Nghị quyết cơ chế đặc thù mới phát triển TP.HCM chính thức ban hành
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã ký ban hành chứng thực nghị quyết 98/2023 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. HCM bao gồm 44 cơ chế, chính sách với 7 lĩnh vực.
Bứt phá về hạ tầng
Nghị quyết 98 có 44 cơ chế, chính sách với 7 lĩnh vực, được chia thành hai nhóm, gồm: những cơ chế, chính sách kế thừa Nghị quyết 54 của Quốc hội và những cơ chế, chính sách mới.
Trong số các cơ chế, chính sách mới, thì mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD) sẽ cho phép TP.HCM sử dụng ngân sách địa phương triển khai dự án đầu tư công độc lập để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án đầu tư trọng điểm (metro) và vùng phụ cận đường (Vành đai 3).
Nghị quyết 98 còn cho phép thành phố được mở rộng lĩnh vực áp dụng đầu tư theo phương thức PPP đối với các dự án đầu tư trong lĩnh vực thể thao và văn hóa; được chủ động quy định quy mô tổng mức đầu tư tối thiểu của các dự án này.
TP.HCM được áp dụng hợp đồng BOT đối với dự án công trình đường bộ hiện hữu, với các điều kiện thực hiện bảo đảm lợi ích của người dân; được thực hiện dự án đầu tư theo hợp đồng BT thanh toán bằng tiền từ ngân sách thành phố.
Bên cạnh đó, Nghị quyết số 98 cho phép UBND quận được bố trí khoản chưa phân bổ 2%-4% tổng chi ngân sách quận để thực hiện chi các nhiệm vụ cần thiết mà chưa được dự toán. Thành phố được sử dụng ngân sách địa phương để thực hiện dự án, công trình giao thông đường bộ có tính chất vùng, liên vùng; hỗ trợ các địa phương khác trong nước và một số địa phương tại nước khác. Quy định về các điều kiện cần đáp ứng đồng thời để tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án có sử dụng đất.
Cùng với đó, TP.HCM được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho TP vay lại, với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 120% số thu ngân sách được hưởng theo phân cấp.
Khơi thông nguồn lực, mang lại nhiều lợi ích cho người dân
Cùng với những chính sách về đầu tư hạ tầng, Nghị quyết 98 còn có những cơ chế, chính sách tài chính giúp khơi thông nguồn lực phát triển TP.HCM. Trong đó, quy định các cơ chế, chính sách khơi thông nguồn lực cho Công ty Đầu tư tài chính nhà nước TP HCM (HFIC), bao gồm tăng vốn điều lệ từ nguồn thu từ cổ phần hóa các doanh nghiệp 100% vốn nhà nước thuộc thành phố, từ nguồn lợi nhuận còn lại của HFIC sau khi trích lập các quỹ. TP.HCM được bố trí vốn đầu tư công để hỗ trợ lãi suất đối với các dự án đầu tư được HFIC cho vay thuộc lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn...
Đồng thời, TP.HCM được thu tiền duy tu, tái tạo cơ sở hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất từ các doanh nghiệp trong khu và ban hành quy chế thu chi, đảm bảo tính minh bạch. Nghị quyết cho phép thí điểm cơ chế tài chính thực hiện biện pháp giảm phát thải khí nhà kính theo các cơ chế trao đổi, bù trừ, giao dịch tín chỉ carbon với các nhà đầu tư trong nước, quốc tế. Nguồn thu từ giao dịch tín chỉ carbon là nguồn thu ngân sách thành phố hưởng 100%. Cùng với đó, cho phép sử dụng mái nhà của các trụ sở cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công trên địa bàn thành phố để lắp đặt hệ thống điện mặt trời nhằm cung cấp điện phục vụ cho hoạt động của trụ sở.
Ngoài ra, Nghị quyết 98 còn cho phép TP.HCM quy định cụ thể các trường hợp về lợi ích quốc gia, lợi ích cộng đồng khi điều chỉnh quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị; quy định về điều kiện chung cấp giấy phép xây dựng có thời hạn các công trình công cộng (nhà, sân bãi để xe, nhà vệ sinh công cộng) trên đất do Nhà nước quản lý; quy định nhà đầu tư đang thực hiện dự án xử lý chất thải rắn sinh hoạt tự nguyện chuyển đổi toàn bộ công nghệ của dự án sang xử lý chất thải rắn sinh hoạt có thu hồi năng lượng và được xem xét bổ sung khối lượng chất thải rắn sinh hoạt theo hình thức đặt hàng; có chính sách khuyến khích, hỗ trợ việc chuyển đổi phương tiện giao thông từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang sử dụng năng lượng sạch; thu mua, đổi phương tiện giao thông cũ sang phương tiện giao thông mới sử dụng năng lượng sạch; sử dụng phương tiện giao thông công cộng để hạn chế ùn tắc giao thông.
Nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ công, nâng cao chất lượng sống của nhân dân Nghị quyết 98 cũng cho phép TP.HCM được thành lập Sở An toàn thực phẩm trên cơ sở chuyển chức năng quản lý nhà nước về an toàn thực phẩm; thanh tra, xử lý vi phạm pháp luật, xử lý vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm; cấp giấy chứng nhận kiểm dịch sản phẩm động vật ra khỏi địa bàn TP.HCM từ các sở liên quan cho Sở An toàn thực phẩm.
Nghị quyết cũng quy định số lượng cấp phó của UBND TP.HCM và UBND phường, xã, thị trấn, tăng cường tính chủ động và bảo đảm phù hợp với tình hình thực tế của TP.HCM; Quy định việc bầu, tuyển dụng, quản lý, sử dụng cán bộ, công chức làm việc tại xã, thị trấn và cán bộ phường thực hiện theo quy định như cán bộ, công chức cấp huyện trở lên; Quy định về bộ máy chính quyền thành phố Thủ Đức... Các chính sách về xây dựng nhà ở xã hội cũng được quy định trong nghị quyết.
Về các chính sách về xây dựng nhà ở xã hội, Nghị quyết 98 quy định, nhiệm vụ quy hoạch chi tiết được lập đồng thời với đồ án quy hoạch chi tiết; được bố trí quỹ đất nhà ở xã hội trong phạm vi dự án nhà ở thương mại hoặc phê duyệt quy hoạch, bố trí quỹ đất nhà ở xã hội ở vị trí khác tương đương về quy mô, ngoài phạm vi dự án nhà ở thương mại; quy định các loại đất cụ thể để phát triển nhà ở xã hội…
Nghị quyết này có hiệu lực thi hành từ ngày 1-8-2023.
Thanh Tùng
