Xóa bỏ thuế khoán; quy định mã số thuế cá nhân là số định danh

Theo dõi KT&TD trên

Xóa bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh

Tại Phiên họp thứ 50, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi). Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp.

Tờ trình của Chính phủ nêu rõ, việc sửa đổi Luật Quản lý thuế là cần thiết nhằm khắc phục những bất cập của luật hiện hành sau hơn 5 năm thực hiện, đồng thời thể chế hóa các chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước về chuyển đổi số. 

Mục đích ban hành của dự án Luật được xác định rõ ràng qua sáu trụ cột chính, trong đó nổi bật là đẩy mạnh hiện đại hóa và chuyển đổi số toàn diện công tác quản lý thuế, tập trung vào ba yếu tố: tạo thuận lợi cho người nộp thuế, nâng cao hiệu lực quản lý và số hóa quy trình nghiệp vụ. 

Cắt giảm triệt để thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp và người dân, thúc đẩy phân cấp, phân quyền. Đồng thời, triển khai thủ tục thuế trực tuyến toàn trình, không phụ thuộc địa giới hành chính, hướng đến mô hình “một cửa số” duy nhất.

Ngoài ra, dự thảo luật hướng tới hoàn thiện khung pháp lý để quản lý hiệu quả các mô hình kinh tế mới như kinh tế số, thương mại điện tử, tài sản số và đặc biệt là xóa bỏ thuế khoán đối với hộ kinh doanh, khuyến khích các hộ này chuyển đổi sang mô hình doanh nghiệp. Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm hành vi trốn thuế và gian lận thuế, qua đó nâng cao mức độ tuân thủ pháp luật.

Cải cách triệt để công tác quản lý thuế

Quan điểm xây dựng dự án Luật thể hiện tinh thần cải cách mạnh mẽ của Chính phủ, đặc biệt là trong tư duy quản lý. Luật nhấn mạnh việc cải cách triệt để công tác quản lý thuế, tái thiết kế quy trình nghiệp vụ và hệ thống công nghệ thông tin tích hợp, tự động, liên thông dữ liệu đa ngành. 

Một trong những điểm đột phá là loại bỏ tư duy “không biết vẫn quản”, thay vào đó là tăng cường phân cấp, thúc đẩy tuân thủ tự nguyện và quản lý rủi ro hiệu quả. 

Điều này đồng thời giúp bảo vệ cán bộ trong thi hành công vụ, xác định rõ trách nhiệm và quyền hạn của cơ quan thuế và công chức thuế. 

Việc xây dựng Luật cũng nhằm bảo đảm phù hợp thông lệ quốc tế, tạo nền tảng cho việc tham gia sáng kiến thuế toàn cầu.

Sửa đổi quy định về khai thuế, tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh

Với bố cục gồm 9 Chương và 53 Điều, dự thảo Luật đưa ra nhiều thay đổi cơ bản, giải quyết các vấn đề cấp bách của thực tiễn như sửa đổi quy định về khai thuế, tính thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh. 

Theo đó, các đối tượng này sẽ tự xác định nghĩa vụ thuế phải nộp căn cứ vào doanh thu thực tế hằng năm từ hoạt động sản xuất, kinh doanh, chấm dứt hình thức thuế khoán. 

Đây là một bước tiến quan trọng, thúc đẩy tính minh bạch và khuyến khích phát triển kinh tế tư nhân.

Luật cũng bổ sung đối tượng áp dụng là tổ chức, cá nhân nước ngoài có phát sinh thu nhập tại Việt Nam, đặc biệt là những đối tượng có hoạt động kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử, nền tảng số khác. 

Đồng thời, bổ sung nội dung quản lý thuế đối với các giao dịch xuyên biên giới, kinh tế số, thương mại điện tử, tài sản số và loại hình kinh tế mới phát sinh.

Quy định mã số thuế cá nhân là số định danh cá nhân

Ngoài ra, dự thảo Luật đưa ra những quy định nhằm hiện đại hóa thủ tục hành chính, quy định mã số thuế cá nhân là số định danh cá nhân được cấp theo pháp luật về căn cước; bổ sung quy định cơ quan thuế thực hiện quản lý theo phân nhóm người nộp thuế để đánh giá mức độ rủi ro, tuân thủ. 

Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) được kỳ vọng sẽ tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho một ngành thuế hiện đại, tinh gọn, hiệu quả, đóng góp vào việc cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh và đảm bảo nguồn thu cho ngân sách nhà nước trong giai đoạn mới.

Ủng hộ việc có chế độ để bổ sung thu nhập cho cán bộ thuế

Thẩm tra sơ bộ Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi), liên quan tới xây dựng lực lượng quản lý thuế (Điều 9), Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính ủng hộ việc có chế độ để bổ sung thu nhập cho cán bộ thuế do áp lực công việc lớn, nhưng nhấn mạnh việc đưa quy định thưởng cho cơ quan quản lý thuế vào Luật hiện chưa có cơ sở chính trị cần thiết. 

Đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh chuyển từ cơ chế khoán sang kê khai, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị cơ quan soạn thảo tính toán, đánh giá tác động cụ thể về sự thay đổi trong nghĩa vụ thuế (thuế giá trị gia tăng và thuế thu nhập cá nhân). 

Nếu sự thay đổi là quá lớn, cần cân nhắc điều chỉnh lại các mức thuế suất trong các luật chính sách để gánh nặng thuế không ảnh hưởng quá lớn, phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW và mục tiêu cải thiện đời sống người dân.

Ngoài ra, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng đề nghị làm rõ nhiều vấn đề liên quan đến quy định hoàn thuế tự động như cơ sở, điều kiện xác định trường hợp nào được hoàn thuế tự động và trách nhiệm của chủ thể trong trường hợp sai sót.

Thúc đẩy luật quản lý thuế hiện đại, minh bạch, chống thất thu

Các thành viên Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đánh giá, dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) quy định toàn diện và chi tiết các khía cạnh của quản lý thuế, bao gồm đăng ký thuế, khai thuế, nộp thuế, kiểm tra thuế, ấn định thuế, hóa đơn điện tử, hợp tác quốc tế, quyền nghĩa vụ người nộp thuế, xử lý vi phạm… phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, tạo động lực cho phát triển kinh tế tư nhân.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, trước yêu cầu phát triển kinh tế số, thương mại điện tử và nhu cầu hiện đại hóa quản lý nhà nước, Luật Quản lý thuế hiện hành đã bộc lộ nhiều điểm cần cập nhật. 

Chủ tịch Quốc hội thống nhất với mục tiêu chuyển đổi mô hình quản lý từ kiểm soát sang phục vụ người nộp thuế, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ số, dữ liệu lớn (Big Data) và trí tuệ nhân tạo (AI). Điều này nhằm giảm gánh nặng hành chính, tinh gọn tổ chức bộ máy và xây dựng hệ thống quản lý thuế công bằng, hiệu quả.

Nhiều điểm mới quan trọng trong dự án Luật được Chủ tịch Quốc hội lưu ý, bao gồm: phân loại người nộp thuế theo rủi ro, ngành nghề để sử dụng AI tự động hóa đánh giá, giảm can thiệp thủ công; xóa bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh từ năm 2026; xây dựng hệ sinh thái thuế điện tử kết nối dữ liệu và tăng cường hợp tác quốc tế, đặc biệt trong công tác chống chuyển giá.

Về việc cho phép sử dụng định danh cá nhân làm mã số thuế cũng được đề xuất nhằm cải thiện thủ tục hành chính, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, cần đặc biệt lưu tâm đến cơ chế bảo mật để tránh rò rỉ dữ liệu doanh nghiệp. 

Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu làm rõ các vấn đề kiểm tra, ấn định, cưỡng chế thuế, đồng thời bổ sung cơ chế cho các tổ chức tái chế được khấu trừ/nộp thay để hỗ trợ kinh tế tuần hoàn và thu thuế đối với cá nhân thu gom chất thải. 

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, việc thông qua Luật Quản lý thuế (sửa đổi) là kỳ vọng lớn của cộng đồng doanh nghiệp trong nước và nước ngoài, góp phần ổn định sản xuất kinh doanh trong bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn.

Tiếp thu ý kiến thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội nêu, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn giải trình một số nội dung liên quan tới việc quản lý thuế trong lĩnh vực thương mại điện tử. 

Bộ Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Công Thương, rà soát kỹ lưỡng nội dung của Luật Quản lý thuế (sửa đổi) với Luật Thương mại điện tử, đảm bảo hiệu quả quản lý thuế, khuyến khích mạnh mẽ việc sử dụng hóa đơn điện tử và cơ chế tố giác các hành vi vi phạm.

Kết luận nội dung họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục rà soát để đảm bảo thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, hoàn thiện chính sách, pháp luật về quản lý thuế, đảm bảo tuân thủ Hiến pháp, đồng bộ thống nhất với các luật, nghị quyết do Quốc hội ban hành. Đánh giá kỹ tác động, rà soát để đảm bảo sửa đổi luật giải quyết được các khó khăn vướng mắc hiện nay, tạo đột phá về ứng dụng công nghệ thông tin, ứng dụng trí tuệ nhân tạo, chuyển đổi số trong quản lý thuế.