Hóa đơn điện tử không làm khó hộ kinh doanh

Công chức thuế tại tỉnh Bắc Ninh xuống tận địa bàn tuyên truyền, hỗ trợ hộ kinh doanh đăng ký sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền theo đúng quy định pháp luật

Chỉ 1% hộ kinh doanh thuộc diện phải sử dụng HĐĐT từ máy tính tiền

Theo cơ sở dữ liệu của ngành Thuế, trên toàn quốc hiện ước có khoảng trên 37 nghìn hộ kinh doanh thuộc diện phải áp dụng quy định này, chiếm khoảng 1% trong tổng số hơn 3,6 triệu hộ kinh doanh đang hoạt động. Như vậy, có tới 99% hộ kinh doanh không bị ảnh hưởng bởi chính sách trên.

Tuy nhiên, do chưa nắm rõ quy định, một bộ phận hộ kinh doanh đã bày tỏ sự lo lắng, thậm chí xuất hiện những thông tin không chính xác, cho rằng cơ quan thuế đang “ép” các hộ kinh doanh phải sử dụng HĐĐT từ máy tính tiền để siết quản lý thuế. Có trường hợp phản ứng mạnh mẽ, dọa sẽ ngừng kinh doanh với lý do buôn bán nhỏ lẻ, tuổi cao, không có khả năng sử dụng thiết bị công nghệ để xuất hóa đơn và sợ bị xử phạt nếu thao tác sai.

Trước những phản ánh về việc nhiều hộ kinh doanh tại Hà Nội đóng cửa do chính sách thuế, tại buổi làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội sáng 16/6/2025 về tình hình thực hiện các nghị quyết của Trung ương, Tổng Bí thư Tô Lâm đã khẳng định rõ: Việc nhiều cửa hàng đóng cửa gần đây chủ yếu là do lo ngại bị thanh tra, kiểm tra liên quan đến hàng giả, hàng kém chất lượng, chứ không phải vì chính sách thuế.

Tổng Bí thư chỉ rõ, thời gian qua, công tác truyền thông chưa thật sự rành mạch, khiến dư luận hiểu nhầm, dẫn tới việc đổ lỗi cho chính sách thuế, trong khi bản chất là do hàng hóa vi phạm.

Vấn đề HĐĐT đối với hộ kinh doanh cũng thu hút sự quan tâm của các đại biểu Quốc hội. Tại phiên chất vấn sáng 19/6, trong khuôn khổ Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa nhận việc triển khai HĐĐT từ máy tính tiền đối với DN, hộ kinh doanh còn gặp không ít khó khăn, vướng mắc. Ông cho biết, Bộ Tài chính, đặc biệt là ngành Thuế, đã rất nỗ lực phối hợp với chính quyền địa phương để hỗ trợ, hướng dẫn, giải thích rõ ràng cho người dân về quy định pháp luật nhằm triển khai hiệu quả chính sách này.

Bộ trưởng cũng khẳng định, đến nay, chưa có hộ kinh doanh nào bị xử phạt trong quá trình triển khai HĐĐT từ máy tính tiền. Việc xử lý chỉ đặt ra đối với những trường hợp cố tình không chấp hành trong thời gian tới.

Liên quan đến việc nhiều hộ kinh doanh tạm ngừng hoạt động, Bộ trưởng nhấn mạnh, nguyên nhân chính là thời điểm triển khai Nghị định số 70/2025/NĐ-CP do trùng với cao điểm chiến dịch chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng của các cơ quan chức năng. Do đó, việc các cửa hàng đóng cửa chủ yếu vì e ngại bị kiểm tra, xử phạt hoặc thu hồi hàng hóa không đảm bảo chất lượng, chứ không phải do áp lực từ chính sách thuế.

Đồng thời, Bộ trưởng cũng cho biết, hiện tại chính sách thuế chưa có thay đổi nào gây thêm áp lực cho hộ kinh doanh. Ngược lại, trong thời gian tới, chính sách sẽ theo hướng hỗ trợ và ưu đãi hơn, như việc xem xét nâng ngưỡng doanh thu chịu thuế từ 100 triệu đồng/năm lên 200 triệu đồng/năm đối với cá nhân, hộ kinh doanh. Điều này cho thấy chính sách thuế đang được điều chỉnh theo hướng tích cực cho người dân và DN nhỏ.

Việc sử dụng máy tính bán hàng gắn liền với phần mềm HĐĐT giúp hoạt động bán hàng diễn ra nhanh chóng, tiết kiệm đáng kể thời gian

Bước đệm tiến tới xóa bỏ thuế khoán

Nhằm hỗ trợ DN, đặc biệt là hộ kinh doanh trong việc sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền, ngày 11/6/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã gửi thư ngỏ tới các hội nghề nghiệp trong lĩnh vực kế toán, kiểm toán; các đại lý thuế, công ty cung cấp dịch vụ kế toán, tư vấn thuế và DN công nghệ. Trong thư, Bộ trưởng kêu gọi cộng đồng nghề nghiệp cùng nghiên cứu giải pháp tối ưu chi phí, giảm giá thành, tích cực hỗ trợ người nộp thuế (NNT), nhất là hộ kinh doanh, nhằm bảo đảm việc triển khai HĐĐT từ máy tính tiền đúng quy định, không gây tâm lý hoang mang hay hiểu lầm.

Cùng với đó, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành công điện yêu cầu các bộ, ngành, địa phương tăng cường quản lý, đẩy mạnh triển khai HĐĐT từ máy tính tiền trong hoạt động bán hàng hóa, cung cấp dịch vụ trực tiếp tới người tiêu dùng. Đây được xem là một bước tiến quan trọng trong quá trình hiện đại hóa hệ thống thuế, góp phần kiểm soát doanh thu thực chất và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng thông qua việc minh bạch hóa các giao dịch.

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính, cơ quan thuế đã nhanh chóng phối hợp với các DN, nhà cung cấp giải pháp phần mềm HĐĐT từ máy tính tiền để xây dựng các phương án hỗ trợ thiết thực. Trong đó, nhiều giải pháp đã được triển khai nhằm cung cấp phần mềm miễn phí, cắt giảm chi phí lập HĐĐT cho các cơ sở kinh doanh, đặc biệt là đối tượng hộ, cá nhân kinh doanh. Đây là nỗ lực nhằm hỗ trợ thực chất DN nhỏ, siêu nhỏ và hộ kinh doanh, giúp việc áp dụng HĐĐT từ máy tính tiền trở nên dễ tiếp cận, hiệu quả và đúng định hướng chính sách.

Tính đến thời điểm hiện tại, nhiều nhà cung cấp giải pháp công nghệ như Misa, KiotViet, Efy, VNPT…, đã đưa ra các chương trình ưu đãi đáng kể. Trong đó, không ít DN đã miễn phí hoàn toàn chi phí sử dụng phần mềm cho hộ kinh doanh trong giai đoạn đầu triển khai, giúp giảm bớt áp lực tài chính và tạo điều kiện để người kinh doanh làm quen với công cụ quản lý hiện đại.

Ông Hoàng Quang Phòng - Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam nhận định, việc ban hành Nghị định số 70/2025/NĐ-CP là bước ngoặt quan trọng giúp hộ kinh doanh thay đổi tư duy, chủ động tiếp cận công nghệ trong quản lý kinh doanh, từ đó tối ưu hóa quy trình vận hành và nâng cao hiệu quả lợi nhuận.

Nghị định này cũng là bước đệm để tiến tới bãi bỏ phương pháp tính thuế khoán, hướng tới việc chuyển đổi sang phương pháp kê khai thuế từ ngày 1/1/2026, phù hợp với tinh thần của Nghị quyết 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân và Nghị quyết 198/2025/QH15 của Quốc hội về cơ chế, chính sách đặc thù thúc đẩy khu vực này.

Ông Phòng nhấn mạnh, việc sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền không chỉ giúp minh bạch hóa giao dịch và giảm chi phí, mà còn là công cụ hỗ trợ NNT quản lý công việc hiệu quả hơn, dễ dàng tra cứu, nâng cao uy tín với khách hàng, từ đó mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho hộ và cá nhân kinh doanh.

Với sự quyết tâm cao của ngành Thuế, sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của cộng đồng DN, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh, ông Phòng tin tưởng rằng HĐĐT từ máy tính tiền sẽ được triển khai thành công. Không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả và tính minh bạch trong quản lý thuế, hình thức hóa đơn này còn giúp rút ngắn thời gian xử lý, giảm bớt thủ tục hành chính và tạo thuận lợi rõ rệt cho NNT.

Chị Mai - chủ cửa hàng tạp hóa Mai Thái trên đường Phan Trọng Tuệ (Thanh Trì, Hà Nội) chia sẻ rằng, việc sử dụng HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền hiện đã trở thành thói quen trong kinh doanh hằng ngày. Nếu trước đây, chị phải viết hóa đơn tay cho từng khách hàng, thì nay việc in hóa đơn từ máy tính tiền diễn ra nhanh chóng, giúp tiết kiệm đáng kể thời gian.

Theo chị Mai, việc sử dụng máy tính bán hàng gắn liền với phần mềm HĐĐT là không thể thiếu trong quản lý cửa hàng hiện nay. Chỉ cần quét mã vạch sản phẩm qua máy, hệ thống sẽ tự động hiển thị thông tin và in hóa đơn, không còn cần ghi nhớ giá cả từng mặt hàng như trước kia, vừa chính xác, vừa chuyên nghiệp hơn.

Có thể thấy, việc triển khai HĐĐT khởi tạo từ máy tính tiền không chỉ là yêu cầu của quản lý hiện đại, mà còn là cơ hội để hộ và cá nhân kinh doanh nâng cao năng lực cạnh tranh trong môi trường kinh tế số.

Khi chính sách được thực thi với tinh thần đồng hành, công nghệ được hỗ trợ một cách thực chất, và người kinh doanh chủ động chuyển mình, thì mục tiêu xây dựng một hệ thống thuế minh bạch, công bằng và hiệu quả không còn xa vời, mà đang hiện diện trong từng cửa hàng, từng tấm hóa đơn nhỏ bé, nhưng đầy ý nghĩa cho sự phát triển bền vững.