Cảnh giác lừa đảo việc làm thời điểm cuối năm
Thời điểm cuối năm, nhiều doanh nghiệp đang đẩy mạnh các hoạt động tuyển dụng với đa dạng các vị trí việc làm, mức lương hấp dẫn, đồng thời với đó, nhu cầu tìm việc của người lao động (NLĐ) cũng tăng cao khiến thị trường lao động trở nên sôi động.
Tuy nhiên, điều này cũng làm phát sinh nhiều chiêu trò lừa đảo tuyển dụng việc làm đòi hỏi NLĐ phải hết sức cẩn trọng.
Nhiều chiêu trò tinh vi
Nắm bắt tâm lý của NLĐ muốn có việc làm để tăng thêm thu nhập trang trải chi tiêu cuối năm, các đối tượng lừa đảo đã tung ra những chiêu trò hết sức tinh vi. Các chiêu trò phổ biến có thể kể tới như: Giả mạo công ty lớn gửi email tiếp cận đến ứng viên; mạo danh công ty lớn trao đổi qua điện thoại và các nền tảng giao tiếp; mạo danh công ty lớn đăng thông tin tuyển trên các nền tảng tìm việc làm; hay thậm chí giả mạo cả các trang web tìm việc làm uy tín… để đưa ra những lời mời làm việc, lương thưởng hấp dẫn, sau đó dẫn dắt nạn nhân truy cập vào các đường link độc hại, hoặc chủ động đặt cọc tiền bạc… Hậu quả là không ít người phải “tiền mất, tật mang”, ảnh hưởng tinh thần, tâm lý.
Một ví dụ là trường hợp chị Nguyễn Thị Đ (hộ khẩu thường trú tại Long Biên, Hà Nội). Thông qua mạng xã hội Facebook, chị Đ biết thông tin tuyển dụng của một ngân hàng và đã ứng tuyển. Ngay sau đó, chị Đ nhận được cuộc gọi của một đối tượng giới thiệu là bộ phận tuyển dụng nhân sự ngân hàng thông báo lịch hẹn phỏng vấn online.
Vài hôm sau, đối tượng gửi email hướng dẫn chị tải phần mềm và trải nghiệm dự án của ngân hàng. “Từ đó, tôi bị các đối tượng dẫn dắt đầu tư vào dự án và nạp gần 2 tỷ đồng nhưng không rút được tiền ra. Tôi đã nộp đơn lên cơ quan Công an và cơ quan chức năng đang tiến hành xác minh, điều tra. Tôi rất mong muốn mọi người nâng cao cảnh giác, không bị mắc bẫy lừa đảo như tôi”- chị Đ nói.
Cũng bị dính chiêu trò lừa đảo tuyển dụng là trường hợp chị Nguyễn Quỳnh Chi ở quận Thanh Xuân, Hà Nội. Theo lời chị Chi, thời gian gần đây, chị liên tục nhận được những tin nhắn qua điện thoại mời tham gia công việc làm thêm tại nhà với mức lương từ 6 đến 36 triệu đồng mỗi tháng. Tin nhắn nhấn mạnh, đây là công việc hoàn toàn hợp pháp và cũng đơn giản, chỉ cần dành thời gian tranh thủ làm tại nhà là có thu nhập. “Tôi chỉ ở nhà làm nội trợ, kinh tế gia đình lại khó khăn nên cũng muốn tranh thủ kiếm thêm để cải thiện thu nhập”- chị Chi tâm sự. Liên hệ qua zalo với số điện thoại trong tin nhắn, chị Chi được người tuyển dụng thuyết phục bằng nhiều cách và đã bỏ ra số tiền 500 nghìn đồng để đặt cọc giữ chỗ. Tuy nhiên, ngay sau đó, chị Chi không thể liên lạc lại với người tuyển dụng và lúc này, chị mới biết là mình đã bị lừa.
Hai trường hợp kể trên có lẽ không phải là những trường hợp hiếm hoi người lao động trở thành nạn nhân của các chiêu trò lừa đảo tuyển dụng. Đáng nói, không chỉ NLĐ bị “tiền mất tật mang”, mà các doanh nghiệp đang kinh doanh cũng “đau đầu” vì bị hiểu lầm, thương hiệu bị ảnh hưởng, phải liên tục chủ động đưa ra các cảnh báo, khuyến cáo ứng viên nâng cao tinh thần cảnh giác, thận trọng.
Không bao giờ có “việc nhẹ, lương cao”
Trao đổi về vấn nạn lừa đảo tuyển dụng, ông Vũ Quang Thành - Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội nhận định, vấn đề lừa đảo tuyển dụng lao động, nhất là vào các dịp cuối năm không còn mới, tuy nhiên, hiện nay do mạng xã hội bùng nổ và sự phát triển nhanh chóng của công nghệ khiến cho vấn đề lừa đảo tuyển dụng càng trở nên phức tạp hơn.
Từ kinh nghiệm trong tổ chức các hoạt động kết nối, hỗ trợ doanh nghiệp và NLĐ nhiều năm qua, ông Vũ Quang Thành lưu ý NLĐ khi tìm kiếm bất kỳ công việc nào cũng nên tìm hiểu thật kỹ trước khi ứng tuyển, từ tính chất công việc, tư cách pháp nhân và lĩnh vực hoạt động của doanh nghiệp đến vị trí việc làm, quyền lợi, trách nhiệm, nghĩa vụ xoay quanh vị trí việc làm đó, cách thức ký kết hợp đồng... “Đặc biệt cần hết sức lưu ý là không bao giờ có “việc nhẹ, lương cao”, đây là thực tế. Khi NLĐ được mời chào một công việc có tính chất nhẹ nhàng, lương hậu hĩnh thì điều đó chắc chắn không có”, ông Thành nhấn mạnh.
Hiện trên thị trường đang có rất nhiều kênh tuyển dụng tìm việc, song điều này cũng tiềm ẩn rủi ro do không được kiểm chứng. Vì vậy, ông Vũ Quang Thành khuyến cáo người lao động cần tìm đến các kênh tuyển dụng chính thức của doanh nghiệp hoặc hệ thống Trung tâm Dịch vụ việc làm thuộc Sở Lao động, Thương binh và Xã hội cũng như tham gia các phiên giao dịch việc làm do các Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tổ chức.
“Các doanh nghiệp tham gia tuyển dụng tại các phiên giao dịch việc làm hoặc đăng tuyển dụng thông qua các trung tâm dịch vụ việc làm đã được sàng lọc, thẩm định nên đảm bảo về độ tin cậy. NLĐ khi tham gia các phiên giao dịch việc làm dễ dàng tiếp cận với doanh nghiệp và phỏng vấn trực tiếp, tránh mất công đi lại, đảm bảo an toàn”, ông Thành chia sẻ.
Một lưu ý nữa ông Thành đưa ra là NLĐ cần cẩn trọng trước việc tuyển dụng lao động thông qua trung gian và có thu phí. Đối với các doanh nghiệp đang có nhu cầu tuyển dụng thật thì thường không yêu cầu nộp phí khi ứng tuyển. Khi muốn ứng tuyển, NLĐ có thể liên hệ trực tiếp với doanh nghiệp để xác nhận thông tin tuyển dụng. Điều này không chỉ giúp NLĐ nắm rõ thông tin, mà còn tạo cơ hội phỏng vấn trực tiếp, tránh mất thời gian đi lại không cần thiết. Cùng với đó, các doanh nghiệp tuyển dụng cũng cần thông báo các kênh tuyển dụng chính thức và cách nhận biết để NLĐ tránh nhầm lẫn.
“Bộ luật Lao động năm 2019 quy định rất rõ về việc người tuyển dụng lao động không được thu tiền đặt cọc của NLĐ (Khoản 2, Điều 17); NLĐ không phải trả chi phí cho việc tuyển dụng lao động (Khoản 2, Điều 11). Điều 96 Bộ luật này cũng quy định, lương được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của NLĐ được mở tại ngân hàng, vì vậy người sử dụng lao động không được yêu cầu NLĐ trả phí cho việc mở tài khoản để trả lương…”.
Tú Anh
