Nông sản Việt Nam năm 2025: Kỳ vọng lớn cho gạo và trái cây

Theo dõi KT&TD trên

Với những nỗ lực không ngừng trong việc nâng cao chất lượng và đa dạng hóa thị trường, hai mặt hàng này được kỳ vọng sẽ tiếp tục khẳng định vị thế trên trường quốc tế, mang lại giá trị kinh tế cao và góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam. 

Năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 9 triệu tấn gạo, thu về 5,67 tỷ USD, giữ vững vị thế là một trong ba quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới. Bước sang năm 2025, dù nhu cầu toàn cầu được dự đoán sẽ suy yếu và cạnh tranh gia tăng, nhưng ngành lúa gạo Việt Nam vẫn có những cơ sở để kỳ vọng vào một năm thành công.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp nâng cao vị thế của gạo Việt Nam chính là chất lượng ngày càng được cải thiện. Các doanh nghiệp đã chú trọng đầu tư vào quy trình sản xuất, chế biến và kiểm soát chất lượng, từ đó tạo ra những sản phẩm gạo thơm ngon, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường. Nhờ vậy, giá bán gạo xuất khẩu bình quân của Việt Nam trong năm 2024 đã đạt 628 USD/tấn, tăng so với những năm trước.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng đã tận dụng hiệu quả các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới để mở rộng thị trường xuất khẩu. Ngoài các thị trường truyền thống như Trung Quốc, Philippines, Indonesia, Malaysia..., gạo Việt Nam đã từng bước chinh phục các thị trường khó tính như EU, Nhật Bản, Trung Đông...

Một yếu tố khác được kỳ vọng sẽ tạo động lực cho ngành xuất khẩu gạo là Nghị định 01 sửa đổi Nghị định 107 về kinh doanh xuất khẩu gạo có hiệu lực từ đầu tháng 3/2025. Nghị định mới này được kỳ vọng sẽ giúp hoạt động xuất khẩu gạo thông thoáng hơn, giảm bớt các thủ tục hành chính và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Tuy nhiên, để đạt được sự phát triển bền vững, ngành lúa gạo Việt Nam vẫn còn nhiều thách thức cần vượt qua. Một trong những thách thức lớn nhất là xây dựng thương hiệu gạo mạnh. Mặc dù sản lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam luôn đạt con số ấn tượng, nhưng giá trị gia tăng còn rất hạn chế do chủ yếu là xuất thô. Việc thiếu một thương hiệu gạo mạnh đã trở thành rào cản lớn trong hoạt động xuất khẩu, khiến gạo Việt Nam khó cạnh tranh với các đối thủ như Thái Lan, Campuchia.

Để giải quyết vấn đề này, cần tập trung vào việc tổ chức lại sản xuất, đặc biệt là theo Đề án “Phát triển bền vững 1 triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030”. Chỉ bằng cách sản xuất theo vùng, thống nhất giống và áp dụng quy trình quản lý chặt chẽ, chúng ta mới có thể tạo ra những sản phẩm gạo chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.

Đồng thời, cần tăng cường liên kết giữa nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp để tạo thành chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ. Doanh nghiệp cần đóng vai trò là cầu nối giữa nông dân và thị trường, giúp nông dân tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật, quy trình sản xuất tiên tiến và đảm bảo đầu ra cho sản phẩm.

Ngoài ra, việc xây dựng thương hiệu gạo cũng cần có sự phối hợp đồng bộ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức liên quan. Nhà nước cần tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi, hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thương hiệu và quảng bá sản phẩm gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Năm 2024, ngành rau quả Việt Nam đã đạt được những thành công đáng khích lệ, với kim ngạch xuất khẩu ước tính đạt 5,6 tỷ USD, tăng 66,7% so với năm 2023. Bước sang năm 2025, ngành rau quả Việt Nam tiếp tục đặt mục tiêu đạt kim ngạch xuất khẩu 8 tỷ USD.

Một trong những yếu tố giúp ngành rau quả Việt Nam đạt được thành công là sự đa dạng về chủng loại và chất lượng ngày càng được nâng cao. Việt Nam có nhiều loại trái cây đặc sản, nổi tiếng như sầu riêng, xoài, thanh long, chôm chôm... Các loại trái cây này không chỉ được ưa chuộng trên thị trường trong nước mà còn được xuất khẩu sang nhiều quốc gia trên thế giới.

Đặc biệt, sầu riêng là một trong những mặt hàng trái cây xuất khẩu chủ lực của Việt Nam. Năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu sầu riêng sang Trung Quốc với kim ngạch đạt 1,2 tỷ USD, chiếm 80% tổng kim ngạch xuất khẩu sầu riêng của cả nước. Sầu riêng Việt Nam được đánh giá cao về chất lượng và hương vị, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng Trung Quốc.

Tuy nhiên, ngành rau quả Việt Nam cũng đang phải đối mặt với không ít thách thức. Một trong những thách thức lớn nhất là vấn đề an toàn vệ sinh thực phẩm. Để đáp ứng yêu cầu của các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản, Việt Nam cần phải kiểm soát chặt chẽ quy trình sản xuất, từ khâu trồng trọt đến khâu chế biến và đóng gói.

Ngoài ra, ngành rau quả Việt Nam cũng cần phải đối mặt với cạnh tranh gay gắt từ các nước khác trong khu vực và trên thế giới. Để giữ vững vị thế trên thị trường quốc tế, Việt Nam cần phải không ngừng đổi mới công nghệ, nâng cao chất lượng sản phẩm và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.

Để đạt được mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 8 tỷ USD trong năm 2025, ngành rau quả Việt Nam cần phải có những giải pháp đồng bộ.

Thứ nhất, cần tiếp tục đầu tư vào công nghệ chế biến sâu để tạo ra các sản phẩm rau quả có giá trị gia tăng cao. Các sản phẩm chế biến sâu không chỉ giúp kéo dài thời gian bảo quản mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng về sự tiện lợi và đa dạng.

Thứ hai, cần tăng cường giám sát chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm để đảm bảo sản phẩm rau quả Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế.

Thứ ba, cần mở rộng thị trường xuất khẩu sang các khu vực tiềm năng như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc... Đồng thời, cần tăng cường quảng bá thương hiệu rau quả Việt Nam trên thị trường quốc tế để nâng cao nhận diện và giá trị của sản phẩm.

Thứ tư, cần tiếp tục hỗ trợ người sản xuất xây dựng mã số vùng trồng, mã số cơ sở đóng gói để tăng năng lực xuất khẩu.

Với những nỗ lực không ngừng, ngành rau quả Việt Nam được kỳ vọng sẽ tiếp tục gặt hái được nhiều "quả ngọt" trong năm 2025 và những năm tiếp theo, góp phần vào sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp Việt Nam.

Bảo An