Cơ cấu tổ chức cấp xã sau sắp xếp sẽ như cấp huyện nhỏ
Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) quy định cơ cấu tổ chức của HĐND và UBND cấp cơ sở (xã, phường, đặc khu) cơ bản thiết kế như đối với cấp huyện (trước khi giải thể) nhưng có quy mô nhỏ hơn.
Bộ Nội vụ đang tiến hành lấy ý kiến về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), dự kiến sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 9 sắp tới.
Theo dự thảo, Luật sửa đổi bổ sung quy định liên quan đến việc tổ chức đơn vị hành chính và mô hình chính quyền địa phương hai cấp: cấp tỉnh và cấp cơ sở, thay thế mô hình hiện hành với việc loại bỏ cấp huyện. Quy định mới nhằm đảm bảo phù hợp với các địa bàn đô thị, nông thôn, hải đảo và các khu vực hành chính - kinh tế đặc biệt.

Cấp tỉnh vẫn giữ nguyên gồm tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương, nhưng sẽ tiến hành sáp nhập một số đơn vị hành chính để đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn theo quy định cũng như mở rộng không gian phát triển. Đồng thời, các đơn vị hành chính cấp xã sẽ được tổ chức lại để thành lập các đơn vị hành chính cấp cơ sở, gồm xã, phường và đặc khu tại hải đảo, đồng thời loại bỏ cấp thị trấn.
Điểm đặc biệt, các đơn vị hành chính cấp cơ sở sẽ có diện tích và quy mô dân số đạt tối thiểu 300% so với tiêu chuẩn hiện hành của cấp xã. Những đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt vẫn sẽ được thành lập theo quyết định của Quốc hội, trong khi đặc khu tại hải đảo sẽ do Ủy ban Thường vụ Quốc hội thành lập, dựa trên quy mô dân số, diện tích và điều kiện địa lý cụ thể.
Dự thảo cũng đề xuất tổ chức chính quyền địa phương tại cấp cơ sở tương tự như cơ cấu cấp huyện trước đây, nhưng với quy mô nhỏ hơn. HĐND và UBND sẽ tiếp tục được duy trì ở cả cấp tỉnh và cấp cơ sở, với số lượng đại biểu HĐND tối đa là 40 người. Các xã có vị trí đặc biệt, quy mô dân số nhỏ vẫn giữ nguyên như hiện hành.
Bộ máy UBND cấp cơ sở được đề xuất bao gồm 5 cơ quan chuyên môn: Văn phòng, Phòng Kinh tế (hoặc Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị), Phòng Nội vụ - Tư pháp, Phòng Văn hóa - Xã hội và Trung tâm phục vụ hành chính công. Các ban của HĐND cấp cơ sở sẽ gồm hai ban chuyên trách: Ban Pháp chế và Ban Kinh tế - Xã hội.
Dự thảo luật được đánh giá là bước đi nhằm cụ thể hóa mô hình quản lý hai cấp, giảm thiểu sự chồng chéo trong quản lý hành chính và nâng cao tính hiệu quả trong quản trị địa phương.
H.A