương thức tính ưu đãi dựa trên tỷ lệ vốn đầu tư mở rộng

Tham gia thảo luận, đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn ĐBQH thành phố Hà Nội cho biết, theo dự thảo, doanh nghiệp đang hưởng ưu đãi nếu đầu tư mở rộng sẽ chỉ được hưởng ưu đãi cho thời gian còn lại của dự án. 

Ví dụ, dự án được ưu đãi 20 năm, đã thực hiện 15 năm, thì phần đầu tư mở rộng chỉ được hưởng ưu đãi 5 năm còn lại. Tuy nhiên, nếu dự án đã hết thời gian ưu đãi, việc đầu tư mở rộng sẽ được hưởng ưu đãi theo cơ chế mới.

Đại biểu nêu rõ, quy định này tạo ra sự bất hợp lý, không khuyến khích doanh nghiệp đầu tư mở rộng trong quá trình hoạt động. 

Doanh nghiệp sẽ có xu hướng trì hoãn đầu tư mở rộng đến khi dự án kết thúc để được hưởng ưu đãi tối đa. Điều này không chỉ làm giảm hiệu quả đầu tư mà còn gây ra các thủ tục hành chính phát sinh.

Để khắc phục vấn đề này, đại biểu đề xuất thay đổi phương thức tính ưu đãi dựa trên tỷ lệ vốn đầu tư mở rộng so với tổng vốn đầu tư. 

Cụ thể, tỷ lệ vốn đầu tư mở rộng càng lớn, thời gian ưu đãi càng dài so với thời gian còn lại của dự án. Ngược lại, tỷ lệ vốn đầu tư mở rộng nhỏ sẽ tương ứng với thời gian ưu đãi ngắn hơn. 

Đại biểu cho rằng, phương pháp này sẽ khuyến khích doanh nghiệp đầu tư mở rộng liên tục trong quá trình hoạt động, góp phần nâng cao năng lực sản xuất và hiệu quả đầu tư.

Kiến nghị sửa đổi quy định về ưu đãi thuế suất

Trong khi đó, đại biểu Tô Ái Vang, Đoàn ĐBQH tỉnh Sóc Trăng dẫn quy định tại điểm c khoản 6 Điều 13 về ưu đãi thuế suất cho doanh nghiệp đầu tư sử dụng thường xuyên trên 6.000 lao động. 

Theo đại biểu, quy định hiện tại về số lượng lao động tối thiểu để được hưởng ưu đãi thuế suất là quá cao, gây khó khăn cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp đầu tư vào các địa phương có tỷ trọng đầu tư thấp. 

Do đó, đại biểu kiến nghị dự thảo luật xem xét giảm số lượng lao động tối thiểu xuống trên 3.000 lao động.

Đại biểu nhấn mạnh, việc giảm số lượng lao động tối thiểu sẽ mang lại nhiều lợi ích như: phát huy hiệu quả chính sách ưu đãi thuế suất, tạo động lực cho các nhà đầu tư; khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực và địa phương có tiềm năng phát triển, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Việc này cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, giúp họ mở rộng quy mô sản xuất và tạo thêm nhiều việc làm.

Phát biểu giải trình tại phiên họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn cảm ơn các ý kiến đóng góp của các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách và nêu rõ, cơ quan soạn thảo sẽ tiếp thu đầy đủ các nội dung đã nêu, hoàn thiện dự thảo Luật để trình Quốc hội tại Kỳ họp sắp tới.

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, các đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách đánh giá cao tinh thần làm việc, trách nhiệm của cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo và các cơ quan hữu quan, sự chỉ đạo sâu sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội trong tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật. Các đại biểu cũng đã đóng góp nhiều ý kiến đối với các quy định cụ thể trong dự thảo Luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phối hợp với Chính phủ chỉ đạo cơ quan chủ trì thẩm tra, cơ quan chủ trì soạn thảo, các cơ quan có liên quan nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội thảo luận và ý kiến của các Đoàn đại biểu Quốc hội, các cơ quan, tổ chức hữu quan để tiếp tục hoàn chỉnh dự thảo luật và các tài liệu đúng theo quy định, trình Quốc hội thảo luận, xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 9.